İnce kabuğu, iri taneleri, yüksek yağ oranı ve aromatik tadıyla dünya çapında tanınan bu özel ürün, adını aldığı Gaziantep ile özdeşleşmiş durumda.
Gaziantep’in Fıstıkla Olan Güçlü Bağı
Antep fıstığı üretimi Gaziantep’te özellikle Nizip, Araban ve Yavuzeli ilçelerinde yoğunlaşıyor. Bölgenin toprak yapısı, iklim özellikleri ve geleneksel üretim yöntemleri, fıstığın kalitesini artıran başlıca etkenler arasında yer alıyor. Coğrafi işaret tesciline sahip olan Gaziantep fıstığı, özellikle baklava başta olmak üzere birçok geleneksel tatlının da vazgeçilmez malzemesi konumunda.
Şanlıurfa Da Üretimde Söz Sahibi Oldu
Son yıllarda Şanlıurfa da fıstık üretiminde ciddi bir ivme kazandı. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile birlikte artan sulama imkânları, Şanlıurfa’daki fıstık bahçelerinin hızla genişlemesini sağladı. 2023 yılında Türkiye genelinde üretilen yaklaşık 300 bin ton fıstığın %45’i Şanlıurfa, %35’i ise Gaziantep kaynaklı olarak kayıtlara geçti.
Üretim miktarında öne çıkan Şanlıurfa’ya rağmen, kalite açısından uzmanlar ve üreticiler hâlâ Gaziantep fıstığının üstünlüğünü koruduğunu belirtiyor. Özellikle “Boz fıstık” ve “Kırmızı kabuklu” çeşitler, yağ oranı ve aromasıyla daha yüksek tercih ediliyor.
Fıstıkta Rekabet Kaliteyi Yükseltiyor
Gaziantep ve Şanlıurfa arasındaki üretim yarışı, Türkiye genelinde fıstık sektörünü canlandırıyor. Hem kamu hem de özel sektörün yatırımlarıyla bölgelerde modern işleme tesisleri kurulurken, çiftçilere yönelik destek programlarıyla üretimde kalite ve verimlilik artışı hedefleniyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın da desteğiyle çiftçilere budama, gübreleme, sulama gibi konularda eğitimler veriliyor. Yeni nesil bahçelerle verimi artırmak için yapılan yatırımlar, hem iç piyasada fiyat dengesini sağlıyor hem de ihracat potansiyelini güçlendiriyor.
Dünya Pazarında Türk Fıstığına Yoğun İlgi
2024 yılında Türkiye, 100’den fazla ülkeye yaklaşık 220 milyon dolarlık Antep fıstığı ihracatı gerçekleştirdi. Almanya, İtalya, Suudi Arabistan ve Çin, Türk fıstığının başlıca alıcıları arasında yer aldı. Bu başarıda en büyük pay ise üretim üsleri olan Gaziantep ve Şanlıurfa’daki çiftçilerin emeğine ait.
Marka Değeri Gaziantep’e Ait
Her ne kadar üretim hacmi açısından Şanlıurfa ön plana çıksa da, kalite, marka değeri ve geleneksel bilgi birikimi söz konusu olduğunda Gaziantep fıstığı zirvedeki yerini koruyor. Gaziantep’in yüzyıllardır süregelen üretim kültürü ve fıstıkla bütünleşmiş mutfak geleneği, bu ürünü hem Türkiye’de hem de dünyada eşsiz kılıyor.
Kazanan Türkiye Oluyor
Gaziantep’in kalitesiyle, Şanlıurfa’nın üretim kapasitesiyle büyüyen Antep fıstığı sektörü, hem üreticilere hem de ülke ekonomisine kazandırıyor. Bu tatlı rekabetin sürdürülebilir tarım politikaları ve ihracat stratejileriyle desteklenmesi, Türkiye’yi dünya fıstık pazarında daha da güçlü bir konuma taşıyabilir.
