Tapu işlemlerinde satış bedeli üzerinden alınan yüzde 4’lük harç, konut alım maliyetlerini ciddi şekilde artırıyor.
Tapu harcının tamamı çoğu zaman alıcıya yükleniyor
Yasal düzenlemelere göre tapu harcının yüzde 2’si alıcı, yüzde 2’si ise satıcı tarafından ödenmeli. Ancak Gaziantep’te de uygulamada bu kural çoğunlukla ihmal ediliyor ve tapu harcının tamamı alıcı tarafından karşılanıyor. Bu durum, özellikle ilk kez ev sahibi olacak vatandaşlar için sürecin maddi yükünü daha da ağırlaştırıyor.
Gerçek satış bedeline göre harç düzenlemesi gündemde
Tapu harçlarının hesaplanmasında bazı işlemlerde belediyelerce belirlenen asgari rayiç bedel esas alınsa da, Hazine ve Maliye Bakanlığı satışların gerçek bedelleri üzerinden yapılması yönünde yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Gaziantep’te hayata geçirilmesi beklenen bu uygulama, satış bedeli yükseldikçe harç tutarının da artmasına yol açacak ve alım maliyetlerini doğrudan etkileyecek.
Komisyon ve KDV yükü de eklenince masraf katlanıyor
Gaziantep’te faaliyet gösteren emlak danışmanlık firmaları, alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı yüzde 2 komisyon talep edebiliyor. Bu da toplamda yüzde 4’lük bir ek maliyet anlamına geliyor. Ayrıca bu komisyonlara yüzde 20 oranında KDV de eklendiğinde, emlak ofisleri üzerinden yapılan işlemlerde toplam harcama kalemleri ciddi biçimde artıyor. Özellikle şehir merkezinde ya da değerli bölgelerde konut alımı yapanlar, yüksek satış fiyatlarına ek olarak önemli miktarda yan ödeme yapmak durumunda kalıyor.
Uluslararası karşılaştırmada Türkiye ortalamanın altında
Denge Değerleme tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye, 40 ülkenin yer aldığı analizde ortalama işlem maliyeti bakımından yüzde 11,7 seviyesinin altında yer alıyor. Ancak yine de Gaziantep gibi büyük şehirlerde tapu harcı, komisyon, noter ve ekspertiz ücretleri gibi kalemler ciddi maliyetler yaratıyor. Araştırmaya düşük tutarlı tapu döner sermaye harcı ve DASK gibi ödemeler dahil edilmedi.
Bazı ülkelerde emlak komisyonu sadece satıcıdan alınıyor
İngiltere, ABD, Kanada, Avustralya ve İspanya gibi ülkelerde emlak danışmanlığı ücreti yalnızca satıcı tarafından ödeniyor. Ancak Türkiye’de ve dolayısıyla Gaziantep’te hem alıcı hem satıcıdan komisyon talep edilmesi, konut alımını daha pahalı hale getiriyor. Uzmanlar, bu yükün tek taraflı olarak alıcıya bırakılmasının alım kararlarını olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.
