Süt, hayvanların evcilleştirilmesinden bu yana tüketilen, oldukça besleyici bir besindir. Ancak süt alerjisi veya laktoz intoleransı olanlar bu besinin faydalarından tam olarak yararlanamayabilir. Laktoz intoleransı ve süt alerjisi sıklıkla karıştırılır ve diyet kısıtlamalarına yol açabilir. Süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra herhangi bir belirti yaşıyorsanız mutlaka bir uzmana başvurun. Alerji veya laktoz intoleransı teşhisi konulduysa beslenme planınızı buna göre değiştirebilirsiniz.
Laktoz intoleransı nedir?
Laktoz intoleransı, süt ürünleri gibi laktoz içeren gıdalar tüketildiğinde vücut laktozu sindiremediğinde ortaya çıkan bir sendromdur. Laktoz sütteki ana karbonhidrattır. İnsanlar yaşlandıkça laktozu sindirmek için gereken enzimler artar. Araştırmalar, laktoz intoleransı olan çoğu kişinin, çok az semptomla veya hiç semptom olmadan bir miktar laktozu tolere edebildiğini göstermektedir. Ancak bu miktarın arttırılması belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir.
Süt alerjisi nedir?
İnek sütü alerjisi veya süt alerjisi en yaygın gıda alerjilerinden biridir. Ayrıca alerjiler ve yer fıstığı ve ağaç fıstığı alerjilerine bağlı anafilaksinin en yaygın nedenlerinden biridir. Bu, sütteki proteinlere karşı bağışıklık aracılı bir yanıttır. Bu, vücudun bağışıklık sisteminin sütteki spesifik proteinlere tepki vermesi ve vücudun tehlikeli gördüğü tetikleyici proteini nötralize etmek amacıyla bir bağışıklık tepkisini tetiklemesi anlamına gelir. Genellikle yaşamın ilk yılında ortaya çıkan ve genellikle altı yaşına kadar düzelen bir erken çocukluk hastalığıdır. Süt alerjisi olan çocukların çoğu kazein ve peynir altı suyuna (sütte bulunan iki ana protein) tepki verir.
Laktoz intoleransı mı yoksa süt alerjisi mi?
Laktoz intoleransı ve süt alerjisi sindirim semptomlarına neden olabilir. Laktoz intoleransı belirtileri tüketimden 30 dakika ila 2 saat sonra ortaya çıkar. Süt alerjisinin iki farklı türü vardır. İlk durumda belirtiler süt tüketildikten birkaç dakika sonra ortaya çıkar ve belirtiler şiddetli olduğundan alerjik reaksiyona yol açabilir. İkinci durumda semptomlar genellikle ciltte ve sindirim sisteminde yavaş yavaş ortaya çıkar. Her iki durumda da mide bulantısı, ishal ve karın ağrısı belirtileri ortaya çıkabilir. Ancak aralarında açık farklar vardır.
Laktoz intoleransının yaygın semptomları şişkinlik, kabızlık ve mide guruldamasını içerir. Bu sorunu yaşayan kişilerin %20'sinde baş ağrısı, baş dönmesi, eklem ağrısı ve yorgunluk da yaşanabilmektedir.
Süt alerjisinin yaygın belirtilerine ek olarak kurdeşen, hırıltı, ağız çevresinde kaşıntı, dilin şişmesi, nefes darlığı ve kusma da yaşanabilir. Ciddi vakalarda tedavi edilmezse hava yolları kapanabilir ve alerjik reaksiyona neden olabilir. Süt alerjisi daha tehlikeli semptomlara neden olabilir.
Laktoz intoleransını süt alerjisinden ayıran bir diğer özellik ise risk faktörleridir.
Laktoz intoleransı, küresel dağılıma ve laktazın azalmaya başladığı yaşa bağlı olarak değişebilir. Sorun Asya ülkelerinde daha yaygındır ancak Avrupa toplumlarında daha kalıcı olabilir.
İnek sütü alerjisi bebeklerin %1-2'sini etkiler ve genellikle 6 yaşında kaybolur.
Laktoz intoleransı ve süt alerjisi de farklı şekilde teşhis edilir.
Laktoz intoleransı gelişirse nefes testi, tolerans testi, genetik test ve bağırsak biyopsisi yapılabilir.
Süt alerjisi, ağızdan gıda testi, deri prick testi, spesifik serum IgE testi ve sonuçlarına göre teşhis edilebilir.
Kısacası süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra bazı belirtiler yaşıyorsanız kendi kendinize teşhis koymadan önce mutlaka bir uzmana başvurmalısınız. Test sonuçları tanıyı doğruladıktan sonra doktorunuzun önerileri doğrultusunda yaşam tarzınızda ve beslenme planınızda değişiklikler yapabilirsiniz.
