Gaziantep’te çocuk işçiliği, son yıllarda artan bir sorun olarak öne çıkıyor. İSİG tarafından yayınlanan rapora göre, 2013’ten bu yana Türkiye’de en az 770 çocuk işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Gaziantep özelinde ise 5-15 yaş aralığında 22, 15-17 yaş grubunda 24 çocuk işçi yaşamını yitirdi. Kent, 5-14 yaş grubunda çocuk işçi ölümlerinde Türkiye birincisi, 15-17 yaş grubunda ise dördüncü sırada yer alıyor.
Gaziantep’te Çocuk İşçiliği Çeşitleniyor
Rapora göre Gaziantep’te çocuklar hem tarım hem sanayi sektöründe çalıştırılıyor. 5-14 yaş grubunda ölümler en çok Gaziantep, Şanlıurfa, Konya, İstanbul, Samsun ve Adana’da görülürken; 15-17 yaş grubunda İstanbul, Şanlıurfa, Adana, Gaziantep, Antalya ve Konya öne çıkıyor. Şanlıurfa tarım işçiliğinde, İstanbul sanayi ve hizmet sektöründe yoğunlaşırken, Gaziantep hem tarım hem de sanayide çocuk işçi istihdamında öne çıkıyor.
Yoksulluk ve İşçi Ölümleri Gaziantep’i Derinden Etkiliyor
İSİG raporu, çocukların okuma, oyun ve gelişim haklarının derinleşen yoksulluk nedeniyle ciddi şekilde ihlal edildiğine dikkat çekiyor. Raporda, “Gaziantep’te son dönemde derinleşen yoksulluk temelinde, özellikle devlet eliyle, çocuklar öğrenci, çırak ve stajyer adı altında işçileştiriliyor. Bunun sonucu olarak her yıl kentte en az 60-70 çocuk işçi iş cinayetlerinde kaybediliyor” ifadeleri yer aldı.
Yıllara göre ölümler:
2013: 59 çocuk işçi
2014: 54
2015: 63
2016: 56
2017: 60
2018: 67
2019: 67
2020: 67
2021: 62
2022: 62
2023: 54
2024: 71
2025 (ilk 5 ay): 28
Toplamda 2013-2025 döneminde Gaziantep’te en az 770 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Tehlikeli İşkollarında Denetimsizlik Gaziantep’i Tehdit Ediyor
Raporda, ölen çocuk işçilerin 261’i (%34) 5-14 yaş, 509’u (%66) 15-17 yaş grubunda yer alıyor. 5-14 yaş grubundaki çocuklar çoğunlukla kayıt dışı çalışıyor; mevsimlik tarım, sokak işleri, tekstil-gıda-metal atölyeleri ve inşaat sektörlerinde istihdam ediliyor. 15-17 yaş grubunda ise çocuklar özellikle Gaziantep’te sanayi, inşaat ve hizmet sektörlerinde çalıştırılıyor.
Rapor, devlet eliyle çocuk işçiliğin teşvik edildiğini, OSB’lerin yaygınlaşmasının ucuz işçilik ihtiyacını artırdığını ve Gaziantep’te işçilerin sigortasız, uzun ve yoğun çalıştığını vurguluyor.
Cinsiyet ve Göçmen Çocuk İşçiliği Gaziantep’te Yüksek
5-14 yaş grubunda ölen çocukların %20’si kız, %12’si göçmen; 15-17 yaş grubunda ise ölümler %11 genç kadın, %11 göçmen, çoğunluğu Suriyeli. Raporda, küçük yaşta çalışan çocukların bazen “dilenci” veya “mevsimlik tarım işçisi ailenin çocuğu” olarak adlandırıldığı belirtiliyor. 5-9 yaş grubunda en az 53 çocuk işçi iş kazalarında hayatını kaybetti; bunlar çoğunlukla çobanlık, tarım, çadırda bebek bakımı ve sokak işleri gibi görünmeyen alanlarda çalışıyor.
Gaziantep’te Çocuk İşçiliğine Karşı Talepler
İSİG Meclisi, Gaziantep’te çocuk işçiliğinin önlenmesi için üç temel talep sıralıyor:
Çocuk işçilik yasaklanmalı, mesleki eğitim çocuk gelişimine uygun şekilde planlanmalı.
Eğitim ücretsiz olmalı, müfredat yaşamla bağlantılı şekilde yapılandırılmalı.
Yaşam alanları güvenli olmalı, çocuklar uyuşturucu ve çeteleşmeden uzak yetiştirilmeli.
Raporda ayrıca, Gaziantep’te örgütlenme ve koordinasyonun acil bir görev olduğu vurgulanıyor.
