Duygusal Travmalar Kalbi Biyolojik Olarak Etkiliyor
Modern tıp, uzun yıllardır metaforlarla anlatılan “kalbin duygularla ilişkisi”ni artık biyolojik düzeyde kanıtlıyor. Ani yoğun stres, ayrılık acısı, büyük kayıplar veya hayal kırıklıkları kalp kasında geçici fonksiyon bozukluklarına yol açabiliyor. Prof. Dr. İstemihan Tengiz, “Modern kardiyoloji, ruhsal durumun kalp sağlığının ayrılmaz bir parçası olduğunu ve duygusal yüklenmenin biyolojik sonuçlarının göz ardı edilemeyeceğini net şekilde ortaya koymaktadır” dedi.
“Kalbim Sıkışıyor” Hissi Tıbbi Bir Tabloya İşaret
Günlük hayatta sıkça kullanılan “kalbim sıkışıyor” ifadesi, kimi zaman yalnızca bir duygu değil, tıpta karşılığı olan ciddi bir tabloya işaret ediyor. Takotsubo Kardiyomiyopatisi, bilinen adıyla “Kırık Kalp Sendromu”, göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı ve baş dönmesi gibi kalp krizini taklit eden belirtilerle ortaya çıkıyor. Bu sendrom, Japonya’da ahtapot avında kullanılan dar boyunlu, geniş tabanlı kaba benzeyen kalp şekli nedeniyle bu adı alıyor.
Tanı ve Tedavi Süreci
Prof. Dr. Tengiz, belirtilerin kalp krizini bire bir taklit etmesi nedeniyle sıkça acil başvurulara yol açtığını vurguladı. EKG bulguları ve kan değerleri kalp kriziyle karışabiliyor; ancak anjiyografi yapıldığında koroner damarların tıkalı olmadığı anlaşılıyor. Tedavi sürecinde kalp hızını azaltan ilaçlar, kalp kası fonksiyonunu destekleyen tedaviler ve gerekirse kan sulandırıcılar kullanılıyor. Tıkalı damar olmadığı için balon veya stent uygulanmıyor.
Duygular ve Hormonlarla Şekillenen Denge
Takotsubo’nun çoğu zaman geçici bir tablo olduğunu ancak hafife alınmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Tengiz, özellikle ileri yaş kadınlarda daha sık görüldüğünü ve ritim bozuklukları ile kalp yetersizliği gibi komplikasyonlara yol açabileceğini söyledi. Stres hormonlarının kalp üzerindeki etkilerinin yalnızca Takotsubo ile sınırlı olmadığını, aritmiler, tansiyon yükselmeleri ve mevcut kalp hastalıklarının alevlenmesi gibi sonuçlar doğurabileceğini ifade etti.
Kalbi Koruyucu Yaşam Alışkanlıkları
Prof. Dr. Tengiz, göğüste baskı, sıkışma, yanma hissi, nefes darlığı, çarpıntı, kola veya çeneye yayılan ağrı gibi belirtilerde acilen hastaneye başvurulması gerektiğini vurguladı. İyileşme sürecinde ağır fiziksel aktivitelerden uzak durmak, kafein ve nikotin tüketimini azaltmak, düzenli kontrol yaptırmak ve stres kaynaklarını yönetmek önem taşıyor.
Kalbi koruyucu yaşam tarzı alışkanlıkları arasında:
• Düzenli egzersiz
• Nefes çalışmaları ve meditasyon
• Uyku hijyeninin sağlanması
• Güçlü sosyal bağlar kurmak
• Psikolojik dayanıklılığı artıran yöntemler
Araştırmalar, yalnızlığın kalp hastalığı riskini artırdığını; düzenli egzersiz ve gevşeme tekniklerinin ise stres hormonlarını düşürerek kalp fonksiyonlarını dengelediğini ortaya koyuyor.
