Rapora göre, YEDAM’a başvuranların sigaraya başlama yaş ortalaması 16,91 olurken, başvuranların yüzde 62,9’u henüz 18 yaşına gelmeden sigaraya başladığını beyan etti.
Bağımlılıklarla Mücadelede 105 Yıllık Kararlılık
Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, Sepetçiler Kasrı’nda düzenlenen tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, bağımlılığın birey ve toplum açısından en ağır sorunlardan biri olduğuna dikkat çekti. Her türlü bağımlılığın ciddi bir risk taşıdığını belirten Dinç, hiçbir bağımlılığın “masum” kabul edilemeyeceğini vurguladı.
Dinç, dünya genelinde her yıl 8 milyon kişinin, Türkiye’de ise 100 binin üzerinde insanın tütün nedeniyle yaşamını yitirdiğini hatırlatarak, tütün bağımlılığının normalleştirilemeyecek kadar ölümcül sonuçları olduğuna işaret etti.
Elektronik Sigaralar Gençler İçin Yeni Tehdit
Dinç, yeni nesil nikotin ürünleri ve elektronik sigaraların özellikle gençleri hedef alan tasarım ve pazarlama stratejileri nedeniyle ciddi bir tehdit haline geldiğini söyledi. Elektronik sigaraların daha az zararlı olduğu yönündeki algının gerçek dışı olduğunu belirterek, bu ürünlerin geleneksel sigaraya geçişi kolaylaştırdığını dile getirdi.
Gençlerin aroma, tatlandırıcı ve dijital reklamlara maruz bırakılmasının nikotinle erken tanışma riskini artırdığını ifade eden Dinç, tütün ve nikotin ürünlerinin toplumda normalleştirilmesine karşı güçlü bir toplumsal duruşun zorunlu olduğunu vurguladı.
Tütün Bağımlılığına Karşı Daha Sıkı Önlemler Öneriliyor
Dünyada uygulanan etkili yöntemlere işaret eden Dinç, okullar ve yurtlar çevresinde “en az 100 metre mesafe” şartının zorunlu hale getirilmesi, tütün ürünlerinin vitrin ve raflarda tamamen görünmez kılınması, dumansız hava sahasının genişletilmesi ve elektronik sigara satış yasağının kararlılıkla sürdürülmesi gerektiğini söyledi.
“Bağımlılık Bir İrade Sorunu Değil, Beyin Hastalığıdır”
Yeşilay Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Muhammed Tayyib Kadak ise YEDAM’ın ücretsiz ve gizlilik esaslı tedavi modelleriyle bağımlı bireyler için güvenli bir destek ortamı sunduğunu belirtti. Bağımlılığın toplumda yeterince ciddiye alınmadığını ifade eden Kadak, YEDAM’a başvuranların yalnızca yüzde 7’sinin sigarayı gerçek bir problem olarak gördüğünü aktardı.
Elektronik sigaranın da en az geleneksel tütün ürünleri kadar bağımlılık yaptığını vurgulayan Kadak, 18 yaş altındaki gençlerde kullanım oranlarındaki artışın endişe verici olduğuna dikkat çekti.
Tedaviye Başvuranların Profili ve Bırakma Eğilimleri
Rapora göre tütün bağımlılığı tedavisine başvuranların yüzde 24,7’si 40-50 yaş aralığında. Başvuranların yüzde 60,8’i erkeklerden, yüzde 39,2’si ise kadınlardan oluşuyor. Yüksek öğrenim mezunlarının bırakma oranlarının daha yüksek olduğu ve başvuranların yüzde 57,4’ünün üniversite mezunu olduğu kaydedildi.
Başvuranların sigara kullanım alışkanlıklarına ilişkin veriler de dikkat çekici:
Sigaraya başlama yaş ortalaması 16,91; sigara kullananların ortalama kullanım süresi 23 yıl; günlük tüketim miktarı ise 22 adet. Danışanların yüzde 77’si daha önce sigarayı bırakmayı denese de bu girişimlerin yüzde 77,5’i bir yıldan kısa sürdü.
Erken Başlama Bırakmayı Zorlaştırıyor
Rapor, sigaraya başlama yaşının düşmesiyle bağımlılık derecesinin arttığını, bırakma sürecinin zorlaştığını ve profesyonel destekle ilaç tedavisinin birlikte uygulanmasının başarı oranını önemli ölçüde yükselttiğini ortaya koydu. YEDAM ile yapılan ilk takip görüşmesinde danışanların yüzde 64,5’inin tütün kullanmayı bırakmış olduğu, 12 aylık takip sonunda bu oranın yüzde 84,8’e yükseldiği belirtildi.
Yeşilay raporu, tütün bağımlılığının Türkiye’de halen ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve özellikle gençlerde erken yaşta başlama eğiliminin acil tedbir ihtiyacını ortaya koyduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
