Günlük yaşamın temposu içinde çoğu zaman “normal” kabul edilen stres, uzun süreli hale geldiğinde vücutta ciddi ve kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Uzmanlar, kronik stresin yalnızca ruh halini değil; cilt sağlığından bağışıklık sistemine, beyin fonksiyonlarından hormonal dengeye kadar pek çok sistemi olumsuz etkilediği uyarısında bulunuyor.
Kısa süreli stres faydalı, kronik stres yıkıcı
Stres, kısa vadede vücudu tehlikeye karşı hazırlayan doğal bir savunma mekanizması olarak işlev görüyor. Ancak bu durum uzun süre devam ettiğinde, yani stres kronikleştiğinde vücut sürekli “alarm halinde” kalıyor. Bu da başta kortizol olmak üzere stres hormonlarının sürekli yüksek seyretmesine neden oluyor.
Cilt ilk sinyali veriyor
Uzmanlara göre kronik stresin en erken belirtilerinden biri ciltte ortaya çıkıyor. Sürekli yüksek kortizol seviyesi, cildin kendini yenileme sürecini yavaşlatıyor. Bu durum;
· Akne ve egzama ataklarında artış,
· Cilt kuruluğu ve mat görünüm,
· Erken kırışıklıklar ve yaşlanma belirtileri
gibi sorunlara zemin hazırlıyor. Stres altında cilt bariyerinin zayıfladığı, bu nedenle çevresel etkilere karşı daha savunmasız hale geldiği belirtiliyor.
Bağışıklık sistemi zayıflıyor
Kronik stres, bağışıklık sistemini doğrudan baskılayan faktörler arasında yer alıyor. Uzmanlar, uzun süreli stres yaşayan kişilerde;
· Sık enfeksiyon geçirme,
· İyileşme süresinin uzaması,
· Alerjik ve otoimmün hastalıkların alevlenmesi
gibi sorunların daha sık görüldüğünü ifade ediyor. Kortizolün uzun süre yüksek kalması, bağışıklık hücrelerinin etkili çalışmasını engelliyor.
Beyin fonksiyonları etkileniyor
Stresin en ciddi etkilerinden biri de beyin üzerinde görülüyor. Bilimsel çalışmalar, kronik stresin özellikle hafıza ve öğrenmeden sorumlu hipokampus bölgesini olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Bu durum;
· Unutkanlık,
· Dikkat dağınıklığı,
· Karar verme güçlüğü,
· Anksiyete ve depresyon riskinde artış
olarak kendini gösterebiliyor. Uzmanlar, stresin uzun vadede zihinsel performansı düşürdüğünü ve psikiyatrik hastalıklara zemin hazırladığını vurguluyor.
Kalp ve hormon dengesi de risk altında
Kronik stres yalnızca ruhsal değil, fiziksel hastalıkların da tetikleyicisi olabiliyor. Uzmanlara göre uzun süreli stres;
· Yüksek tansiyon,
· Kalp-damar hastalıkları,
· Kan şekeri düzensizlikleri,
· Uyku bozuklukları
riskini artırıyor. Stres hormonlarının sürekli salgılanması, vücudun hormonal dengesini bozarak metabolik sorunlara yol açabiliyor.
“Alıştım” demek çözüm değil
Uzmanlar, kronik stresin “alışılan” bir durum olarak görülmemesi gerektiğini belirtiyor. Stresle başa çıkmak için;
· Düzenli uyku,
· Fiziksel aktivite,
· Sağlıklı beslenme,
· Sosyal destek,
· Gerekli durumlarda profesyonel destek
alınmasının büyük önem taşıdığı ifade ediliyor.
Kronik stresin sessiz ama derin etkiler bıraktığına dikkat çeken uzmanlar, erken önlem alınmadığı takdirde hem ruhsal hem de bedensel sağlığın ciddi şekilde zarar görebileceği uyarısında bulunuyor.
