Türkiye’de medikal ürün üretimi geleneksel olarak İstanbul, İzmir ve bazı büyük sanayi merkezlerinde yoğunlaşsa da Gaziantep, son yıllarda bu alanda dikkati çeken bir üretim ağı kurdu. Kentte medikal tekstil (cerrahi örtüler, önlükler, steril setler), tek kullanımlık hijyen ürünleri, maske ve bazı tıbbi cihaz/aksesuar üretimi yapan çok sayıda işletme faaliyet gösteriyor. Bu firmalar arasında hem yerel markalar hem de organize sanayi bölgesinde yer alan üretim tesisleri yer alıyor.
Hangi Ürünler Üretiliyor?
Gaziantep’teki üretim portföyü geniş: nonwoven (tek kullanımlık medikal kumaş), cerrahi örtü-önlük-set üretimi, cerrahi ve cerrahi dışı maskeler, hasta yatağı ve hastane mobilyası, basit tıbbi sarf malzemeler ve bazı tanı/özel uygulama aparatları üreten tesisler bulunuyor. Örneğin medikal tekstil üretimi yapan firmalar steril tek kullanımlık ürünler ve non-steril ürün grupları üretiyor; maske üreticileri günlük yüz binlerce adet kapasiteye ulaşabiliyor. Bu kapasite, pandemi döneminde bölgedeki hijyen ve medikal tedarik açığını kapatma deneyimiyle paralel ilerledi.
Örnek Firmalar ve Belge Durumları
Gaziantep’te faaliyet gösteren bazı dikkat çekici üreticiler şunlar: 3Teks Medikal (medikal tekstil üretimi), Musk Medikal, MHK Medikal, Türev Medikal, Asistan Medikal ve Dur-Med gibi firmalar. Bazı üreticiler Avrupa mevzuatı (MDR) kapsamında sertifikasyon süreçlerini tamamladığını veya belge alma yönünde adımlar attığını belirtiyor; bu durumla birlikte ürünlerin dış pazarlara açılma kapasitesi artıyor. Ayrıca Gaziantep’te hastane yatakları ve ekipmanı üreten tesisler de mevcut.
İhracat ve Pazarlar
Gaziantep kaynaklı medikal üreticiler, bölgesel pazarlar başta olmak üzere Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’ya ihracat örnekleri gösteriyor. Kimi şirketlerin hikâyeleri, kentten üç kıtaya ürün gönderildiğini aktarıyor; bu da Gaziantep firmalarının uluslararası taleple muhatap olduğunu kanıtlıyor. İhracat hâlihazırda kent sanayisinin bir parçası olan tekstil ve hijyen sektörlerini medikal tedarike dönüştürme potansiyeline katkı sağlıyor.
Altyapı ve Sanayi Bölgeleri
Gaziantep’in organize sanayi bölgeleri (OSB) medikal üretim için uygun tesis alanı ve lojistik erişim sağlıyor. Çok sayıda firma OSB içinde modern üretim hatları kurmuş durumda; nonwoven, kesim-dikim, steril paketleme gibi süreçlerin tamamı kentte gerçekleştirilebiliyor. Bu altyapı, hem seri üretim hem de siparişe dayalı tıbbi sarf taleplerine hızlı yanıt verebilmeyi hızlandırıyor.
Karşılaşılan Güçlükler
Gaziantep’te medikal üretimin önünde bazı engeller yer alıyor bunlar:
Sertifikasyon ve uygunluk süreçleri: CE/MDR, ISO 13485 gibi tıbbi cihaz standartları ve testlerinin maliyeti ile süreç yönetimi küçük işletmeler için zorluk oluşturuyor.
Ar-Ge ve ileri teknoloji: Özellikle ileri düzey tıbbi cihazlar ve elektronik içeren ürünlerde Ar-Ge yatırımı ile nitelikli mühendis/personel ihtiyacı var.
Tedarik zinciri derinliği: Kritik hammadde ve yüksek hassasiyetli bileşenlerin bir kısmı hâlâ dışa bağımlı olabiliyor; yerlileştirme kademeli ilerliyor.
Bu zorluklar, ihracata yönelik hedeflerin önünde engel oluştururken bir yandan da destek programları için alan açıyor. (Bu maddeler, üreticilerin ve sektör paydaşlarının genel değerlendirmeleriyle uyumludur.)
Uzman Görüşleri ve Öneriler
Sanayi odası temsilcileri ve firma yöneticileri, Gaziantep’te medikal üretimin sürdürülebilir büyüme sağlayabilmesi için şu adımların gerekli olduğunu belirtiyor: ortak test ve sertifikasyon merkezleri kurulması, işletmelere belge maliyetlerinde destek sağlanması, üniversite-sanayi ortak Ar-Ge projelerinin teşvik edilmesi ve mesleki eğitim programlarıyla nitelikli işgücünün artırılması. Bu tür adımlar hem ürün kalitesinin yükselmesine hem de küresel pazarlara rekabetçi girişe yardımcı olacak.
