Musiki Gazianteplinin sosyal hayatının ayrılmaz bir parçasıdır.

Gaziantep’te musikiyi; düğünde, çeyizde, kınada, hamamda, sahrede, ev içinde ve ev dışındaki eğlencelerde görmek sıradan görüntülerdendir.

Gaziantep’te bir dönem Musikinin icra edildiği en önemli bir yerlerden biri de “Saz” tabir ettiğimiz eğlence mekanları olmuştur.

Gaziantepliye göre saz; ev dışında musiki icra edilen, yenilen, içilen, sohbet edilen ve müzik dinlenilen eğlenme, dinlenme mekanları ve ortamıdır.

Gaziantep’te saz, şehir merkezinde görülür ve genellikle Türk sanat müziği ağırlıklıdır.

Sazları; İkindi sazı, akşam sazı ve aile sazı gibi kategorilere ayırmak mümkündür.

Bu sazlar arasında farklılıklar olsa da mekânın ve ortamın müştereği her üçünde de müziğin öne çıkmaktadır.

İkindi sazı elektriğin olmadığı günlerde, ikindi vakti başlayan, akşam ezanını müteakip havanın kararmasıyla birlikte sonlandıran sazlı, sözlü eğlence biçimidir..

İkindi sazı  şehrin entelektüel takımının, eşraf ve ekâbirinin müdavim olduğu yerlerdi. İkindi sazı genellikle açık havada bahçelik bir yerde icra edilirken, gelenlerin kılık ve kıyafetleriyle oldukça muntazam, oturup kalkmasını bilenlerden teşkil ederdi. İkindi sazının bir raconu ( usulü) olur , masada oturanlar da masanın kurallarına uygun hareket ederlerdi.

İkindi sazında bir araya gelenler yiyip içerken günün yorgunluğunu atar, şehrin mesellerini konuşur, siyasetle ilgili dedikodular yapar, fasıllar eşliğinde Türk sanat müziği dinlenirdi. Öyle ki ikindi sazında yer bulmuş bir dinleyici, musikiyi icra edenler kadar müzik bilgisine sahip insanlar olurdu.

İkindi sazları zamanlaması, eğlence anlayışı, iştirakçilerin tavır ve davranışlarıyla bildikte Gaziantep’e özgü bir eğlence biçimi, bir hayat tarzıydı.

Kavaklık, Kırkayak, Fındıklı, Maarif, Emirgan bahçeleri, bir ara Şen Saz, Boyacı Halil’in ve Şükrü Kaya’nın mekanları da ikindi sazına ev sahipliği yapmış mekanların başında gelirdi.

İkindi sazları içkili olduğu kadar içkisiz olanları da vardı. Özellikle 1970'li yıllardan sonra Gaziantep’te ticaretin ve sanayinin daha da gelişmesi onu cazibe merkezi haline getirirken, göçün yoğunlaşmasına, neticesinde sosyoekonomik ve kültürel yapısında da değişime yol açmıştı.

Bu evrilme süreci içinde Gaziantep’in geleneksel eğlenme anlayışı olan ikindi sazı, İstanbul’un gece hayatındaki eğlence merkezlerine ve anlayışında benzemeye başlamıştı.

Neticede İstanbul’daki bar, pavyon, gazino anlayışı Gaziantep’te akşam sazları olarak hayat buldu.

İkindi sazı ilk başlarda sanat ve estetiğin ağır bastığı ve Anteplinin sosyal ve kültürel hayatını yansıtan en önemli mekanlardan biri olurken, daha sonraki yıllarda özellikle 1960’lı yıllardan sonra akşam sazlarının öne çıkmasıyla birlikte sanat ve estetik önemini yitmiş, ikindi sazlarındaki kuralların çok da önemsenmediği, yerel eğlence anlayışının ruhsal ve duygusallıktan görselliğe, cinselliğe kaymaya başladığı, Türk sanat müziğinin arabeske evrildiği mekanlar haline geldiler.

İkindi sazlarının karakteristik özelliği gündüzleri musiki eşliğinde yenilen, içilen ve   üç beş bayan sanatçının sahnede birlikte şarkı söylediği görüntülerden ibaret iken, akşam saz anlayışında içkinin ağır bastığı, bayanların masalarda içki içenlere iştirak ettiği, cinselliğin öne çıktığı   ortamlar haline gelmişti.

İkindi sazında Gazianteplin yöresel kültürü ağır basarken akşam sazında bar, pavyon anlayışı öne çıkmıştı.

Akşam sazları; bar, pavyon olarak tarif edebiliriz. Akşam sazına rağbet arttıkça ikindi sazlarına olan ilgi azalmış, nihayetinde ortadan kalkmıştı.

1980’e kadar Gaziantep’in en ünlü bar ve pavyonlarından bazıları şunlardı. As Pavyon- Ateş Bar-Çağlayan Pavyon- Demir Bar- Eser Pavyon- Güven Bar - Harem Pavyon - İzmir Pavyon- Lâle Bar - Marmara Pavyonu - Sümer Bar - Şadırvan Pavyon -Tanju Pavyon - Zümrüt Pavyon -Stat pavyonu -Kara maça -Sahil gazinosu -kavaklık gazinosu -Çakıl bar - Saray pavyon -Gönül pavyonu -Maksim pavyonu -Şanjelize -Foliberje -Teksas pavyonu-Nil -Köşk -Akın bar -Kanarya-Lizbon’du.

Gaziantep’te bir ara kırka yakın bar ve pavyon faaliyette iken 1980’den sonra eğlence anlayışının değişmesi, içkili lokantaların, Başpınar başta olmak üzere şehir merkezinin dışındaki    eğlence merkezlerinin, il merkezinde içkili lokantaların önem kazanması, ekonomik krizler, bar ve pavyonların bir bir kapanarak sosyal hayattan çıkarmıştı.

Bir de aile sazları vardır. Bunlar ailecek gidilebilen, gündüz yapılan, genellikle kadınların; konu komşu ailecek gidebildikleri aile matineleriydi. Aile bahçelerinde ünlü sanatçılar sahne alır, matineye gelenler yiyeceklerini kendileri getirir, konu komşu birlikte yerlerelerdi.

Turizm Bahçesi, Kavaklık, Fuar, Düztepe aile çay bahçesi gibi yerler aile Saz bahçelerine örnek verilebilecek en önemli yerlerdi.

İkindi sazı, akşam sazı, aile mantinleri kendi dönemleri içinde öne çıkan eğlence merkezleri ve anlayışlarıyla sosyal hayatta önemli yer işgal etiler. Ancak gelişen teknoloji, değişen eğlence anlayışı yerelde rağbet gören eğlence biçimlerinin önüne geçerken, ikindi sazları unutulan kültürel faaliyetleri hanesine yazmıştır.