Gaziantep, sadece tarihi ve gastronomik zenginlikleriyle değil, yüzyıllardır süregelen el sanatlarıyla da dikkat çekiyor. Bu eşsiz el sanatlarından biri de kutnu kumaşı. Anadolu’da ve özellikle Gaziantep’te yüzyıllardır üretilen kutnu, geçmişte halkın geçim kaynağı olurken bugün hem geleneksel hem de modern tasarımlarda hayat buluyor. Coğrafi işaret tesciline sahip olan bu ipekli dokuma türü, el emeği göz nuru özelliğiyle hem yerli hem yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Kutnu Kumaşının Tarihi ve Önemi
Kutnu kumaşı, Türkiye’de yalnızca Gaziantep’te tamamen el tezgahlarında dokunan bir tekstil ürünüdür. Ham maddesi floş (suni ipek) ve pamuk ipliğinden oluşan bu kumaş, hem yöresel kıyafetlerde hem de çeşitli aksesuar ve dekoratif ürünlerde kullanılıyor. Tarihi geçmişi 16. yüzyıla kadar uzanan kutnu, Osmanlı döneminde padişah kıyafetlerinde de yer almış, zarafeti ve estetiğiyle öne çıkmıştır. Sentetik madde içermemesi, onu hem sağlıklı hem de dayanıklı bir kumaş hâline getiriyor.
Kutnu Kumaşının Yapım Aşamaları
Kutnu dokumacılığı özel aşamalardan geçer: Bobin halinde olan ipler çile haline getirilir. Boyama işleminden geçirilen iplikler kurutularak kopuklar ayrılır. Taraktan geçirilen ipler dokumaya hazır hâle gelir. El tezgahlarında dokunan kutnu kumaşı, “kutnu ve alaca” olmak üzere ikiye ayrılır.
60’tan fazla çeşidi bulunan kutnu kumaşının hakim rengi sarıdır. Altın sarısı kumaşa doğal bir parlaklık katarken, kırmızı, mor, yeşil, bordo, pembe, mavi ve siyah gibi renkler de tercih ediliyor.
Kutnu Kumaşının Geleneksel Kullanım Alanları
Geçmişte özellikle alımlı giyinmek isteyenlerin gözdesi olan kutnu kumaşı, günümüzde de yöresel kıyafetlerde kullanılmaya devam ediyor. Özellikle folklor kıyafetleri, perdelik kumaş, çanta ve terlik gibi ürünlerde kendine yer buluyor.
Kutnu Kumaşının Modern Kullanım Alanları
Günümüzde tasarımcılar, kutnu kumaşını modern giysi ve aksesuarlara taşıyor. Elbiseler, etekler, gömlekler, şal ve örtüler başta olmak üzere dekoratif ürünler ve çantalar da bu kumaşla üretiliyor. Geleneksel motifler modern tasarımlarla buluşarak kutnu kumaşını hem kültürel bir miras hem de ekonomik değer olarak yaşatıyor.
Gaziantep’in bu eşsiz el sanatı, hem geleneksel dokusu hem de modern tasarım anlayışıyla günümüzde farklı alanlarda hayat bulmayı sürdürüyor.
