Gaziantep’te gündem olan Antep fıstığına verilen ithalat izni fiyatlara doğrudan yansıdı. Ticaret Bakanlığı’nın, kuraklık ve zirai don nedeniyle rekoltesi ciddi oranda düşen Antep fıstığında yaşanan ani fiyat artışını frenlemek amacıyla geçtiğimiz haftalarda geçici ithalat izni vermesi sonrası, henüz ithal ürün piyasaya girmeden fiyatlarda düşüş başladı. Karar öncesi kilogramı 2 bin 500 TL’ye kadar çıkan baklavalık boz iç fıstık 2 bin 300 TL seviyesinden 1900-2000 TL bandına, kırmızı kabuklu fıstık ise 650 TL’den 550 TL’ye kadar geriledi. Özellikle İran’dan gelecek ürünlerle bu düşüşün önümüzdeki günlerde daha da derinleşmesi beklenirken, yaşanan gelişme Gaziantep’te hem üretici hem de siyaset kanadında kaygı uyandırdı.
Antep Fıstığında Fiyatlar Düştü
Baklavalık boz iç birinci sınıf Antep fıstığında 2000-2300 TL seviyeleri görülürken, son günlerde fiyatlar 1900-2000 TL aralığına indi. Kırmızı kabuklu fıstıkta ise kilogram fiyatı 650 TL’den 550 TL’ye düştü. İthal fıstık henüz piyasaya girmemiş olmasına rağmen yaşanan bu gerilemenin önümüzdeki günlerde özellikle İran’dan gelecek ürünlerle daha da artması bekleniyor. Alınan ithalat kararı sonrası komisyoncularda da alım-satım işlemlerinin yavaşladığı, piyasanın yeni denge fiyatını görmek için temkinli davranıldığı belirtiliyor.
İthalat Kararına Tepki Yağmıştı
Ticaret Bakanlığı’nın Antep fıstığı ithalatına izin vermesi Gaziantep’te geniş yankı buldu. Kararı, stokçuluğun önlenmesi adına doğru bir adım olarak değerlendiren sektör temsilcileri olurken, siyasi isimlerden sert tepkiler yükseldi. CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, “Yerli üretimi desteklemek yerine ithalata bel bağlamak; çiftçiyi mazot, gübre ve sulama maliyetleriyle perişan edip ardından dışa bağımlılıkla teselli aramaktır. Bu politika çiftçiyi değil, ithalat lobilerini korur.” ifadelerini kullandı. MHP Gaziantep İl Başkanı Mustafa Bozgeyik ise, “Gaziantep’in fıstığı, Gazianteplinin alın teridir. Biz üreticimizin emeğini ithalata ezdirmeyiz” sözleriyle tepki gösterdi. AK Parti Gaziantep Milletvekili Ali Şahin de, “Baklava pahalandığında Yunanistan’dan baklava ithal edelim demiyor isek, çiftçinin alın teri fıstık söz konusu olduğunda, İran’dan ya da şuradan buradan fıstık ithal edelim deme hakkımız da olamaz” dedi. Büyük Birlik Partisi İl Başkanı Orhan Kızılaslan da tartışmaya katılarak, “Fıstık üreticimizin emeğini ithalata ezdirmeyiz, stokçulukla da mücadele edilmelidir” açıklamasında bulundu.
İthalat Şartları Belirlendi
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, Antep Fıstığı ithalatının yasak olduğu, ancak hem zirai don, hem kuraklık, hem de yüksek sıcaklık etkileri nedeniyle Antep fıstığı arzında sıkıntılar yaşanmasının ardından kararın yeniden gözden geçirildiği vurgulandı. Açıklamada, “Yapılan değerlendirme sonucunda, Antep fıstığı ithalatı için şu şartlar aranacak: 1. Türkiye adına düzenlenmiş bir Bitki Sağlık Sertifikası eşlik edecek. 2. Bitki Karantinası Yönetmeliği kapsamındaki kontroller yapılacak. 3. Zararlı organizmalar yönünden temiz olduğunun tespit edilmesi gerekecek. Amerika Birleşik Devletleri, İran ve Suriye’den yapılacak ‘kabuklu kavrulmuş fıstık’ ithalatında ise zararlı risk analizi aranmaksızın aranmayacak, ancak bitki sağlığı ve gıda güvenliği açısından rutin kontroller yapılmaya devam edecek.” İfadelerine yer verildi.
