Doğadan Sofraya Tehlike
Türkiye’de özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında artan mantar tüketimi, beraberinde ciddi sağlık risklerini de getiriyor. Doğal alanlarda yetişen bazı mantar türleri, görünüş olarak yenilebilir mantarlarla büyük benzerlik gösterse de, içerdikleri toksinler nedeniyle ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Uzmanlar, bilinçsizce toplanan ve tüketilen mantarların ciddi zehirlenmelere neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Mantar Zehirlenmesi Nedir?
Mantar zehirlenmesi, doğada kendiliğinden yetişen zehirli mantarların çiğ ya da pişmiş olarak tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Zehirli mantarlar taze, kurutulmuş ya da konserve halde dahi toksinlerini koruyabilir. En sık görülen belirtiler arasında bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı ve ileri vakalarda karaciğer yetmezliği yer alır.
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Zehirlenme belirtileri genellikle mantarın tüketilmesinden sonraki 6 ila 12 saat içinde başlar. Ancak bazı toksinler daha geç etki gösterebilir. Özellikle Amanita phalloides (köygöçüren mantarı) gibi türler, karaciğer ve böbrek yetmezliğine yol açarak ölümcül olabilir.
Mantar Toplarken Nelere Dikkat Edilmeli?
Uzmanlar, doğadan mantar toplayacak kişilerin şu kurallara dikkat etmesini öneriyor:
• Yalnızca uzmanlar tarafından tanınan türler toplanmalı.
• Renk, koku ve şekil benzerliği güvenli olduğu anlamına gelmez.
• Zehirli mantarlar pişirilse bile toksinlerini kaybetmez.
• Doğal ortamda yetişen mantarlar, kültür mantarlarıyla karıştırılmamalı.
• Toplanan mantarlar kesinlikle çocuklara ve yaşlılara verilmemeli.
• Şüpheli durumlarda en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Türkiye’de Görülen Zehirli Mantar Türleri
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de en sık zehirlenmeye neden olan mantar türleri şunlardır:
• Amanita phalloides (Köygöçüren mantarı)
• Amanita muscaria (Sinek mantarı)
• Lepiota bruneoincarnata (Yalancı dede mantarı)
• Omphalotus olearius (Ağulu mantar)
Zehirlenme Şüphesinde Ne Yapılmalı?
Mantar zehirlenmesi şüphesi durumunda yapılması gereken ilk şey, derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak olmalı. Zehirlenmenin türüne göre tedavi şekli değişebilir; bu nedenle evde müdahale etmek yerine profesyonel yardım alınması hayati önem taşır.
