Gaziantep, çevre dostu uygulamalar ve geri dönüşüm projeleriyle Türkiye’de örnek gösterilen şehirler arasında yerini aldı. Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde başlatılan çalışmalar, ilçelerdeki uygulamalarla desteklenerek hem çevreye hem de ekonomiye katkı sağlıyor. Sıfır Atık Projesi sayesinde atıkların ayrıştırılması, enerjiye dönüştürülmesi, vatandaşların sürece dahil edilmesi ve uluslararası iş birlikleriyle hayata geçirilen dev tesisler Gaziantep’i sıfır atık yönetiminde öncü şehir haline getiriyor.
Gaziantep'te Sıfır Atık Projeleri
Organik Atıklardan Enerji ve Gübre: Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Sıfır Atık Projesi ile inorganik ve organik atıkları ayrıştırarak organik hayvan atıklarından, sıvı gübreden biyogaz üreten ilk belediyelerden biri olduklarını belirtti. 2018’de başlatılan proje kapsamında kurulan ekip, kenti geleceğe hazırlarken, hem çevreyi koruyor hem de temiz enerji üretimini mümkün kılıyor.
E-MÖP ile Elektronik Atıklar Değerlendiriliyor: Şehitkamil Belediyesi tarafından yürütülen E-MÖP Projesi, elektronik atıkları geri dönüştürerek doğaya kazandırmayı hedefliyor. Büyük ev aletlerinden bilgisayarlara, aydınlatma cihazlarından piller ve akümülatörlere kadar çok sayıda elektronik atık toplanıyor. Vatandaşlar, Alo Atık Hattı (241 44 55) ile projeye kolayca destek verebiliyor.
Aydınlar Mahallesi’nde 7 bin metrekare alana kurulan merkezde, elektronik eşyaların yanı sıra kanepe, koltuk gibi hacimli atıklar toplanıyor. Burada gruplarına göre ayrıştırılan atıklar, lisanslı geri kazanım tesislerine gönderilerek yeniden ekonomiye kazandırılıyor.
Mekanik Biyolojik Ayrıştırma Tesisi: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, BM Kalkınma Programı (UNDP) ve İller Bankası iş birliğiyle Avrupa Birliği fonlarıyla Mekanik Biyolojik Ayrıştırma Tesisini hayata geçirdi. Projeye göre;
10 milyon dolarlık yatırım
Yıllık 100 bin ton atık işleme kapasitesi
9 bin 300 ton sera gazı salınımının engellenmesi
17 bin ton geri dönüştürülebilir atık kazanımı
22 bin ton biyobozunur atığın işlenmesi sağlanmakta. Tesiste elde edilen biyogaz, kojeneratör ünitelerinde enerjiye dönüştürülerek tesisin ihtiyacı için kullanılacak. Bu sistem, depo sahasının ömrünü ilk aşamada %10 oranında uzatacak.
Kompost Projesiyle Evsel Atıklardan Doğal Gübre: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından dağıtılan komposto kaplarıyla evsel organik atıklar gübreye dönüştürülüyor. Proje, gönüllülük esasına dayanıyor ve evlerde, bahçelerde toprak zenginleştirici olarak kullanılıyor. Gaziantep Kulübü Derneği ile imzalanan protokol sayesinde çevre bilinci artırılırken iklim krizine karşı da olumlu katkı sağlanıyor.
Bankam Atık Projesi: Şahinbey Belediyesi’nin uygulamaya koyduğu Bankam Atık Projesi, vatandaşların getirdiği atıkları ödüllerle teşvik ediyor. Kent genelinde 12 noktada kurulan Bankam Atık merkezlerinde atık türüne ve miktarına göre çeşitli hediyeler veriliyor. Bu uygulama, halkın projeye aktif katılımını artırıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen Sıfır Atık Projesi’nin 7. yılı kapsamında, 7 bölgede 19 ilçe belediyesi “Pilot İlçe” seçildi. Bu ilçeler arasında Gaziantep’in Şahinbey Belediyesi de yer aldı. 2025 yılı Şubat ayında saha çalışmaları yapıldı. Çalışmalar; kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, toplama altyapısının kurulması, kaynağında ayrıştırmanın teşvik edilmesi ve vatandaşların bilinçlendirilmesini kapsıyor.
Gaziantep Modeli ile Geleceğe Temiz Miras
Sıfır Atık yönetiminde Gaziantep modeli; organik atıklardan enerji üretiminden elektronik atık geri dönüşümüne, uluslararası iş birliklerinden vatandaşın aktif katılımına kadar çok boyutlu uygulamalarıyla dikkat çekiyor. Bu model sayesinde şehir, çevre dostu projeleriyle yalnızca Türkiye’de değil, Avrupa’da da örnek gösterilen kentlerden biri haline geliyor.
