İcra ve iflas düzenlemelerinde köklü bir değişiklik yolda. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Cebrî İcra Kanunu Taslağı ile birlikte, maaşlara uygulanabilen yüzde 25’lik haciz sınırı kaldırılıyor. Yeni sistemde maaşlardan yapılacak kesinti oranı gelir düzeyine göre yüzde 10 ila 60 arasında değişecek.
1932’den beri yürürlükte olan kanun değişiyor
1932 yılından bu yana yürürlükte olan 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun yerine geçecek yeni taslak, icra ve iflas rejimini modernize etmeyi hedefliyor. Meclis’e sunulması beklenen düzenleme, borç tahsilat sürecini hızlandırmayı ve gelir seviyesine göre adaletli bir haciz sistemi kurmayı amaçlıyor.
Gelire göre haciz oranı belirlenecek
Yeni düzenlemeyle maaşlara konulacak haciz oranı, kişinin gelirine göre kademeli olarak uygulanacak.
Buna göre:
Net asgari ücret kazananlardan gelirin yüzde 10’u,
Asgari ücretin iki katına kadar geliri olanlardan yüzde 20,
Üç katına kadar geliri olanlardan yüzde 30,
Beş katına kadar geliri olanlardan yüzde 40,
Yedi katına kadar geliri olanlardan yüzde 50,
Dokuz katına kadar geliri olanlardan yüzde 60 oranında kesinti yapılabilecek.
Yeni sistemle birlikte, düşük gelirli çalışanların maaşından daha az oranda kesinti yapılırken, yüksek gelir grubundakilerden daha yüksek oranlarda haciz uygulanabilecek.
Örnek hesaplama
Mevcut sistemde maaşlardan en fazla yüzde 25 oranında kesinti yapılabiliyor. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte bu oran kademeli olarak artacak.
Örneğin, aylık 154 bin 728 TL maaş alan bir çalışanın gelirinin 77 bin 364 TL’sine kadar haciz konulabilecek. Mevcut sistemde bu tutar yalnızca 38 bin 682 TL ile sınırlıydı.
Gelirini gizleyenlere ağır ceza geliyor
Taslak metinde, gelirini eksik beyan eden veya saklayan kişiler için ağır cezai yaptırımlar öngörülüyor. Bu kapsamda, gelir tespiti elektronik sistem üzerinden yapılacak ve eksik bildirimlerde idari para cezası ile cezai sorumluluk doğacak.
Emekli maaşlarına ilişkin Mart kararı
Öte yandan, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 21 Mart 2025 tarihli kararı ile emekli maaşlarına yönelik önemli bir karar alınmıştı.
Karara göre, tüketicinin açık yazılı talimatı bulunmadıkça emekli maaşına bloke konulamayacak. Ancak kredi sözleşmesi sırasında rızayla verilen virman veya mahsup talimatları geçerli sayılacak.
Yeni sistem Meclis gündeminde
Adalet Bakanlığı koordinasyonunda tamamlanan Cebrî İcra Kanunu Taslağı, önümüzdeki dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulacak.
Yürürlüğe girmesiyle birlikte, hem borçlu vatandaşlar hem de alacaklı kurumlar için gelire göre dengeli bir haciz sistemi uygulanmaya başlanacak.
Yeni düzenlemenin, icra süreçlerinde adaleti artırması ve alacak tahsilatlarını hızlandırması bekleniyor.
