Gaziantep, Türkiye’de en fazla Suriyeli nüfusa ev sahipliği yapan şehirlerden biri olarak, eğitim alanında da önemli bir sınav veriyor. Özellikle ortaöğretim ve yükseköğretim çağındaki Suriyeli gençlerin eğitim sistemine entegrasyonu, hem bireysel hem toplumsal düzeyde ciddi zorluklar barındırıyor. Göç Enstitüsü’nün yayımladığı son rapora göre, dil bariyeri, sosyal dışlanma ve ekonomik yetersizlikler, uyum sürecinin önündeki en büyük engeller arasında yer alıyor.
Dil Öğrenme Eğilimleri Düşük, Motivasyon Kırılgan
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanan 2024 tarihli akademik çalışmaya göre, Gaziantep’te yaşayan Suriyeli gençlerin Türkçe öğrenme eğilimleri, yaş grubu ve sosyoekonomik durumlarına göre değişkenlik gösteriyor. Özellikle 14–18 yaş arası gençlerde dil öğrenme motivasyonunun düşük olduğu, bu durumun okul başarısını ve sosyal ilişkileri olumsuz etkilediği belirtiliyor.
Araştırmada, gençlerin büyük kısmının kendilerini “misafir” olarak gördüğü ve uzun vadeli aidiyet geliştirmekte zorlandıkları vurgulanıyor. Bu algı, eğitimde sürekliliği ve akademik hedef belirlemeyi sekteye uğratıyor.
Yerel Projeler Umut Veriyor
GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülen “Suriyeli Çocukların ve Gençlerin Güçlendirilmesi Çalışma Planı” kapsamında Gaziantep’te uygulanan sosyal uyum eğitimleri ve erken çocukluk programları, entegrasyon sürecine katkı sunuyor. Proje kapsamında hem Türk hem Suriyeli öğrencilerin birlikte katıldığı etkinliklerle kültürel kaynaşma teşvik ediliyor.
Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü ise son yıllarda Suriyeli öğrenciler için rehberlik hizmetlerini artırarak, okul içi sosyal uyumu güçlendirmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar, bu çabaların daha sistematik ve uzun vadeli politikalarla desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.
Eğitimde Fırsat Eşitliği Hâlâ Uzak
Suriyeli gençlerin büyük bir kısmı, ekonomik nedenlerle eğitim hayatını yarıda bırakmak zorunda kalıyor. Özellikle mesleki eğitim ve üniversiteye geçişte burs, danışmanlık ve yönlendirme eksikliği, fırsat eşitsizliğini derinleştiriyor. Göç Enstitüsü’nün verilerine göre, Gaziantep’teki Suriyeli gençlerin yalnızca %12’si yükseköğretime devam edebiliyor.
