Yapılan çalışmada, bugüne kadar bağışıklık sistemi ve ilaçlardan saklanabilen HIV’in, beyaz kan hücreleri içinde görünür hale getirilmesi sağlandı.
mRNA Teknolojisiyle Gizlenen Virüs “Uyandırıldı”
Araştırmanın temelini, Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisi oluşturdu. Bilim insanları, özel olarak geliştirilen yağ kapsüllerine (lipid nanoparçacıklar) yerleştirdikleri mRNA’yı, HIV’in gizlendiği beyaz kan hücrelerine ulaştırmayı başardı. Bu mRNA, hücrelere virüsü açığa çıkarmaları yönünde sinyal gönderdi. “LNP X” adı verilen yeni nesil nanoparçacıkların, önceki nesillere göre bu hücreler tarafından kabul edildiği kanıtlandı.
Araştırmanın ortak yazarı Dr. Paula Cevaal, “Bu hücrelere mRNA ulaştırmak uzun süredir imkânsız görülüyordu. Ancak sonuçlar karşısında hepimiz adeta nefessiz kaldık” dedi.
Sıradaki Adım: Virüs Yok Edilebilecek Mi?
Çalışma, HIV’in vücutta “uyuyan” halde kaldığı rezervuarlardan çıkarılabileceğini ortaya koydu. Ancak kritik soru hâlâ yanıt bekliyor: Bu virüs açığa çıkarıldığında, bağışıklık sistemi ya da ilave terapilerle tamamen yok edilebilecek mi? Araştırma, laboratuvar ortamında HIV pozitif bireylerden alınan hücrelerle yürütüldü. Klinik denemelere geçmeden önce hayvan deneyleri ile güvenlik ve etkinlik testlerinin yapılması gerekiyor.
Uzmanlar: Benzeri Görülmemiş Bir İlerleme
Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Michael Roche, geliştirilen tekniğin sadece HIV değil, aynı zamanda kanser gibi diğer hastalıkların tedavisinde de kullanılabileceğini belirtti. Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye ise bu yöntemi, HIV’in saklandığı yerden çıkarılmasında “şimdiye kadarki en büyük ilerleme” olarak tanımladı.
Ancak bazı uzmanlar temkinli. Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomáš Hanke, “vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu an için sadece bir hayal olduğunu” ifade etti.
40 Milyon Kişi İçin Umut
Dünya genelinde yaklaşık 40 milyon insan HIV ile yaşıyor ve çoğu, virüsü baskılamak için ömür boyu ilaç tedavisi almak zorunda kalıyor. Her yıl milyonlarca insanın yaşamını yitirmesine neden olan HIV’e karşı geliştirilen bu yeni yöntem, hastalığın kalıcı tedavisi yolunda şimdiye kadar atılan en somut adımlardan biri olarak değerlendiriliyor.
