Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum izinlerinde sağlanan geçici iş göremezlik ödeneğinde önemli bir değişiklik yapıldı. Önceden, ödenek tutarı sigortalının son 3 aylık brüt maaş ortalaması dikkate alınarak belirleniyordu. Ancak bazı çalışanların, özellikle doğum izni öncesinde maaşlarını yükselterek daha fazla ödenek almasının önüne geçmek amacıyla 2021 yılında yeni bir hesaplama yöntemi getirildi.
İş Kazası Ve Hastalıkta Farklı Uygulamalar
Yeni düzenlemeyle iş kazası ve meslek hastalığı geçiren çalışanlar için eski sistem devam ederken, hastalık ve doğum izinleri için hesaplama yöntemi değiştirildi. Artık bu ödenekler, son 12 aylık brüt maaş ortalaması esas alınarak hesaplanıyor.
Bu durum, özellikle maaşları belirli periyotlarla artan çalışanların daha az ödeme almasına neden oldu. Ancak asgari ücretle çalışan sigortalılar bu değişiklikten etkilenmeyecek. Çünkü hesaplama yapılırken asgari ücretin altına düşülmesi mümkün değil.
Yeni Hesaplama Sistemi Ve Ödenekten Kayıp
Örneğin, 12 Şubat 2025’te doğum iznine ayrılan bir çalışan için yapılan hesaplamada:
• Ocak 2025 brüt maaşı: 50.000 TL
• Temmuz - Aralık 2024 maaşı: 40.000 TL
• Şubat - Haziran 2024 maaşı: 30.000 TL
Eski sistemde günlük 962,96 TL olarak hesaplanan ödenek, yeni yöntemde 814,81 TL’ye düştü. Bu durum, 16 haftalık doğum izni süresince toplam ödenek miktarının 107.952 TL’den 91.259 TL’ye gerilemesine yol açtı. Çalışanın kaybı ise 16.692 TL olarak hesaplandı.
Eşitlik İlkesi Ve Anayasa Mahkemesi Kararı
Anayasa Mahkemesi, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılar ile hastalık ve doğum izni nedeniyle ödenek alanlar arasındaki farkın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetti.
Bu karar doğrultusunda yapılan yeni düzenlemeyle, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği alan çalışanlar için de hesaplama yöntemi değiştirildi. Artık bu ödenekler de son 12 aylık brüt maaş ortalamasına göre hesaplanacak. Böylece iş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan sigortalılar da önceki döneme kıyasla daha düşük ödeme alacak.
Sürekli İş Göremezlik Geliri Değişmedi
Yeni düzenleme, 21 Aralık 2024’ten itibaren yürürlüğe girdi. Ancak sürekli iş göremezlik gelirleriyle ilgili hesaplama yöntemi değişmedi.
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle en az yüzde 10 oranında meslekte kazanma gücünü kaybeden sigortalılara bağlanan sürekli iş göremezlik geliri, eskiden olduğu gibi son 3 aylık ortalama brüt ücretin yüzde 70’i olarak hesaplanmaya devam edecek. Bu nedenle sürekli iş göremezlik gelirinde herhangi bir azalma yaşanmayacak.
