Türkiye, sanayide sürdürülebilirlik ve dijitalleşme hedefleri doğrultusunda kapsamlı bir dönüşüm sürecine girdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde yürütülen programlarla, çevre dostu üretim yapan tesisler desteklenirken, yapay zekâ tabanlı belgelendirme sistemleri, sektörel uzman havuzları ve milyarlarca liralık finansman paketleriyle dönüşüm süreci hızlandırılıyor.
Yeşil Dönüşüm Belgesi İçin Yapay Zekâ Desteği
Sanayide yeşil dönüşümün belgelendirilmesine yönelik sistemin yapay zekâ ile geliştirilmesi için çalışmalar başlatıldı. Temiz ve kaynak verimli üretim yapan sanayi tesislerinden “Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi” başvuruları alınmaya başlandı. Bu belge, çevre dostu üretim yapan işletmelere yeşil finansmana erişim konusunda avantaj sağlayacak.
Ayrıca, bu belgeye sahip işletmelerin kamu ihalelerinde önceliklendirilmesi için mevzuat düzenlemeleri üzerinde çalışılıyor. Böylece çevresel sorumluluk bilinciyle hareket eden sanayi kuruluşlarının rekabet gücünün artırılması hedefleniyor.
Sektörel Uzman Havuzu Kuruluyor
Yeşil dönüşüm sürecine rehberlik edecek “sektörel uzman havuzu” oluşturulacak. Bu havuzda yer alacak uzmanlar, sanayi tesislerine teknik danışmanlık sağlayacak, dönüşüm süreçlerinin planlanması ve uygulanmasında aktif rol üstlenecek. Böylece her sektörün kendine özgü ihtiyaçlarına uygun çözümler geliştirilecek.
Dijitalleşme ve Otomasyon Teşvik Ediliyor
İmalat sanayisinde yapay zekâ, büyük veri analitiği ve ileri otomasyon gibi dijital teknolojilerin üretim süreçlerine entegrasyonu teşvik ediliyor. Dijital Dönüşüm Programı kapsamında, eylül ayı itibarıyla toplam yatırım tutarı 6,7 milyar lirayı aşan 23 başvuru alındı.
KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı ile imalat sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmelere kredi faiz desteği sağlanıyor. Bu destekle KOBİ’lerin dijitalleşme yatırımlarını hızlandırmaları ve küresel rekabette güç kazanmaları amaçlanıyor.
Rakamlarla Dönüşüm: İhracat ve AR-GE’de Artış
Ocak–Eylül 2025 döneminde imalat sanayi ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,3 artarak 189,5 milyar dolara ulaştı. Özel sektör AR-GE merkezi sayısı eylülde 1356’ya yükselirken, bu merkezlerde 89 bin 621 kişi istihdam edildi. Patent başvurusu sayısı 29 bin 21’e, tescil edilen patent sayısı ise 16 bin 17’ye ulaştı.
Tasarım merkezleri de büyümeye devam ediyor. 29 ilde faaliyet gösteren 342 özel sektör tasarım merkezinde 8 bin 454 kişi çalışıyor. Bu merkezlerde eylül itibarıyla 603 patent başvurusu yapılırken, 332 patent tescil edildi.
Destek Programlarıyla Sanayiye Güçlü Finansman
• KOSGEB, güneş enerjisi, atık azaltımı ve sürdürülebilir üretim yatırımları için 2 bin 12 işletmeye 5,6 milyar lira destek sağladı.
• TÜBİTAK, Yeşil İnovasyon Teknoloji Yönderlik Programı’nda 741 projeye 2,6 milyon lira, Sanayide Yeşil Dönüşüm Programı’nda ise 231 projeye 22 milyon lira ödeme yaptı.
• KOBİGEL Programı kapsamında 1647 proje onaylandı; 25,5 milyar liralık kredi hacmine karşılık 9 milyar lira destek öngörüldü.
• İstihdamı Koruma Destek Programı ile 15 bin işletmeye 5,6 milyar lira destek verildi.
• Kredi Garanti Fonu (KGF) aracılığıyla 531 bin firmaya 1,56 trilyon lira kredi hacmine karşılık 1,23 trilyon lira kefalet sağlandı.
Cazibe Merkezlerine 1,79 Milyar Liralık Yatırım
Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) kapsamında organize sanayi bölgelerinin altyapılarını güçlendirmeye yönelik 54 proje önerisi alındı. Değerlendirme süreci tamamlanan 15 projenin toplam bütçesi 1,79 milyar lira olarak belirlendi.
