Uyku sırasında nefesin tekrar tekrar durmasıyla gelişen uyku apnesi, Türkiye’de milyonlarca kişiyi etkileyen ciddi bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Horlama, sabah yorgun uyanma ve gün boyu dikkat dağınıklığıyla kendini gösteren bu rahatsızlık, tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi, üst solunum yollarındaki kasların gevşemesi sonucu hava akışının kesilmesiyle nefesin 10 saniye ve daha uzun süre durması olarak tanımlanıyor. En yaygın türü obstrüktif uyku apnesi olup, gece boyunca defalarca tekrar edebiliyor.
Belirtileri Neler?
Uyku apnesinin en önemli belirtisi uykuda solunumun durmasıdır. Bunun dışında:
Yüksek sesle horlama,
Sabah baş ağrısı,
Gündüz aşırı uyku hali,
Konsantrasyon bozukluğu,
Sinirlilik ve depresyon,
Ağız kuruluğu,
Gece sık idrara çıkma,
en sık görülen şikâyetler arasında yer alıyor.
Kimlerde Görülür?
Uyku apnesi her yaşta görülebilir ancak:
Fazla kilolu kişilerde,
40-70 yaş arasındaki bireylerde,
Erkeklerde,
Bademcik ve geniz eti büyük olanlarda,
Sigara ve alkol kullananlarda daha sık rastlanıyor.
Nedenleri Neler?
Uyku apnesi; boğazdaki kasların gevşeyip hava yolunu kapatmasıyla gelişiyor. Fazla kilo, burun tıkanıklığı, kalıtsal faktörler, yaşlılık, hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıklar riski artırıyor. Çocuklarda da büyük bademcik veya geniz eti nedeniyle görülebiliyor.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Uzmanlara göre tedavi edilmeyen uyku apnesi:
Kalp krizi,
Felç,
Kalp yetmezliği,
Yüksek tansiyon,
Uykuda ani ölüm riskini ciddi şekilde artırıyor.
Ayrıca trafik ve iş kazalarına neden olabilecek dikkatsizliklere de yol açıyor.
Tanı Nasıl Konulur?
Tanı için polisomnografi (uyku testi) uygulanıyor. Bu testte gece boyunca beyin dalgaları, solunum hareketleri, oksijen seviyesi ve kalp ritmi takip ediliyor. Böylece hastalığın şiddeti belirleniyor.
Tedavi Yöntemleri
Uyku apnesinde tedavi, hastalığın türüne ve derecesine göre değişiyor:
Kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişiklikleri,
Cerrahi yöntemler (bademcik/geniz eti alınması, yumuşak damağa müdahale),
CPAP cihazı (pozitif hava basıncıyla nefes yollarını açık tutan maske),
Ağız içi apareyler,
en sık kullanılan tedaviler arasında yer alıyor.
