Hipermetrop, ülkemizde ve dünyada en yaygın olarak görülen kırma kusurlarından biridir. Genellikle doğuştan gelen genetik aktarımların söz konusu olduğu bir görme problemidir. Bebeklerde görülen hipermetrop, göz gelişimlerini tamamladıktan sonra kendiliğinden kaybolabilirken, bir kısmında bu sorun çocukluk ve yetişkinlik dönemlerinde de devam edebilmektedir.

Hipermetrop belirtileri sıklıkla çocukluk döneminde gözlemlenir. Bu belirtilere sahip kişiler yakın mesafelerden bir şeyler okurken işaretlerin ve harflerin bulanıklaşıp iç içe geçtiğini belirtirler. Yakın görüş gerektiren ince işleri yaparken görmede güçlük çekerler. Bu problemlere bir süre sonra göz ve baş ağrısı problemi de eşlik edebilir.

Hipermetrop tedavisi öncelikle gözlük veya kontakt lensler ile sağlanırken, 18 yaşından sonra ise lazer göz ameliyatı önerilebilir. Bir çok görme probleminde olduğu gibi erken tanı ve tedavi hipermetropi probleminde de önemlidir. Göz kırma kusuru, uzun süre tedavi edilmediğinde ya da geç fark edildiğinde, göz tembelliği ve şaşılık gibi önemli sorunlara da yol açabilmektedir.

Bu nedenle kişilerin herhangi bir göz hastalığı veya görme kusuru olmasa bile düzenli olarak yılda bir göz muayenesi yaptırmaları önerilmektedir.

Hipermetrop Nedir?

Hipermetrop, göze gelen ışınların retinanın yüzeyi yerine arkasına odaklanması sonucu ortaya çıkan yakını net görememe problemidir. Bu probleme sahip kişilerin göz bebekleri normale göre daha küçüktür. Bundan kaynaklı olarak kornea ve göz lensi, göze gelen ışınları yeterli düzeyde kırma gücüne sahip değildir.

Hipermetrop, astigmat ve miyop gibi göz kırma kusuru olmakla birlikte bazen presbiyopi ile karıştırılmaktadır. Hipermetropi, doğuştan gelen bir göz kırma kusuru olmakla birlikte korneanın şekil bozukluğundan da kaynaklanabilir. Presbiyopi ise genellikle 40’lı yaşlardan sonra göz merceğinin esnekliğini kaybetmesi sonucu oluşan yakını bulanık görme problemidir. Ayrıca bu kişiler, genellikle uzak görüşte bir problem yaşamazken; yakındaki harfleri, nesneleri ve işaretleri görmekte sorun yaşayabilirler.

Hipermetrop ve diğer çeşitli göz kırma kusurlarını anlamak için öncelikle görme işlevinin hangi yollardan geçerek gerçekleştiğini anlamak gerekir. Sağlıklı bir görüşte, dışarıdan gelen ışınlar öncelikle gözümüzün en dış tabakası olan korneadan geçer ve doğal göz merceğe gelerek burada tekrardan kırılır. Bunun sonucunda retinadaki görme noktasına eşit olarak dağılarak ters bir şekilde düşmesine neden olur. Retina yüzeyindeki fovea centralis bölgesine ters bir şekilde düşen görüntü çubuk ve koni hücreleri tarafından algılanarak, sinir hücreleri aracılığı ile beyne gönderilir. Beyin ise kendisine retina üzerinden iletilen bu görüntüleri işler ve anlamlandırır. Bu şekilde ise görme işlevi sağlıklı şekilde gerçekleşmiş olur.

Hipermetrop Belirtileri Nelerdir?

Hipermetrop belirtileri başlangıçta anlaşılmayabilir ve farklı bir şikayetten dolayı veya kontrol amacıyla gidilen göz doktoru muayenelerinde ortaya çıkabilir. Hastalığın derecesi ne kadar yüksekse belirtiler o kadar şiddetli olur. Yakını görme kusurlarında, yaşanan bulanıklaşma ve keskinlik azalması ne derece artarsa yakın odaklanmayı gerektiren okuma, yazma, telefon, tablet ve bilgisayar ekranına bakıp çeşitli işlerin yapılması gibi aktivitelerde göz yorgunluğu ve baş ağrısı ortaya çıkabilir.

 En yaygın rastlanan hipermetrop belirtileri şu şekildedir:

·        Gözlerin yakındaki nesneleri, harfleri görmede bulanıklaşma sorunu ve görme keskinliğinin azalması,

·    Yakına odaklanırken güçlük yaşanması ve gözleri normalden fazla kısma isteği,

·    Yakın odak gerektiren işlerle yoğun olarak uğraştıktan sonra gözlerde ağrı ve yanma hissine eşlik eden göz yorgunluğu,

·        Sık aralıklarla göz kırpma isteği,

·        Dikkat dağınıklığı ve odaklanma sorunu,

·        Bazı durumlarda ışığa karşı duyarlılık ve gece görüşünde şiddetli bulanık görme,

·        Özellikle çocuklarda yakın odak gerektiren işlerle uğraşırken ortaya çıkan göz kaymaları ya da şaşılık.

