Genç Yaşta Görülme Sıklığı Üç Kat Arttı
Annals of Internal Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, 1970 sonrası doğan bireylerde apandis kanseri oranı 1940’larda doğanlara kıyasla üç ila dört kat arttı.
Her yıl milyon kişi başına yalnızca birkaç vakayla sınırlı kalan bu nadir kanser türünün görülme sıklığı artmasa bile, genç yaş gruplarında yaygınlaşması endişe verici bir tablo ortaya koyuyor.
Bugün, apandis kanseri vakalarının yaklaşık üçte biri 50 yaş altı bireylerde tespit ediliyor. Bu oran, diğer sindirim sistemi kanserleriyle kıyaslandığında oldukça yüksek.
Neden Artıyor?
Artışın kesin nedeni henüz netleşmemiş olsa da uzmanlar bazı olası faktörlere dikkat çekiyor:
1970’lerden bu yana artan obezite oranları,
İşlenmiş gıda ve şekerli içecek tüketiminin yükselmesi,
Hareketsiz yaşam tarzı ve uzun süreli ekran başı alışkanlıkları,
Endüstriyel kimyasallara maruz kalma,
Antibiyotik kullanımındaki artış ve buna bağlı olarak bağırsak florasında meydana gelen değişiklikler,
Su kalitesindeki bozulmalar ve çevresel toksinler,
Bu faktörlerin, apandis dahil olmak üzere sindirim sistemi kanserleri üzerinde etkili olabileceği değerlendiriliyor. Ancak tüm bu etkenlerin apandis kanserine olan katkısını netleştirmek için daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyuluyor.
Teşhis Zor, Tarama Yok
Apandis kanserinin en büyük zorluklarından biri erken evrede teşhis edilememesi. Kolon kanseri gibi düzenli tarama programlarına dahil olmayan bu hastalık, çoğunlukla apandisit şüphesiyle yapılan ameliyatlarda tesadüfen fark ediliyor. Bu da çoğu zaman geç kalınmış müdahalelere yol açabiliyor.
Belirtiler ise oldukça belirsiz: Hafif karın ağrısı, şişkinlik, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi yaygın şikâyetlerle karıştırılabiliyor.
Genç Yaşta Dikkat Şart
Uzmanlar, özellikle 50 yaş altı bireylerde inatçı ve alışılmadık karın belirtileri görüldüğünde zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini vurguluyor. Her ne kadar rutin tarama yöntemi olmasa da farkındalık sayesinde erken teşhis şansı artırılabilir.
Genel Eğilim: Sindirim Sistemi Kanserlerinde Artış
Apandis kanserindeki artış, kolon ve mide kanseri gibi diğer sindirim sistemi kanserlerinde de gözlenen daha geniş bir eğilimin parçası olarak değerlendiriliyor. Bu artışın nedenleri arasında genetik yatkınlık, çevresel toksinler, antibiyotiklerin etkisiyle bozulan bağırsak mikrobiyotası gibi faktörler yer alıyor.
Ne Yapmalı?
Uzmanlar, önleyici tedbirlerin şu an için en etkili yaklaşım olduğunu belirtiyor. Bu kapsamda:
Sağlıklı kilonun korunması,
Meyve, sebze ve tam tahıllarla zengin dengeli beslenme,
Fiziksel aktivite,
Tütün ve alkol kullanımından kaçınma
gibi adımlar, hem apandis hem de diğer kanser türleri için riski azaltıyor.
Farkındalık Hayat Kurtarabilir
Apandis kanserinin nadirliği yanıltıcı olmamalı. Artan vakalar, değişen yaşam koşulları ve çevresel etkenlerin, bugüne dek “çok nadir” kabul edilen hastalıkları bile daha yaygın hale getirebildiğini gösteriyor. Bu nedenle hem sağlık çalışanlarının hem de toplumun bu konuda bilinçlenmesi büyük önem taşıyor. KAYNAK: Sciencealert
