Kış aylarının gelmesiyle Gaziantep’te ısınma ve ulaşıma olan ihtiyaç görünür derecede artış gösterdi. Şehrin birçok mahallesinde doğalgaz dönüşümü başlarken hala birçok mahallede bu dönüşümü tamamlamayan ve ısınmak için kömür sobası kullanan ev bulunuyor. Kullanılan sobalardan kaynaklı olarak Gaziantep’te yoğun bir hava kirliliği görülürken sanayi ve ulaşım için kullanılan araçlarında da yaşanan hava kirliliği üzerinde çok büyük bir etkisi bulunuyor.
Konuya ilişkin olarak Gazetemiz Doğuş’un Çevre ve Şehircilik Gaziantep İl Müdürlüğünden edindiği bilgiler kapsamında Gaziantep’te kış ayları geldiği zaman açık havada dahi nefes almayı engelleyen bir hava kirliliği görülüyor. Ülkemizin ve Dünyanın en temel sorunlarından birisi olan hava kirliliği, Küresel ısınmanın da en büyük sebepleri arasında yer alıyor. Kurak ve yağışsız dönemlerde hava kirliliğinin daha da belirgin hale geldiği öğrenilirken, son yıllarda görülen kuraklıktan dolayı hava kirliliğinin daha fazla hissedilmeye başlandığı öğrenildi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden edinilen bilgilere göre Gaziantep’te hava kirliliğinin nedenleri arasında en fazla ‘Isınma amaçlı kömür kullanan konutlar’ öne çıkarken ardından ‘Sanayi tesisleri’ ve ‘Trafik’ geliyor.
“Ekim-Mart Ayları Arasında Artış Görülüyor”
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından gazetemize özel olarak yapılan açıklamada “Gaziantep’in sanayi şehri olmasına bağlı olarak gün geçtikçe artan nüfusu, sanayi tesislerinin sayısı, trafik yoğunluğu, konut sayısı, şehrin topoğrafik yapısı ile birlikte iklim ve meteorolojik özellikleri dikkate alındığında hava kirliliğinde kış sezonunda (Ekim-Mart) artışlar görülmekte, hava kirleticisi parametrelerinden Partikül Madde (PM10), Kükürt Oksit (SOx) ve Azot Oksit (NOx) değerlerinin standartlarda belirtilen limit değerleri aştığı gözlenmektedir” ifadeleri kullanıldı.
“Birçok Ölçüm İstasyonu Kuruldu”
Gaziantep’in hava kalitesinin tanımlanması ve nedenleri için çeşitli çalışmalar yapıldığı bildirilen açıklamada, “Bu çalışmalardan ilki 2011-2013 yılları arasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Hollanda Hükümeti İş birliği ile yürütülen “KENTAİR” Kentlerde Hava Kalitesi Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesi Projesidir. Diğer bir proje ise Gaziantep Büyükşehir Belediyesinin 2015 yılında 29 noktada yaptığı “Pasif Örnekleme Çalışmasıdır”. Yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 1 adet sabit, 2 adet geçici istasyon verileri ve 47 noktada yaptığı Pasif Örnekleme çalışmaları değerlendirilmiştir. 2020 yılından itibaren 1 adet sabit olan istasyonumuz 6 adete çıkarılmıştır. Gaziantep için Meteoroloji İl Müdürlüğü içerisinde yer alan istasyon Merkez İstasyon yıllık ortalama değerler; PM10 değeri 54,89 µg/m3 olarak ölçülmüştür. Ayrıca SO2 değeri 8,4 µg/m3 olarak ölçülmüştür. Yapılan bu çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda Isınmadan yüzde 55,46, Trafikten yüzde 23,21, Sanayiden de yüzde 21,33 oranında kirlilik dağılımı belirlenmiştir.” ifadelerine yer verildi.
“Alternatif Temiz Yakıta Geçmek Artık Bir Zorunluluk”
Gaziantep’in hava kirliliğinin engellenmesi için yapılan çalışmalar hakkında da açıklamalarda bulunulurken, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından, “İlimizdeki hava kalitesini artırmak için katı ve sıvı yakıt kullanımını sonlandırarak alternatif temiz yakıta geçilmesi zorunluluğu ile ilgili 02/10/2015 tarih ve 95 numaralı Mahalli Çevre Kurulunda aşağıdaki kararlar alınmış ve uygulamaya konulmuştur. İlimizde hava kirliliğinin azaltılması için öncelikle bölgesel olarak hava kirlilik parametrelerinden Partikül Madde (PM10), Kükürt Oksit (SOx) ve Azot Oksit (NOx) değerlerinin yüksek olarak ölçüldüğü mahallelerde ısınma amaçlı olarak katı ve sıvı yakıt kullanan konutlar, iş yerleri ve sanayi tesislerinde (kamu binaları, lojmanları, hastane, okullar da dâhil olmak üzere) katı ve sıvı yakıt kullanımını sonlandırarak alternatif temiz yakıt (doğalgaz, güneş, jeotermal, ısı pompaları, benzeri yenilenebilir enerji kaynakları vb.) kullanımına kademeli olarak geçilecektir” ifadeleri kullanıldı.