Yetişkinler oluşacak belirtilerin farkına çocuklardan daha kolay bir şekilde varabilecekleri için özellikle erken yaşlarda ve belirli aralıklarda çocukların göz doktoru muayenesi önem kazanmaktadır.

Hipermetrop, tedavi edilmediğinde veya geç tedavi edildiğinde bazı komplikasyonlar oluşturabilmektedir. Özellikle çocuklarda şaşılık ve yetişkinlerde göz yorgunluğu gelişimi gözlenmektedir.

Hipermetropi Dereceleri

Yüksek dereceli hastalar yakın ile birlikte uzak görüşte de problem yaşayabilmektedirler.

Hastalığın dereceleri söz konusu olduğunda 2 derecenin altı hafif, 2-5 derece arası orta 5 derecenin üzeri ise yüksek dereceli olarak nitelendirilmektedirler.

Hipermetropi Türleri

Akomodatif Tür: Gözün ancak merceği uyaran belirli hareketler yardımı ile yakını görebildiği türdür.

Yapısal Tür: Gözün kırıcı elemanlarının yapısıyla oluşmaktadır. Kendi içerisinde 3’e ayrılır.

Eksenel Tür: Yakını görememe probleminin en sık gözlenen çeşididir. Temel nedeni gözüm ön arka uzunluğunun kısalığıdır.

Hipermetrop Tedavisi Nasıl Olur?

Hipermetrop tedavisi, reçeteli gözlük, reçeteli kontakt lens, lazer ameliyatı ve göz içi lens (mercek) operasyonları seçeneklerinden biriyle gerçekleştirilmektedir. Göz doktoru hasta için uygun olan tedavi yöntemlerinden birini belirler. Derecesi ve belirtisi çok düşük seviyelerde olan hastaların yapılacak düzenli genel göz muayeneleri ile takibi sağlanır.

Göz doktoru tarafından kişiye yakını net görememe teşhisi koyulduktan sonra gözlük veya kontakt lens kullanmalıdır. Bu noktada tedavinin esas amacı görüntünün retinada doğru noktada odaklanmasını sağlamaktır.

Hipermetrop tedavisi için en sık kullanılan yöntem, reçeteli gözlük ile tedavisidir. Miyop tedavisinde kullanılan kalın kenarlı iç bükey merceğin tam tersi olarak ince kenarlı dış bükey mercek kullanılmaktadır. Derecenin yüksekliğine göre gözlük camları kalınlaşabilmektedir. Bu da görüntü kalitesini ve keskinliği etkileyebilmektedir. Gözlüğün sürekli takılıp takılmayacağı hastadan hastaya göre değişkenlik gösterebilir.

Kontakt lens kullanımında ise hastanın kırma kusuruna uygun derecedeki bir lens hastaya reçete edilmektedir. Hasta bu kontakt lensi gözünün en dış yüzeyi korneanın ön bölgesine yerleştirmektedir. Bazı kontakt lensler yatmadan önce çıkarılırken, bazıları uzun süreli olarak gözde kalmaktadır. Kontakt lens kullanımında hijyene dikkat etmek gözün enfekte olmaması için çok önemlidir.

Lens ve gözlük kullanımının kendilerine göre ayrı avantajları vardır. İki tedavi yöntemi de kişinin yaşam kalitesini arttırıcı nitelikte olup göz kırma kusurunun derecelerini düşürmesi söz konusu değildir.

Hipermetrop Tedavisi İçin Cerrahi Yöntemler

Hipermetrop tedavisi için tek kalıcı çözüm ise cerrahi yöntemlerdir. 18 yaşının üzerinde, gözü lazer tedavisi için uygun bulunan hastalara refraktif cerrahi uygulamaları yapılabilmektedir. Excimer lazer yöntemlerinden olan No Touch Lazer  (Trans PRK), SMILE ve LASIK yöntemi uygulamaları söz konusudur.

İşlem öncesinde göz doktorunun kapsamlı olarak gerçekleştireceği muayene sonucunda hastanın lazer işlemine uygun olup olmadığı tespit edilebilir. Lazer göz ameliyatı için önemli husus kişinin 1 yıldan beri gözlük derecesinde artış gözlemlenmemesidir.

Tedavi için son kullanılacak yöntem ise göz içi lens implantasyonudur. Kişinin gözü lazer operasyonu için uygun değilse fakik göz içi lens ve Clear (şeffaf) lens değişimi ameliyatı hastanın uygun koşulları taşıması durumunda uygulanabilmektedir.