Son dönemde hem ünlülerle hem influencerlarla hem de yapay zekâ araçlarıyla kurulan tek taraflı duygusal bağlara dikkat çeken sözlük, 2025 yılı için seçilen kelimenin “Parasosyal” olduğunu duyurdu.
Zamanın Ruhunu Yansıtan Kelime: Parasosyal
Birleşik Krallık’ın en saygın sözlüklerinden biri olan Cambridge Sözlüğü, milyonlarca kişi tarafından merakla takip edilen seçiminde bu yıl toplumdaki büyük bir değişimi işaret etti. Sözlük, “parasosyal” kelimesini; “bir kişinin hiç tanımadığı ünlü biriyle arasında hissettiği duygusal bağlantıyı içeren ya da bunu ifade eden ilişki biçimi” olarak tanımladı.
Son yıllarda özellikle sosyal medya çağının yükselişiyle birlikte, kişiler ile içerik üreticileri, ünlüler ve hatta yapay zekâ uygulamaları arasında tek taraflı ancak yoğun bağların oluştuğu gözlemlenirken, bu durum psikolojide uzun süredir bilinen bu terimi yeniden gündemin merkezine taşıdı.
Yapay Zekâ ile Kurulan İlişkiler Terimi Yeniden Gündeme Taşıdı
Cambridge Sözlüğü, son dönemlerde ChatGPT gibi yapay zekâ modelleriyle kurulan yoğun etkileşimlerin parasosyal ilişkilere dikkat çektiğini belirtti. Bu nedenle sözlük, bu yıl yapay zekâyla ilgili birçok yeni kelimeyi de literatüre ekleme kararı aldı.
Cambridge Sözlüğü editörü Colin McIntosh, kelimenin seçilme gerekçesini şu sözlerle açıkladı:
“‘Parasosyal’, 2025’in ruhunu yakalıyor. Milyonlarca insan bu tür ilişkilere dahil; milyonlarcası ise bu yükselişi sadece izliyor.”
“Sosyal Medya Güven Kaybını Derinleştiriyor”
Cambridge Üniversitesi Deneysel Sosyal Psikoloji Profesörü Simone Schnall, ana akım medyaya duyulan güvenin azalmasıyla birlikte insanların sosyal medya yıldızlarına daha yoğun şekilde bağlandığını belirtti. Schnall, parasosyal ilişkilerin özellikle gençler arasında sağlıksız ve aşırı bağımlı ilişki biçimlerini artırdığına dikkat çekti.
Profesör Schnall ayrıca, parasosyal ilişkilerin yalnızca hayranlık kültürünü değil; ün kavramını, çevrim içi etkileşimleri ve yapay zekâyla kurulan iletişim biçimlerini de yeniden tanımladığını ifade etti.
