Türkiye genelinde faaliyet gösteren katı atık bertaraf ve geri dönüşüm tesisleri, 2025 yılı itibarıyla ciddi bir kapasite krizine girmiş durumda. Artan nüfus, kentleşme ve tüketim alışkanlıklarıyla birlikte atık miktarları hızla yükselirken, mevcut tesislerin teknik ve lojistik altyapısı bu artışı karşılamakta zorlanıyor. Uzmanlar, kapasite artışı yapılmazsa çevresel ve ekonomik risklerin büyüyeceği uyarısında bulunuyor.
Atık Miktarı Artıyor, Tesisler Yetersiz Kalıyor
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın yayımladığı 2025 tarihli Katı Atık Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu’na göre, Türkiye’de yıllık belediye kaynaklı atık üretimi 38 milyon ton seviyesine ulaştı. Ancak mevcut bertaraf ve geri dönüşüm tesislerinin toplam işleme kapasitesi 30 milyon ton civarında kalıyor. Bu fark, hem çevre kirliliği hem de geri dönüşüm verimliliği açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Kapasite Artışı Projeleri Gündemde
Bazı yerel yönetimler ve kamu kurumları, kapasite artışı projeleriyle bu krizi aşmayı hedefliyor. Örneğin Tokat Erbaa Atıksu Arıtma Tesisi’nde başlatılan kapasite artışı projesi, hem çevresel hem de sosyal yönetim planlarıyla destekleniyor. Ancak bu tür projelerin yaygınlaştırılması ve hızlandırılması gerektiği vurgulanıyor.
Geri Dönüşümde Avrupa Hedeflerinin Gerisindeyiz
EY Türkiye’nin 2025 Nisan tarihli sektör analizine göre, Avrupa Birliği’nin 2035 yılına kadar belediye atıklarının geri dönüşüm oranını %65’e çıkarma hedefi bulunuyor. Türkiye’de ise bu oran hâlen %27 seviyelerinde seyrediyor. Bu fark, hem çevre politikalarının hem de altyapı yatırımlarının yeniden gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor.
Altyapı ve Farkındalık Eksikliği Dönüşümü Yavaşlatıyor
Uzmanlar, kapasite krizinin yalnızca teknik değil, aynı zamanda toplumsal bir sorun olduğunu belirtiyor. Atık ayrıştırma bilincinin düşük olması, geri dönüşüm zincirinin verimli çalışmasını engelliyor. Ayrıca tesislerin çoğu büyükşehirlerde yoğunlaşırken, kırsal bölgelerde altyapı eksikliği dikkat çekiyor.
