Gaziantep’te Antep fıstığı üreticileri için alarm zilleri çalıyor. Rekoltenin dibe vurduğu sezonda sulama yetersizliği, kuraklık ve artan maliyetler çiftçiyi çıkmaza sürüklerken, önümüzdeki yılın da verimsiz geçmesi beklenmekte. Antep fıstığındaki son duruma ilişkin açıklamalarda bulunan Ziraat Yüksek Mühendisi Cindo Bozkaya, üreticilerin ağaç bakımını yapmakta bile zorlandığını dile getirdi. Bozkaya, “Ağaçlar kendini kurtarma peşinde. Eğer kuraklık bu şekilde devam ederse Antep fıstığı ağaçlarının yarısı kuruyacaktır.” dedi.
Gaziantep’te bu yıl Antep fıstığında rekolte oldukça düşük; zira ‘yok yılı’ yaşanmakta. Ancak yalnızca yok yılı değil, don olayı ve aşırı kuraklık da üretimi etkiledi. Sulanmayan bölgelerde Antep fıstığı ağaçları ciddi şekilde zarar görürken, hızla kurumaya başladığı gözlemlendi. Suyu olan üreticiler ise arazilerini kurtarmak için çeşitli önlemler alıyor.
Yer Altı Su Kaynaklarının Azalması Durumu Zorlaştırıyor
Bölgede sıkça kullanılan ‘Fırat akar, Barak bakar’ sözü çiftçilerin içinde bulunduğu tabloyu özetlemekte. Bozkaya, “Yanı başından Fırat Nehri akarken, üretici sulama yapamıyor. Devletin yıllardır gündemde tuttuğu T2 sulama projelerinin hayata geçirileceği söyleniyor ancak bu henüz gerçekleşmedi. Yer altı su kaynaklarının azalması da durumu daha zor hale getiriyor. Nizip bölgesinde yeni sondaj kuyusu açılması 2025 Ocak ayından itibaren yasaklandı. Bu karar, yer altı su kaynaklarını korumak için doğru bir adım olsa da, mevcut ağaçların nasıl kurtarılacağı sorusunu gündeme getiriyor. Tarımsal sulamada ciddi bir sıkıntı yaşanıyor.” şeklinde konuştu.
Antep Fıstığı Ağaçlarının Yarısı Kuruyacak
Böyle devam ederse Antep fıstığı ağaçlarının yarısı kuruyacağını belirten Bozkaya, “Antep fıstığındaki tabloya bakıldığında, bu yıl yok yılı olduğu için rekolte düşük, ama önümüzdeki yıl da aynı durumun yaşanması bekleniyor. Önümüzdeki sene de yok yıl olacak. Çünkü ağaçlar kendini kurtarma peşinde. Eğer kuraklık bu şekilde devam ederse Antep fıstığı ağaçlarının yarısı kuruyacaktır.” dedi.
Bir Sonraki Yılın Mahsulünün Olmayacağına İşaret Ediyor
Çiftçinin durumunun parlak olmadığının altını çizen Bozkaya, “Önümüzdeki yıl için de tablo pek iç açıcı değil. Kuraklık nedeniyle ağaçların yeterince gelişmediği belirtiliyor. Gelecek yılın mahsulünü gösteren ‘karagöz’ dediğimiz, fıstığın habercisi olan belirtiler bu yıl ortaya çıkmadı. Bu da bir sonraki yılın mahsulünün olmayacağına işaret ediyor.” ifadelerini kullandı.
Çoğu Çiftçi Aynı Durumda Değil
Bozkaya, “Durumu iyi olan bazı çiftçiler, geçen yıldan kalan fıstıklarını ambarlarda bekletmeye devam ediyor. Ancak çoğu çiftçi aynı durumda değil. Çoğu, işçi parasını, gübre ve ilaç masrafını karşılamak için ürününü hemen satmak zorunda kalıyor. Bu şartlar altında çiftçinin durumu pek parlak görünmezken, en çok kazanç sağlayanlar ise depolarda mal tutan komisyoncular oluyor.” açıklamasında bulundu.
Bakım Büyük Bir Külfet
Tablonun oldukça zorlayıcı olduğunu belirten Bozkaya, “Mahsul olmasa da çiftçi ağaçlarına bakmak zorunda. Ancak bu bakım büyük bir külfet. Çünkü işçi giderleri, gübre ve ilaç maliyetleri hızla artıyor. Çiftçi ağaçlarına bakmazsa ağaçlar gelişmeyecek ve mahsul alamayacak. Bakarak masraf yaparsa da karşılığını alamıyor. Bu yüzden pek çok üretici, gelecek yıl elinde ürün olmayacağını bilerek, ağaçlarına gerekli ilgiyi gösteremeyecek. Sonuç olarak, hem çiftçiler hem de tüketiciler açısından sıkıntılı bir süreç kapıda. Çiftçiler yükselen maliyetler ve düşen rekolte nedeniyle zorlanırken, tüketiciler de artan fiyatlarla karşı karşıya kalacak.” diye konuştu.
