Gaziantep’in coğrafi işaretli lezzetlerinden biri olan küşleme, son dönemde bazı işletmelerde düşük maliyetli ve farklı et türleriyle taklit edilmeye başlandı. Ustaların ve uzmanların uyarılarına göre, “küşleme” adı altında tavuk eti, sakatat veya kesim dışı parçalar kullanıldığına dair şikâyetler artıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın taklit-tağşiş listeleri de bu durumu doğrularken, tüketiciler bilinçli tercihler yapmaya davet ediliyor.
Küşleme nedir; neden bu kadar kıymetli?
Küşleme, kuzu omurgasının sırt bölümünden özenle çıkarılan, yumuşak dokusu ve dengeli yağ dağılımıyla tanınan özel bir et parçasıdır. Gaziantep mutfağında ayrıcalıklı bir yere sahip olan bu ürün, coğrafi işaretli statüsüyle hem kalite hem de orijin garantisi taşır. Bu nedenle, küşleme adı altında farklı etlerin sunulması yalnızca ekonomik bir aldatmaca değil; aynı zamanda yerel gastronomi mirasına doğrudan bir tehdittir.
Resmî denetimler ne gösteriyor?
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı taklit-tağşiş listelerinde, et ürünlerinde yapılan hileler açıkça yer alıyor. Laboratuvar ortamında yapılan analizlerde, bazı ürünlerde kanatlı eti, sakatat ve farklı parçaların kullanıldığı tespit ediliyor. Et cinsi beyanlarının gerçeği yansıtmadığı durumlar kamuoyuna duyuruluyor. Bu kayıtlar, hem tüketici haklarını korumak hem de idari yaptırımların uygulanması açısından önem taşıyor.
Gerçek küşleme nasıl anlaşılır?
Küşleme ustaları, sahte ürünleri ayırt etmek için şu noktalara dikkat edilmesini öneriyor:
• Fiyat: Piyasa ortalamasının çok altında sunulan ürünler şüphe uyandırmalı.
• Doku ve renk: Gerçek küşleme; ince lifli, pembe-kırmızı ve dengeli yağlıdır. Çok beyaz, gevşek lifli etler ikame olabilir.
• Pişirme davranışı: Küşleme hızlı pişer, sulu kalır. Sert veya kuru pişen etler sorgulanmalıdır.
Bu gözlemler, tüketicinin anlık farkındalığını artırmak için önemli olsa da kesin tespit için laboratuvar analizi gereklidir.
Tüketici ne yapmalı? Yetkili mercilerin rolü
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Güvenilir Gıda” portalı, taklit-tağşiş listelerini ve denetim sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmaktadır. Tüketiciler, şüpheli ürünleri ALO 174 hattına bildirebilir veya portal üzerinden şikâyet kaydı oluşturabilir. Gelen ihbarlar doğrultusunda numune alımı, analiz ve gerektiğinde idari yaptırımlar uygulanmaktadır.
Gaziantep’te yerel önlemler ve çağrılar
Gaziantep Belediyesi ve İl Tarım Müdürlüğü, küşleme gibi coğrafi işaretli ürünlerin doğru etiketlenmesi ve izlenebilir satışının sağlanması için ortak denetim yürütüyor. Yerel idareler, ustaların kooperatifleşmesini, şeffaf etiketleme uygulamalarını ve sertifikalı tedarik zincirlerinin desteklenmesini teşvik ediyor. Esnaf örgütleri ise tüketici bilincinin artırılması gerektiğini vurguluyor.
Küşleme hem lezzet hem miras
Gaziantep’in gastronomi kültürünün simgesi hâline gelen küşleme, yalnızca bir yemek değil; tarihî ve kültürel bir değerdir. Et ürünlerinde tağşiş vakalarının hâlâ gündemde olması, bu mirasın korunması için daha sıkı iş birliği ve denetim gerektirdiğini gösteriyor. Tüketicilerin bilinçli tercihi, şeffaf tedarik zinciri ve etkin denetim mekanizmalarıyla gerçek küşleme sunumları güvence altına alınabilir.
