Gaziantep’te yaz aylarında etkisini artıran sıcak hava dalgası ve iklim değişikliğiyle birlikte klima kullanımında büyük artış yaşanırken, elektrikli araçların yaygınlaşması da şehir şebekeleri üzerindeki yükü artırdı. Bu iki etkenin bir araya gelmesiyle Gaziantep’te sık sık elektrik kesintileri yaşanmaya başladı. Elektrik Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı İslim Arıkan, bu soruna geçtiğimiz günlerde dikkat çekmişti. Arıkan’ın açıklamalarına destek veren Elektrik Mühendisleri Odası kurucu başkanı Erol Karabay ise bina projelerinde eksikliğe dikkat çekerek, “Bu durum can güvenliğini tehdit eden bir tehlike olarak karşımızda duruyor.” ifadelerini kullandı. İslim Arıkan ise projelerde hesaplanan güç değerlerinin mevcut tüketimi karşılamadığını vurgulayarak, “Elektrik kesintilerinin önüne geçilmesi için acilen elektrik şebekelerinin yeniden revize edilmesi gerekiyor” açıklamasında bulunmuştu.
Tehlike Göz Ardı Edilmemeli
Erol Karabay, plansız projelerin yalnızca vatandaşların konforunu değil, can güvenliğini de tehdit ettiğini belirterek, “Tesisatların yetersizliği nedeniyle can güvenliğini tehdit eden olaylarla karşı karşıya kalmamız kaçınılmaz hale gelecek. Bu durum, aynı zamanda kamu kaynaklarının israfına da yol açacaktır. Kablo yanmaları, yangınlar ve abonelerin can güvenliğini tehdit eden çeşitli olaylarla karşılaşmak artık sadece bir ihtimal değil, açık bir tehlikedir. Tehlikelerin temel sebebi ise planlama hatalarıdır. Eğer bu konular ilerleyen dönemlerde ele alınmaz, gündeme getirilip hayata geçirilmez ve gerekli onarımlar yapılmazsa ciddi bir tehlike kapıda beklemektedir.” ifadelerine yer verdi.
Karabay, “İvedilikle elektrik projelerinde arz-talep dengesi gözetilerek, doğru projelendirme ve doğru yatırımlarla bu sorun çözülmelidir.” diye konuştu.
Plansız Projeler Tehlike Yaratıyor
Özellikle yaz aylarında klima kullanımının pik seviyelere ulaştığını belirten Karabay, “Günümüz koşullarında iklim değişikliğiyle birlikte bu bölgenin giderek ısındığı ve küresel ısınmanın etkisine girdiği göz önünde bulundurulduğunda, klima kullanımına ilişkin güç ihtiyacının da projelerde dikkate alınması gerekmektedir. Bu son derece önemli bir mevzudur. Hem abonenin kullanım şartları ve konforu hem de can güvenliği açısından bu konu mutlaka proje kriterlerine dahil edilmelidir. Klima önemli bir faktördür; yaz aylarında artan kullanım, elektrik kesintilerine ve can güvenliğini tehdit eden kazalara sebep olmaktadır.” şeklinde konuştu.
Yangın Riski Her Geçen Gün Artıyor
Projelerde oluşturulan güç kriterlerinin günümüz koşullarıyla örtüşmediğini dile getiren Karabay, “Bu durum zaman zaman elektrik kesintilerine, hatta elektrik kaynaklı can güvenliğini tehdit eden yangınlara, kablo ve tesisat yanmalarına kadar varan risklere yol açmaktadır. Bu tür durumlar ciddi can güvenliği tehditleri oluşturmaktadır.” Dedi.
Tesisatlar Mevcut Donanıma Uygun değil
Elektrikli araçların sayısında kayda değer bir artış olduğunu söyleyen Karabay, “Özellikle evlerinde elektrikli araçlarını şarj eden kullanıcılar için mevcut tesisatlar bu ihtiyaca uygun donanıma sahip değildir. Bu durum, tesisat yanmaları gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Şarj işlemi sırasında tesisatını yakan birçok aboneden şikayetler almaktayız. Bu tür kazaların önüne geçebilmek için proje kriterlerinin günümüz koşullarına uyarlanması ve tesisat altyapısının bu ihtiyaçlara göre geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu konu hayati bir öneme sahiptir.” İfadelerine yer verdi.
