Giderek kalabalıklaşan şehirlerde trafik denetimleri zorlaşırken bu noktada trafik polisi, jandarma ve trafik zabıtasının yanı sıra fahri trafik müfettişlerine de ihtiyaç duyuluyor. Ancak, fahri trafik müfettişleriyle ilgili yaşanan haksız uygulamaların önüne geçmek amacıyla İstanbul Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) yeni bir karar aldı. Bu kararla, en az 40 yaşında, yüksekokul mezunu, 10 yıllık sürücü belgesi sahibi olan ve suça karışmamış kişilerin fahri trafik müfettişi olabileceği kriterlerinde değişiklik yapıldı. Artan şikayetler üzerine fahri müfettişlerin hatalı park cezası verme yetkileri kaldırıldı.

MÜNFERİT OLAYLAR

Türkiye Fahri Trafik Müfettişleri Derneği Başkanı Faik Erdoğan, EGM'nin aldığı kararı değerlendirerek, "Yönetmeliğimizde ceza yazabileceğimiz alanlar belliydi, şimdi bu çizelgedeki bazı cezaları yazamazsınız diyorlar. Bu uygulamanın yanlış bir karar olduğunu düşünüyoruz. Eğer münferit olaylar nedeniyle böyle bir karar alındıysa, o zaman yanlış yere park cezası yazan trafik müfettişinin kendi müfettişliği iptal edilmeliydi. Tüm müfettişlerin elinden bu hak alınmamalıydı" şeklinde konuştu. Erdoğan, yaklaşık 35 bin fahri müfettiş olduğunu da belirtti.

FAHRİ TRAFİK MÜFFETTİŞLERİ CEZA YAZABİLİR Mİ?

Fahri müfettişlerin aslında birer gönüllü olduğunu dile getiren Erdoğan, “Bizler trafiğin daha düzenli olması için yardım ediyoruz, bu işi para için yapmıyoruz. Örneğin Avrupa’da fahri trafik müfettişleri birçok hakka sahipken bizim haklarımız elimizden alınıyor. Şimdi diğer haklarımız da elimizden alınır diye korkmalı mıyız, bilemiyoruz” ifadelerini kullandı. Erdoğan, engelli park yerine park edenlere ceza yazma haklarının ise devam ettiğini açıkladı.

YETKİSİ İPTAL EDİLSİN

Konuyla ilgili görüş bildiren Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Derneği Başkanı Vedat Şahin de “Amaç trafik güvenliğini sağlamaksa bu cezanın bizim elimizden alınması trafik güvenliğine negatif etki edecektir. Eğer son zamanlarda basında çıkan haberler nedeniyle bu karar alındıysa da yanlış ceza kesen trafik müfettişinin yetkisinin elinden alması yeterliydi. EGM bu kişinin yetkisini iptal edebilirdi” şeklinde konuştu. Şahin, fahri trafik müfettişlerinin kestiği cezaların yüzde 60’ının park cezası olduğunu belirtti.

UYARIDA BULUNULMUŞTU

Hatalı park etmede sadece vatandaşın değil belediyelerin de kusuru olduğunu belirten Şahin, “Yeterli park yeri yok. Bu nedenle kendi polislerimiz bile çoğu zaman anlayışla karşılamaya çalışıyor ama trafik müfettişleri her gördüğüne ceza yazıyor. Haliyle bu durum rahatsızlık yaratıyor. EGM senelik yapılan eğitimlerde, bu konuda fazla ceza yazılmamasıyla ilgili fahri müfettişleri uyarmıştı ama sonuçta bu durum trafik güvenliğini de etkiliyor. O yüzden ceza yazma hakkının iptalini doğru bulmuyorum” diye ifade etti. Peki fahri trafik görevlileri hangi cezaları uygulayabilir? Bu cezalara itiraz mümkün mü? İşte merak edilenler...

YASAL DAYANAĞI VAR MI?

İlk olarak, trafik müfettişlerinin görev ve yetkileri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun ek 6’ncı maddesine dayandırılmaktadır. Ayrıca, Fahri Trafik Müfettişleri Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nde, müfettiş olacak adaylarda aranan şartlar, görevler, yetkiler ve müfettişlerin hazırladıkları tutanakların nasıl trafik cezalarına çevrileceği detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.

CEZA VERME YETKİSİ VAR MI?

Müfettişler, doğrudan ceza kesme yetkisine sahip değillerdir. Onların yapabileceği, trafik ihlallerine ilişkin fiziki veya elektronik ortamda tutanak hazırlamaktır. Hazırlanan bu tutanaklar, Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bir hafta içinde elektronik sistem üzerinden teslim edilir. Daha sonra, bu tutanaklar trafik kuruluşlarındaki kontrollerden geçirilerek, 2918 sayılı Kanun'un 116’ncı maddesi kapsamında trafik idari para cezası karar tutanağına dönüştürülür.

Müfettişlerin trafik ihlali olarak kayıtlara geçirebilecekleri durumlar arasında kırmızı ışıkta durmamak, yanlış şerit değişimi, sağa veya sola dönüş kurallarına uymamak, trafik işaretlerini takip etmemek, kavşak kurallarına uymamak, araçtan bir şey atmak veya dökmek, seyir halindeyken cep telefonu kullanmak, kasksız motosiklet sürmek gibi 80 farklı ihlal bulunmaktadır. Ancak, yeni kararla yanlış park etme ihlali için müfettişlerin yetkileri kaldırıldı.

HANGİ YETKİLERİ VARDIR?

Müfettişler, trafik kurallarına ilişkin kural ihlali durumlarında fiziki olarak düzenledikleri tutanakları herhangi bir trafik ekip veya kuruluşuna elden teslim edebilirler. Elektronik ortamda düzenledikleri tutanakları ise Emniyet Genel Müdürlüğü'ne elektronik sistem üzerinden bir hafta içinde iletebilirler. Ayrıca trafik güvenliğiyle ilgili görüş ve önerilerini bildirebilirler ve ülkenin herhangi bir yerinde görev alabilirler. Ancak, görevlerini yerine getirirken adil ve tarafsız olmak zorundadırlar. Müfettişlerin yetkileri arasında araçları durdurmak, sürücülerle etkileşime geçmek veya belge kontrolü yapmak gibi yetkiler bulunmamaktadır.

İTİRAZ ETMEK MÜMKÜN MÜDÜR?

Müfettişlerin trafik ihlallerine ilişkin düzenlediği tutanaklara karşı kesilen cezalar, itiraz yoluyla yargıya taşınabilir. Trafik para cezası uygulanan kişi, cezanın uygulandığı yerde bulunan Sulh Ceza Hakimliği'ne 15 gün içerisinde itirazda bulunabilir. İtiraz başvurusu süresi, cezanın elden teslim edildiği veya tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. Gıyaben kesilen trafik cezalarına karşı yapılan itirazın süresi ise cezanın usulüne uygun olarak tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar.