Ev sahibi ve kiracı arasında bu tür anlaşmazlıklar oldukça sık yaşanır. Ev sahibi genellikle “kiracı her şeyi bozdu” derken, kiracı “her şey zaten böyleydi ya da doğal aşınmayla oldu” der. Kim haklı, kim haksız diye karar vermek için sadece olguları değil, aynı zamanda hukuki çerçeveyi de göz önünde bulundurmak gerekir.
Genel kural olarak, kiracı kiraladığı mülkü aldığı haliyle geri vermekle yükümlüdür. Yani kullanım sırasında oluşan zararların tamirinden çoğunlukla kiracı sorumludur. Ancak burada önemli bir ayrım vardır: kiracı, normal kullanım kaynaklı aşınma ve yıpranmadan sorumlu değildir, sadece kusurlu veya ihmalkâr davranışlardan kaynaklanan hasarlardan sorumludur. İşte bu ince detay, birçok tipik anlaşmazlığın anahtarıdır.
Kombi bozuldu
Kombi zamanla yıpranan bir cihazdır ve bu hayatın gerçeğidir. Eğer su sızdırıyorsa, rezistans yanmışsa ya da kireç sistemi tıkamışsa, bu büyük ihtimalle doğal yıpranmanın sonucudur, özellikle de cihaz 5 hatta 7-8 yaşındaysa. Peki kim sorumlu? Kombiyi onarmak kiracının sorumluluğu mu?
Aslında her şey basit.
Eğer kiracı cihazı talimatlara uygun kullanmışsa, kapağını kendi açmamışsa, suyunu manuel boşaltmamışsa, bu durumda sorumluluk ona ait değildir.
Ancak eğer ayarlarla oynamışsa, kapağını kendi açmışsa ya da cihazı susuz çalıştırmışsa, o zaman onarım ya da yeni cihazın bedelini kiracı ödemek zorunda kalır.
Kanalizasyonunuz mu tıkandı? Masrafları size ait olmak üzere bir tesisatçı çağırın!
Kanalizasyon sistemi zamanla tıkanabilir, bu da özellikle eski binalarda sıkça görülür. Ancak bu durum, sistemin nasıl kullanıldığına da büyük ölçüde bağlıdır. Peki, apartman dairesinde kanalizasyonla ilgili masrafları kiracı mı öder? Tesisatçıyı çağırma sorumluluğu ona mı aittir? Evet, ama yalnızca şu hataları kendisi yaptıysa:
- Tuvalete bez, yiyecek ya da suda çözünmeyen hijyen ürünleri attıysa.
- Ev sahibinin izni olmadan boruları söktüyse ya da tamir etmeye çalıştıysa.
- Lavabo veya küveti dolu bırakıp, taşma sonucu komşuları su bastıysa.
Bunun dışında, eğer tıkanıklık borunun derin kısmında oluşmuşsa ya da boru yaştan dolayı zarar görmüşse, bu durumda kiracının herhangi bir sorumluluğu yoktur. Ayrıca, sorun kiracıdan önce de mevcut olup sadece fark edilmemiş olabilir. Bu durumda tüm masrafları ev sahibi karşılamak zorundadır.
Kiracı evdeyken ev sahibi tadilat yapabilir mi?
Çoğu durumda ev sahibi ancak kiracının rızasıyla tadilat yapabilir. Normal bir şekilde duvar kağıdı yenilemekten söz ediliyorsa, ev sahibi önceden haber vermeden gelip kiracının günlük yaşamına müdahale edemez. Ancak su sızıntısı, elektrik kaçakları gibi acil durumlar söz konusuysa, ev sahibinin müdahale hakkı vardır. Yine de bu tür durumlarda bile kiracıya ziyaret hakkında bilgi verilmelidir.
Kiracı evde tadilat yapabilir mi?
Evet, yaşam koşullarının iyileştirilmesi tamamen mümkündür. Ancak bu yalnızca ev sahibinin onayıyla yapılabilir. İzin olmadan iç dekorasyon değiştirilmemeli, duvarlar delmemeli ya da yeni cihazlar kurulmalıdır..