Mevzuat Gözden Geçirilmeli
Mevzuatın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Karabay, “Ayrıca şebekelerin de revize edilmesi gereklidir. Trafo güçlerinin yeniden değerlendirilmesi ve kapsamlı bir planlamaya ihtiyaç duyulduğu artık kaçınılmazdır. Özellikle Gaziantep'te ve bu bölgedeki birçok yerde elektrik kesintileri çok sık yaşanmaktadır. Merkezde ise bu sorun daha az hissedilmektedir. Tehlikelerin temel sebebi ise planlama hatalarıdır. Eğer bu konular ilerleyen dönemlerde ele alınmaz, gündeme getirilip hayata geçirilmez ve gerekli onarımlar yapılmazsa ciddi bir tehlike kapıda beklemektedir.” dedi.
Kamu Kaynakları Riske Giriyor
Güç kullanımının giderek artacağını belirten Karabay, “Tesisatların yetersizliği nedeniyle can güvenliğini tehdit eden olaylarla karşı karşıya kalmamız kaçınılmaz hale gelecek. Bu durum, aynı zamanda kamu kaynaklarının israfına da yol açacaktır. Kablo yanmaları, yangınlar ve abonelerin can güvenliğini tehdit eden çeşitli olaylarla karşılaşmak artık sadece bir ihtimal değil, açık bir tehlikedir.” şeklinde konuştu.
Ruhsattaki ile Gerçek Kullanım Farklı
Elektrik Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı İslim Arıkan da geçtiğimiz günlerde aynı tehlikeye dikkat çekerek, son dönemlerde artan sıcaklıklarla birlikte klima kullanımının yaygınlaştığını, bunun da ilimizde ve bazı illerde zaman zaman elektrik kesintilerine neden olduğunu dile getirmişti. Arıkan, “Günümüzde de bu şebekeler yeteri kadar revize edilemedi. Bunların sebebi de, bütçesel veya fiziksel şartların imkan tanımaması. Her geçen yıl artan sıcaklık değerleri ve buna bağlı olarak artan klima kullanımı, elektrikli şarj istasyonları sayısının artması, enerji altyapısına ek yük getirmektedir. Gerçek kullanım koşulları ile yapılan yatırım örtüşmemektedir. Sorun, yapının kapısına kadar gelen iletken ve güç kapasitesinin yetersizliğinden kaynaklanmaktadır” diye konuşmuştu.
Projelerde Gerçek Güç Yansıtılmıyor
Projelerde gerçek güçlerin yansıtılmadığını, Yapı proje müelliflerinin, hala projelerde düşük güç göstererek abonelik süreçlerini hızlandırdığını dile getiren Arıkan, “Ancak sonrasında klimalar dahil birçok yüksek güçlü cihaz devreye alınmaktadır. Yapılaşması tamamlanan bölgelerde dönüşüm yapılıyor. Binaların altındaki işyerlerinin ruhsatta belirtilen kullanım amacından farklı bir şekilde kullanılması sıkça görülmektedir. Örneğin, ruhsatta büro olarak gözüken yer, sonradan market, kafe veya etüt merkezi gibi daha fazla enerji tüketen bir alana dönüşmektedir. Bu durum altyapı çalışmalarını olumsuz etkilemektedir.” İfadelerine yer verdi.
Klima Yükleri Mevzuata Dahil edilmeli
Sorunun çözümü için önerilerini sıralayan Arıkan, “Günümüzde hayat tarzımız değişmiştir. Klimalar artık bir lüks değil, ihtiyaç haline gelmiştir. Bu nedenle klima yüklerinin mevzuata dahil edilmesi zorunlu hale gelmelidir. Eğer yatırımlar projelerdeki güçlere dayalı hesaplarla yapılıyorsa, dağıtım şirketleri projelerde klima güçlerini mecburi kılmalıdır. Bu konuda çalışmalar yapılmalıdır. Eğer dağıtım şirketleri genel olarak şehirlerin altyapılarını kendi öngörülerine göre planlıyorlarsa, bundan da vazgeçilmelidir.” diye konuştu.
Ortak Çözüm Şart
Arıkan, “Binaların altındaki işyerlerinin, ruhsatta belirtilen kullanım amacının dışında kullanılmasına izin verilmemelidir. Belediyeler ve dağıtım şirketleri, bu sorunu birlikte değerlendirerek çözüm odaklı adımlar atmalıdır. Elektrik şebekelerinin gerçek güç ihtiyaçlarına göre dizayn edilmesi ve mevcut şebekenin bu doğrultuda revize edilmesi ancak yeterli bütçeyle mümkündür. Bu nedenle konu, Bakanlık düzeyinde ele alınmalı ve gerekli çalışmalar ivedilikle başlatılmalıdır. Elektrikli araç kullanımının hızla arttığı günümüzde, tüm yeni projelerde şarj istasyonlarına yönelik altyapı ve kapasite planlaması yapılmalıdır. Bununla birlikte, artan talebi karşılayabilmek için yeni üretim santralleri devreye alınmalıdır.” dedi.
