Ticaret Bakanlığı, otomotiv endüstrisindeki "6 ay-6 bin kilometre" ve "ilan kısıtlaması" politikalarının 1 Ocak 2025 tarihine kadar devam edeceğini açıkladı. Otomobil bayileri, Temmuz’da yürürlüğe girecek olan Genel Güvenlik Yönetmeliği'ne (GSR) uymayan araçlarını satmak için son dönem kampanyalarını hızlandırdı. Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Genel Güvenlik Yönetmeliği'nin uygulama tarihi 31 Ağustos’a kadar ertelendi.
Yeni düzenleme sonrasında, otomobil bayileri ellerindeki stokları eritmek için Ağustos sonuna kadar kampanyalarını sürdürecek mi? Haziranda kampanyalar kapsamında yapılan fiyat indirimleri ne kadar? Yeni düzenleme piyasayı nasıl etkileyecek?
Konu hakkında bilgi veren İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, “Türkiye dahil Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 7 Temmuz itibarıyla yürürlüğe girmesi planlanan Genel Güvenlik Yönetmeliği'nin uygulama süresi, Türkiye'de üretilen ve ulusal tip onayı alan modeller için 31 Ağustos 2024 tarihine kadar uzatıldı,” dedi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, uluslararası düzeyde kabul gören ve eş zamanlı uygulanan GSR yönetmeliğinin regülasyonlarını değiştiremediği için, alınan bu erteleme kararı yalnızca Türkiye'de üretilen ve ulusal tip onaylı modeller için geçerli.
Bu aşamada, yerli üretim olsa bile ulusal tip onayı olmayan modeller, erteleme kararından yararlanamayacak. GSR yönetmeliği, yeni donanımların uygulanması, yönetmeliğe uymayan veya siparişi önceden verilmiş araçların satışı gibi konularda süregelen belirsizlikleri gidermek ve stoktaki araçların satışını kolaylaştırmak amacıyla, kapsam dahilinde ek süre verildi.
Son iki aydır düşüş trendinde olan satış rakamları ve GSR'nin etkisi altında, sıfır otomobil piyasasında kampanyalar düzenlenmeye başlandı. Bu kampanyalar, Nisan ayında %20 düşüş yaşayan ve yıl sonuna kadar etkili olması beklenen sıfır otomobil piyasasına can katmış oldu.
Mayıs ayında yükselen satış rakamları, Haziran ayında da devam ediyor. Mevcut maliyetler göz önünde bulundurulduğunda, kampanyalar devam etse de indirim oranlarının artması beklenmiyor. Bu nedenle yıl sonuna kadar fiyatların sabit kalması veya sınırlı bir artış göstermesi muhtemel.
Kredi, faiz oranları, yüksek mevduat oranları ve rekabet gibi faktörlerin etkilediği bir ortamda, bu ivmeyi korumak ve GSR'ye uymayan araç stoklarını eritmek için kampanyalar Ağustos sonuna kadar devam edecektir. Stoktaki bu araçlar tükendikten sonra kampanyalar sona erebilir veya indirimler azalabilir.
Çoğu marka ve modelde, liste fiyatı sabit tutulurken üzerinden indirimler yapıldı. Yılbaşından bu yana fiyatları incelediğimizde, yapılan indirim oranlarının aydan aya düşürüldüğünü, hatta bazı markaların yılın ilk çeyreğinde liste fiyatlarını artırdığını görmekteyiz. Buna rağmen, yılın başında otomobil alan kullanıcılar, bugüne kıyasla daha avantajlı durumda. Her ne kadar hemen hemen her marka mevcut fiyatlar üzerinden %6 ile 10 arasında dönemsel indirimler uygulasa da, genel olarak sıfır otomobil fiyatlarında bir artış gözlemleniyor.
Kredi, faiz oranları ve mevduat oranlarının yanı sıra, kullanıcıların tercihlerinin ağırlıklı olarak sıfır otomobile yönelmesi, ikinci el piyasasını olumsuz yönde etkileyen başlıca faktörler arasında yer alıyor.İki pazardaki farklı dinamikler göz önünde bulundurulduğunda, sıfır otomobilde görülen %15-20 gibi yüksek indirim oranları, ikinci el piyasasında benzer karlılıklar olmadığı için mümkün değil.
Bu nedenle ikinci el otomobil fiyatları, düşük talep nedeniyle düşüş gösterebilir ancak bu düşüşler sınırlı kalacaktır. İkinci el otomobil fiyatlarının gerilemesi, kullanıcılara fiyat avantajı sağlıyor. Ağustos sonuna kadar uzatılan GSR uygulama süresi sonrasında, yeni maliyetlerle piyasaya sürülecek araçlar ve Çin menşeli otomobillere uygulanan ek vergilerin etkisiyle, özellikle yılın son çeyreğinde talebin ikinci el piyasasına kayması bekleniyor.Bu süreçte, otomobil satıcıları başta olmak üzere tüm kullanıcıların, olumlu piyasa ivmesinin geçici olmaması için mevcut fiyatları koruma çabası, piyasanın genel seyri açısından büyük önem taşıyor.
