Gaziantep mutfağının vazgeçilmezlerinden biri olan isot, son yıllarda yalnızca yerel sofralarda değil, dünya gastronomi çevrelerinde de adından söz ettiriyor. Özellikle Avrupa ve Orta Doğu’dan gelen şefler, gurmeler ve gastronomi turistleri, bu özel baharatı yerinde deneyimlemek ve satın almak için Gaziantep’e akın ediyor.
İsot Nedir?
İsot, kırmızı acı biberlerin geleneksel yöntemlerle kurutulup öğütülmesiyle elde edilen bir pul biber türüdür. Gaziantep’e özgü isot, ipe dizilen biberlerin güneş altında kurutulması, ardından taş değirmenlerde çekilmesiyle hazırlanır. Bu süreçte biberler hem acılığını korur hem de kendine özgü tütsülü, hafif tatlımsı bir aroma kazanır. Rengi bordo ile siyah arasında değişen isot, lahmacun, kebap, çorba ve tencere yemeklerinde kullanıldığında yemeğe derinlik ve karakter kazandırır.
Geleneksel Üretim Kültürü
Gaziantep’in kırsal mahallelerinde hâlâ sürdürülen geleneksel isot üretimi, yaz aylarında başlar. Biberler özenle seçilir, ipe dizilir ve güneş altında günlerce kurutulur. Ardından taş değirmenlerde öğütülerek pul hâline getirilir. Bu yöntem, isotun hem besin değerini hem de aromatik yapısını korur. Yerel üreticiler, bu sürecin bir kültürel miras olduğunu vurgularken, “Her aşaması emek ister. Bu baharat sadece acı değil, sabrın ve ustalığın ürünüdür,” ifadelerini kullanıyor.
Dünyadan Gelenler Ne Arıyor?
UNESCO tarafından “Yaratıcı Gastronomi Şehri” ilan edilen Gaziantep, mutfağıyla olduğu kadar baharatlarıyla da uluslararası tanınırlık kazanmış durumda. Özellikle Fransa, Almanya, Katar ve Japonya’dan gelen gastronomi meraklıları, Gaziantep isotu için özel siparişler veriyor. Şehitkamil’deki baharatçılar, isotun yurtdışına gönderimi için özel paketleme sistemleri geliştirmiş durumda.
Gaziantep Ticaret Borsası verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla isot ihracatı geçen yıla göre yüzde 22 artış gösterdi. Bu artışta gastronomi festivalleri, sosyal medya tanıtımları ve uluslararası şeflerin etkisi büyük.
Sağlık ve Lezzet Bir Arada
İsot yalnızca lezzet değil, sağlık açısından da tercih ediliyor. İçeriğindeki kapsaisin maddesi sayesinde metabolizmayı hızlandırıyor, sindirimi kolaylaştırıyor ve bağışıklık sistemini destekliyor. Diyetisyenler, yemeklere ölçülü miktarda isot eklenmesinin hem tat hem de sağlık açısından faydalı olduğunu belirtiyor.
Fiyatlar ve Erişim
Gaziantep’te isotun kilogram fiyatı üretim yöntemine göre değişiklik gösteriyor. Geleneksel taş değirmen isotunun kilogramı ortalama 180–250 TL arasında satılırken, fabrikasyon üretimlerde bu rakam 100 TL’ye kadar düşebiliyor. Yerel halk, “Gerçek isotun kokusu uzaktan hissedilir,” diyerek geleneksel üretime olan bağlılığını sürdürüyor.
