Gaziantep mutfağı, UNESCO tarafından tescillenmiş özgünlüğü ve zengin tarifleriyle tanınıyor. Ancak zaman içinde bazı yöresel yemekler unutulmaya yüz tutuyor. Doğrama, Mıcırık Aşı, Pirpirim Aşı ve Loğlazlı Aş gibi geleneksel tatlar, hem lezzet hem de kültürel miras açısından büyük önem taşıyor. Gastronomi uzmanları, bu yemeklerin kaybolmasını önlemek için tanıtım ve bilinçlendirme çalışmalarının hız kazanması gerektiğini vurguluyor.
Gaziantep Mutfağının Kaybolmaya Yüz Tutmuş Lezzetleri
Doğrama:
Kalabalık davetlerin ve düğünlerin vazgeçilmezi olan doğrama, diğer adıyla dorgama, Gaziantep’in en bilinen ana yemeklerinden biri. Et, patlıcan ve domatesin iri doğranmış şekilde nohutla birleştiği bu yemek, karabiber ve naneli kızgın yağla servis ediliyor. Hem doyurucu hem de yöresel mutfağın simgelerinden biri olarak sofralarda yerini alıyor.
Mıcırık Aşı:
Yaz aylarında kurutmalık patlıcanların tepe kısımlarından hazırlanan mıcırık aşı, pirinç, sarımsak, biber ve çeşitli baharatlarla birleşerek kış sofralarının özel bir lezzeti haline geliyor. Hem besleyici hem de yöresel tatları yaşatan yemeklerden biri olarak öne çıkıyor.
Pirpirim Aşı:
Gaziantep’in bilinen tescillenmiş lezzetlerinden biri olan pirpirim aşı, semizotu, nohut ve mercimekle hazırlanıyor. Ferahlatıcı tadıyla özellikle yaz sofralarının vazgeçilmezi olan bu yemek, vejetaryenler için de ideal bir seçenek sunuyor. Pirpirim otu (semizotu) ile hazırlanan çorba, nezle ve grip gibi hastalıklarda bağışıklığı desteklerken, vücuda gerekli vitamin ve mineralleri de sağlıyor. Pirpirim aşı, köylerde daha çok yapılmakla birlikte şehirdeki çorbacılarda da bulunabiliyor.
Loğlazlı Aş:
Gaziantep’e özgü bir diğer lezzet olan loğlazlı aş, bulgur, loğlaz, salça, soğan, kırmızı biber, karabiber ve sıvı yağla hazırlanıyor. Yoğun içeriği ve doyurucu yapısıyla özellikle köylerde sık tüketilen bu yemek, kentten diğer şehirlere de yayılmış durumda.
Unutulma Nedenleri
Çocukların Tercih Etmemesi: Araştırmalar, bu yemeklerin unutulmasının başlıca nedeninin çocukların bu lezzetleri tercih etmemesi olduğunu gösteriyor.
Modern Beslenme Alışkanlıkları: Hızlı ve pratik beslenme tarzı, geleneksel yemeklerin sofralardan uzaklaşmasına sebep oluyor.
Tariflerin Nesilden Nesile Aktarılamaması: Geleneksel tariflerin yeni nesillere aktarılmaması, yemeklerin kaybolmasına yol açıyor.
Koruma ve Tanıtım Önerileri
Eğitim ve Atölyeler: Geleneksel yemeklerin okullarda ve toplum merkezlerinde öğretilmesi ve tanıtılması.
Yemek Kitapları ve Dijital Platformlar: Tariflerin kitaplarda ve dijital mecralarda paylaşılması.
Festivaller ve Etkinlikler: Gastronomi festivalleri ile yemeklerin tanıtımı ve kültürel mirasın yaşatılması.
Gaziantep mutfağının bu değerli yemeklerinin kaybolmaması ve gelecek nesillere aktarılması için toplumsal bilinç ve tanıtım çalışmaları büyük önem taşıyor.