Birincisi, doğru yaklaşılırsa ev sahibi yapılan tadilatı kira ödemesi olarak sayabilir. İkincisi, ev sahibi sonucu beğenmezse ve değişiklikler önceden konuşulmamışsa, kiracılar her şeyi eski haline getirmeye zorlanabilir ve bunu kendi masraflarıyla yapmak zorunda kalabilirler.
Buzdolabı gürültü yapmaya başladıysa — bu sizin yüzünüzden bozuldu!
Buzdolabı zamanla daha gürültülü hale gelebilir. Eğer eskiyse, bu yine aşınma ve yıpranmadır. Ancak içindeki parçalar donmuşsa, biri zorla çektiği için kapı kapanmıyorsa veya lastik bantlar kopmuşsa, bunlar dikkatsiz kullanım belirtileridir. Kiracının hasar sorumluluğu aşağıdaki durumlarda ortaya çıkar:
- Buzdolabını kapatmadan yerini değiştirdi.
- Buz çözme işlemi sırasında bıçak ya da keskin aletler kullandı.
- Dondurucuyu mini bara çevirdi ve kapıyı bir saat veya daha uzun süre açık bıraktı.
Ancak, ses değişirse veya soğutma verimliliği yaşla birlikte biraz azalırsa, bu sahibinin sorunudur.
Mutfaktaki kaplama çizilmiş
Bu, sorumluluğun en bulanık alanlarından biridir. Mutfak yüzeylerindeki küçük çizikler kullanımın kaçınılmaz bir sonucudur. Özellikle de tezgah laminat veya plastikten yapılmışsa.
Kiracı, çizikler, aşınmalar veya zamana bağlı renk değişimleri gibi normal kullanım belirtilerinden sorumlu değildir. Ancak, erimeler, bıçak kesikleri, darbe izleri veya agresif kimyasallardan kaynaklanan lekeler varsa, bunlar kötü kullanım belirtileridir ve telafi edilmelidir.
Duvarlarda lekeler varsa — boyamayı sizin masrafınızla yapacağız!
Duvarlar — başka bir hassas konu. Eğer dairede birkaç yıl yaşadıysanız, duvar kağıdında veya boyada solma ya da mobilya izlerinin oluşması hiç şaşırtıcı değildir. Güneşten solan duvar kağıdı, tablo veya saat izleri, örneğin anahtarların ve kapıların yanında oluşan hafif aşınmalar, normal aşınma olarak kabul edilir.
Ancak bazı durumlarda gerçekten kiracı suçlu olabilir. Mesela çocukların keçeli kalemle yaptığı çizimler, ellerden ya da yiyecekten silinmeyen lekeler, izinsiz vidalarla açılmış delikler gibi durumlar..
Anlaşmazlıklar ve çatışmalar nasıl önlenebilir?
Tartışma sebepleri ne kadar çok olursa olsun, aşağıdaki etkili önerilerle bunlardan kaçınmak mümkündür:
- Taşınırken fotoğraf çekimi yapın. Bu sizin kanıt kalkanınız olur. Her köşeyi, özellikle beyaz eşyaları, mobilyaları, tesisatı, duvarları fotoğraflayın.
- Teslim-tesellüm tutanağı hazırlayın. Sadece “daire iyi durumda” yazmak yerine detaylı belirtin: “buzdolabı çalışıyor, orta seviyede ses var”, “dolapta çizik var” gibi.
- Arızaları ev sahibine bildirmekten çekinmeyin. Bir şeylerin yanlış gittiğini kayıt altına almak, sonradan şikayet dinlemekten iyidir.
- Taşınırken mutlaka birlikte kontrol yapın. Anlaşmazlık varsa, teslim tutanağına “kiracı sorumluluğu kabul etmiyor” diye not düşmek, sessizce kabul etmekten çok daha iyidir.
Ayrıca arıza durumunda her zaman Karincagibi’de profesyonel uzmanlar bulabilirsiniz; onlar ev aletlerinizin işlevselliğini geri kazandırır.
Unutmayın, yasa hiçbir tarafa ayrıcalık tanımaz. Belirli çerçeveler ve hareket algoritmaları koyar. Çoğu zaman bu, normal insan ilişkilerine, yani kişisel alan ve başkasının malına saygıya denk gelir.
