Gaziantep’in köylerinde uzun yıllar boyunca düzenlenen festivaller ve geleneksel etkinlikler, hem kültürel mirasın korunmasında hem de köylüler arasındaki dayanışmanın güçlendirilmesinde önemli bir rol oynamaktaydı. Ancak şehirleşme süreci, köyden kente göç ve modern yaşam alışkanlıklarının yaygınlaşmasıyla birlikte bu geleneksel etkinlikler giderek azaldı ve pek çoğu unutulmaya yüz tuttu. Bir zamanlar köy meydanlarında coşkuyla kutlanan festivaller, artık sadece büyüklerin hatıralarında yaşamaya devam ediyor.
Gaziantep’te Unutulan Köy Festivalleri ve Gelenekler
Hıdırellez Şenlikleri
Baharın gelişini simgeleyen ve 6 Mayıs’ta kutlanan Hıdırellez, Gaziantep köylerinde en yaygın kutlanan geleneklerden biriydi. Köylüler bu özel günde bir araya gelir, dileklerini ağaçlara bağlar, ateş üzerinden atlar ve çeşitli eğlenceler düzenlerdi. Eskiden köy meydanlarının en canlı günlerinden biri olan Hıdırellez şenlikleri, günümüzde ise çok nadir kutlanır hale geldi.
İslahiye Üzüm, Biber ve Kültür Festivali
İslahiye ilçesi, kırmızıbiber ve üzüm üretimiyle bilinir. Dünyada önemli bir yere sahip olan kırmızıbiber ve kaliteli üzüm, ilçenin simgeleri haline gelmiştir. Üreticilerin ürünlerini tanıtması, halkın bir araya gelerek kaynaşması amacıyla düzenlenen “Üzüm, Biber ve Kültür Festivali”, uzun yıllar boyunca köylerde büyük bir ilgiyle kutlandı. Ancak son yıllarda bu festivalin düzenlenmediği dikkat çekiyor.
Zeytin Festivali
Zeytin üretimiyle öne çıkan Nizip ilçesinde, geçmişte köylerde sıkça yapılan zeytin festivalleri, hasat sonrası düzenlenen en önemli etkinliklerden biriydi. Zeytin ve zeytinyağının tanıtıldığı bu festivaller, köylüler için hem bir şenlik hem de ekonomik bir fırsat anlamına gelmekteydi. Günümüzde ise festivalin sadece ilçede yapılması planlanırken, köylerdeki eski canlılığı kalmamış durumda.
Fıstık Festivali
Gaziantep’in en değerli tarım ürünlerinden biri olan Antep fıstığı, eskiden hasat dönemi sonrası köylerde düzenlenen festivallerle kutlanırdı. Bu festivallerde üreticiler ürünlerini sergiler, satışlar yapılır ve çeşitli eğlenceler düzenlenirdi. Ancak yıllar içinde bu gelenek de köylerde sona erdi.
Oğuzeli Nar ve Kültür Festivali
Oğuzeli ilçesinde nar hasadıyla birlikte başlayan Geleneksel Nar, Yöresel Kurutmalık, Kültür ve Sanat Festivali, geçmişte hem köylülerin hem de şehir dışından gelen misafirlerin yoğun ilgisini çekerdi. Yöresel yemeklerin, el sanatlarının ve halk oyunlarının yer aldığı festival, nar üretiminin yanı sıra bölgenin kültürel değerlerini de yaşatırdı. Fakat son yıllarda bu festivalin yapılmadığı görülüyor.
Köy Oyunları ve Şenlikler
Festivallerin yanı sıra köylerde geleneksel oyunlar ve eğlenceler de büyük önem taşırdı. Yumurta taşıma yarışmaları, Hacivat-Karagöz gölge oyunları, firik yakma şenlikleri, çocuklara özel diş hediği kutlamaları ve bayram kahkesi yapımı gibi etkinlikler, köylülerin birlik ve beraberliğini pekiştirirdi. Ancak bu geleneklerin çoğu günümüzde unutulmuş durumda.
Gaziantep'te Kaybolan Kültürel Değerler
Gaziantep’in köylerinde bir zamanlar toplumsal yaşamın en önemli parçası olan festivaller ve gelenekler, günümüzde neredeyse tamamen kaybolma noktasına geldi. Yerel kültürün yaşatılması açısından büyük önem taşıyan bu etkinlikler, köylüler için sadece bir şenlik değil aynı zamanda birlik, beraberlik ve paylaşım anlamına gelmekteydi.