“Gaziantep’te Bazı Mahallerde Zorunlu Hale Geldi”
Alternatif temiz yakıta geçilmesi zorunlu tutulan mahalleler hakkında da bilgiler veren Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Şahinbey İlçesine bağlı bulunan mahallelerden Beydilli, Güneş, 60.Yıl, Alleben, Kavaklık, Konak, Deniz, İstiklal ve 23 Nisan mahalleri, Şehitkamil İlçesine bağlı bulunan mahallelerden ise Kayaönü, Selimiye, Değirmiçem, Emek, Batıkent, Atatürk, İncilipınar, Güvenevler, Osmangazi, Pancarlı, Fatih, Sarıgüllük, Gazi ve Yaprak mahallerinde 30 Ekim 2016 tarihine kadar yukarıda belirlenen mahallerde Merkezi sistem kullananlar, 30 Ekim 2017 tarihine kadar yukarıda belirlenen mahallerde Bireysel sistem kullananlar ve 30 Ekim 2018 tarihine kadar Şahinbey, Şehitkâmil ve Nizip İlçe Merkezlerindeki mahallelerde yer alan isale hattının ulaştığı bölgelerde Katı ve sıvı yakıt kullanımını sonlandırarak alternatif temiz yakıt kullanımı zorunlu hale getirildiğini açıkladı.
Ayrıca yeni yapılacak binalarda ruhsat aşamasında alt yapının uygun olduğu yerlerde alternatif temiz yakıt kullanımının zorunlu hale getirilirken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na katı yakıtların denetimi konusunda yapılan yetki devri kapsamında; konutlar, iş yerleri ve sanayi tesislerinin alternatif temiz yakıt kullanmalarındaki denetim ile ilgili işlemlerin ve İl Mahalli Çevre Kurulunca alınan kararlara uymayanlar hakkında Çevre Kanunu gereğince idari işlem ve idari para cezası uygulamasının Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığınca yapılacağı öğrenildi.
“Taşıtlarda Egzoz Gazı Emisyonu Ölçümü Çok Önemli”
Taşıtlar için hayata geçirilen tedbirlere de değinen Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, “Bakanlığımızca yayınlanan Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin kalitesi Yönetmeliği ile Emisyonu Ölçümleri Genelgesinde motorlu taşıtlarla ilgili belirtilen hususlara uyulmalıdır. İlimiz genelinde özellikle personel ve işçi yolcu taşımacılığı yapmakta olan araçları bakımsız ve araç yaşlarının büyük olması sebebiyle; can ve mal güvenliği ile Hava kirliliği açısından servis araçlarında yaş hadlerinin belirlenmesi ile ilgili UKOME’nin aldığı kararlarda kendi personelini, işçisini taşıyan araçların; 1 Haziran 2016 tarihinden itibaren 16 yaş, 1 Haziran 2017 tarihinden itibaren 15 yaşa kademeli olarak indirilmesine karar verildi. Motorlu taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin azaltılması için ise Toplu taşıma sistemlerinin yaygınlaştırılması, Kaliteli akaryakıt kullanımının sağlanması, Trafikte yoğun olarak kullanılan toplu taşıma araçları da (belediye ve özel halk otobüsleri, minibüs v.b.) dahil olmak üzere tüm araçların gerekli bakım ve egzoz emisyonu ölçümlerinin zamanında yapılması büyük önem arz etmektedir” ifadeleri kullanıldı. Bu çerçevede gerekli bildirimlerin yapıldığını da ifade eden Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, “Bu bağlamda, öncelikli olarak taraflara gerekli bilgilendirmenin yapılması, belediyeler ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı odalarla iş birliği yapılmasına paralel olarak egzoz gazı emisyon ölçüm denetimlerinin düzenli ve sık aralıklarla yapılması, bunların yanı sıra, emisyon miktarları daha düşük olan toplu taşıma araçları ve alternatiflerinin (raylı sistemler ve deniz yolu) kullanımına ve yeşil dalga trafik düzenlemelerine yönelik eylem planlarının hazırlanması için gerekli çalışmalara öncelik verilmesine karar verildi” denildi.
“Sanayi Tesisleri İçin Özel Yönetmelik Çıkarıldı”
Hava kirliliğinin azaltılması için Sanayi tesislerinde alınacak önlemlerden de bahseden Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Sanayi tesisleri ile ilgili hususlarda Bakanlığın yayınladığı Resmî Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü (SKHKK) Yönetmeliği ve bu konuda 2009 yılında yayınlanan genelge ile belirtilen hususlara uyulması gerektiğini açıkladı.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden yapılan açıklamada, “Sanayi tesislerinde temiz yakıtların (doğalgaz, güneş, jeotermal, ısı pompaları, benzeri yenilenebilir enerji kaynakları vb.) kullanımının özendirilmesine, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün Sanayi tesislerinde denetimlerinin artırılmasına, Kararları alınmış ve uygulanmaya başlanmıştır” ifadeleri kullanıldı.
“Kalıcı ve geçici birçok rahatsızlığa davetiye çıkarıyor”
Hava kirliliğini vatandaşlarda da birçok rahatsızlığa neden olduğunu belirten Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün açıklamalarında “Hızlı ve çarpık kentleşme, yoğun trafik ile kalitesiz yakıt kullanılması gibi etkenler havayı kirleterek alınan her nefes vücuda bir yandan zarar veriyor. Atmosferde oluşan toz, duman, gaz ve su buharı şeklindeki kirleticiler, insan sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Hava kirliliği; solunum yolu, kalp, cilt, göz ve sinir sistemi hastalıklarına neden olabiliyor. Hava kirliliğinin insan sağlığı üzerinde yarattığı etkiler kısa ve uzun vadeli olarak ikiye ayrılıyor. Kısa vadeli etkiler alerjik reaksiyon şeklinde ortaya çıkıyor ve geri dönüşümü olabiliyor. Örneğin havanın çok kirli olduğu günlerde gözlerin kaşınması, kızarması, insanların hapşırması, öksürmesi gibi reaksiyonlar bu kapsama giriyor. Bu etkilerin kalıcı hasar bırakma riski çok düşük oluyor. Uzun vadeli etkiler ise maruz kalınan havanın içindeki kirlilik yoğunluğuna ve süreye bağlı olarak ortaya çıkıyor” ifadeleri kullanıldı. (Ahmet Kuş)
