Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son verilerine göre, Gaziantep’te 15 yaş altı çocukların iş gücüne katılım oranı bölge ortalamasının üzerinde seyrediyor. Organize Sanayi Bölgesi (OSB) çevresindeki atölyelerde, kayıt dışı istihdamın en görünür yüzü çocuk işçiler oluyor. Eğitim hakkı ihlal edilen bu çocuklar, uzun çalışma saatleri ve düşük ücretlerle üretim zincirinin en kırılgan halkasını oluşturuyor.
Sanayiye Erken Başlayan Hayatlar
Gaziantep Ayakkabıcılar Sitesi, küçük ölçekli tekstil atölyeleri ve metal işleme tesisleri, çocuk işçiliğinin en yoğun görüldüğü alanlar arasında yer alıyor. 12–16 yaş arası çocuklar, genellikle ailelerinin ekonomik baskısı altında çalışmaya başlıyor. Bazı çocuklar, okula devam ederken yarı zamanlı çalıştırılıyor; ancak bu durum, eğitim performanslarını ciddi şekilde etkiliyor.
Eğitimden Kopuş Hızlanıyor
Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün verilerine göre, 2024-2025 eğitim yılında ilkokul ve ortaokul düzeyinde devamsızlık oranı yüzde 14’e ulaştı. Bu oranın büyük kısmı, sanayi bölgelerine yakın mahallelerde yaşayan çocuklara ait olduğu gözlemleniyor. Eğitimciler, çocukların erken yaşta iş hayatına yönlendirilmesinin uzun vadede toplumsal eşitsizliklere yol açabileceğini belirtiyor.
Denetim Var Ama Yetersiz
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü denetim mekanizmaları, kayıtlı işletmelerde çocuk işçiliğini azaltmayı hedefliyor. Ancak kayıt dışı çalışan çocukların tespiti ve korunması konusunda ciddi açıklar bulunuyor. Sivil toplum kuruluşları, mobil denetim ekiplerinin artırılması ve ailelere yönelik bilinçlendirme kampanyalarının yaygınlaştırılması gerektiğini savunuyor.
Yerel Çözüm Arayışları
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, çocuk işçiliğiyle mücadele kapsamında “Çocuklar Okula, Gelecek Güvenceye” adlı pilot projeyi hayata geçirdi. Bu proje kapsamında, risk altındaki çocuklara eğitim desteği, ailelerine ise sosyal yardım sağlanıyor. Ancak uzmanlar, bu tür projelerin kalıcı etki yaratabilmesi için daha geniş kapsamlı ve sürekli olması gerektiğini vurguluyor.
