Gaziantep, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve zengin kültürel mirasıyla ön plana çıkan bir şehir. Bu mirasın önemli parçalarından biri de tarihi mezarlıklar. Şehirdeki mezarlıklar, yalnızca birer defin alanı olmanın ötesinde, kültürel ve tarihi değer taşıyan önemli miras öğeleri olarak kabul ediliyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kurumlar, bu alanların korunması, bakımının yapılması ve gelecek nesillere aktarılması için kapsamlı çalışmalar yürütüyor.
Gaziantep’te Koruma Altına Alınan Tarihi Mezarlıklar
1. Uluyatır Mahallesi Mezarlığı (Nizip)
Nizip ilçesindeki Uluyatır Mahallesi Mezarlığı, 20. yüzyıla ait çok sayıda mezar taşı ile dikkat çekiyor. Bu alan, Gaziantep Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından korunma alanı olarak tescillenmiş durumda. Tarihi mezar taşlarının günümüz koşullarında zarar görmemesi için bölge düzenli olarak denetleniyor.
2. Kayıtlı Camii ve Çevresi (Oğuzeli)
Oğuzeli ilçesinde yer alan Kayıtlı Camii çevresindeki mezarlık, 2022 yılında tescillenerek korunma altına alındı. Bu çalışma, mezarlık alanının hem korunmasını hem de tarihî dokusunun gelecek nesillere aktarılmasını sağlıyor.
3. Yeşil Nizip Mezarlığı
Yeşil Nizip Mezarlığı, toplam 270.055 m²’lik alana yayılmış aile, bireysel ve şehit mezarlıklarından oluşuyor. İlçenin önemli ihtiyaçlarından biri olan mezarlık sorunu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle çözülerek bu geniş alanda modern mezarlık düzenlemeleri gerçekleştirildi.
4. Asri Mezarlık ve Yeşilkent Mezarlığı
1937 yılında faaliyete başlayan Asri Mezarlığı, toplam 1.750 dönümlük alan üzerinde yer alıyor. Bugüne kadar 204.200 cenazenin defnedildiği mezarlıkta, yıllık ortalama 5.400 yeni defin gerçekleşiyor ve doluluk oranı %95 civarında bulunuyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Asri ve Yeşilkent Mezarlıkları’nda ağaç budama, ot temizliği ve çevre düzenlemesi gibi bakım çalışmalarıyla mezarlıkların düzenli ve ziyaretçilere uygun hale getirilmesini sağlıyor.
5. Dolmen Kaya Mezarları
Yavuzeli-Araban Karayolu üzerinde bulunan dört Dolmen Kaya Mezarı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından koruma altına alındı. Rölöve, restitüsyon, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmaları tamamlanan mezarlar, hem tarihî değerleri korunuyor hem de turizme kazandırılıyor.
6. Roma Dönemine Ait Mezar Keşfi
2024 yılında gerçekleştirilen bir temel kazısı sırasında Roma dönemine ait oda tipi bir mezar ortaya çıktı. Dört odalı mezarda üç insan iskeleti bulundu. Koruma altına alınan mezar üzerinde araştırmalar başlatıldı ve bölgedeki kazı çalışmalarıyla tarihi dokunun ortaya çıkarılması hedefleniyor.
Gaziantep’te yürütülen bu çalışmalar, şehrin tarihî ve kültürel mirasının korunması açısından büyük önem taşıyor. Yerel yönetimlerin ve ilgili kurumların iş birliğiyle gerçekleştirilen projeler, hem tarihî dokunun gelecek nesillere aktarılmasını sağlıyor hem de şehirdeki kültürel mirasın değerini artırıyor.
