Her yaz Türkiye'nin ciğerlerini yakan orman yangınları, artık sadece doğanın değil tüm toplumun sorunu haline geldi. Uzmanlara göre yangınların büyük bölümü insan kaynaklı. Bu nedenle önleme çalışmaları, vatandaşlardan devlet kurumlarına, enerji şirketlerinden medyaya kadar herkesin sorumluluk almasını gerektiriyor. Ateş yakmaktan anız temizliğine, enerji nakil hatlarının bakımından eğitim ve tatbikatlara kadar birçok kritik adım hayati önem taşıyor. Peki, kim ne yapmalı? İşte orman yangınlarını önlemek için vatandaşların, yetkililerin, kurumların ve medyanın alması gereken önlemler…
Vatandaşların Alması Gereken Önlemler
Orman alanlarında ateş ve mangal yakmak kesinlikle yasak.
İzin verilen piknik alanları dışında piknik yapılmamalı.
Ormana kesinlikle çöp, plastik, cam şişe veya cam parçası atılmamalı.
Ormanlarda ve orman kenarlarında sigara içmek ve izmarit atmak yasak.
Anız yakımı, budama atıkları gibi yanıcı maddelerin yakılmasından kaçınılmalı.
Düğün ve etkinliklerde havai fişek, dilek balonu gibi yanıcı maddeler kullanılmamalı.
Kuru otların olduğu orman sınırına yakın alanlara araç park edilmemeli.
Enerji nakil hatlarına zarar verebilecek davranışlardan kaçınılmalı.
Yangın riski görüldüğünde 112 veya 177 yangın ihbar hatları hemen aranmalı.
Devletin ve Yetkili Kurumların Sorumlulukları
Yangın riski yüksek dönemlerde ormanlara girişler yasaklanmalı, denetimler sıklaştırılmalı.
Orman yangınlarına müdahale edecek hava ve kara araçları ile ekip sayısı artırılmalı.
Yangın uzmanları yetiştirilmeli, rotasyon dışı tutularak deneyimleri korunmalı.
AFAD, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ve itfaiye iş birliğiyle düzenli tatbikatlar yapılmalı.
Orman bakımı, yol kenarı temizlik ve budama çalışmaları aksatılmadan yürütülmeli.
Yangına hassas bölgelerde su toplama havuzları çoğaltılmalı.
Tarım ve orman sınırlarında tampon bölgeler oluşturulmalı, yanıcı madde azaltılmalı.
Orman Kanunu kapsamında yangın riskine göre izin ve tedbirler artırılmalı.
Büyük orman yangınlarına karşı “Eylem Planları” hazırlanıp uygulanmalı.
İl yangın komisyonlarına Sivil Toplum Kuruluşlarının katılımı sağlanmalı.
Yangın tahliye planları hazırlanmalı ve orman köylerinde eğitimler verilmelidir.
Enerji Nakil Şirketlerinin Alması Gereken Önlemler
Enerji nakil hatlarının direk aralıkları standartlara uygun hale getirilmeli.
Trafoların yerleri yangın riski göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmeli.
Hat ve trafo bakım ve temizlikleri düzenli yapılmalı.
Yangın riski yüksek bölgelerde enerji hatları yeraltına alınmalı.
Hatların altındaki organik madde miktarı düzenli azaltılmalı, ağaç budamaları yapılmalı.
Kuşların yuva yapacağı direklerde koruyucu önlemler alınmalı.
Eğitim ve Medyanın Rolü
Millî Eğitim Bakanlığı, okullarda orman yangınlarıyla ilgili eğitim programlarını yaygınlaştırmalı.
Diyanet İşleri Başkanlığı camilerde orman yangınlarını önleme ve bilinçlendirme çalışmaları yapmalı.
Medya kanalları, yangın sezonunda hava durumu ve yangın riskiyle ilgili uyarıcı yayınlarını artırmalı, kamuoyunu düzenli bilgilendirmeli.
Toplumsal İş Birliği ve İklim Değişikliğiyle Mücadele
Orman yangınlarıyla mücadelede kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, askeri birimler ve özel sektör arasında güçlü iş birliği şart. Ayrıca, iklim değişikliğinin yangın riskini artırdığı gerçeği göz önüne alınarak orman ekosistemlerinin dayanıklılığı artırılmalı, mevzuat güncellenmelidir
