Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, Antep fıstığında rekoltenin düşük olması nedeniyle olası fahiş fiyat artışlarını önlemek amacıyla verdiği geçici ithalat izni tartışmalara yol açtı. Kararın yeniden değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, İran menşeli fıstığın piyasada dalgalanma yarattığını belirterek uyarılarda bulundu. Meriç, “Yerli üreticinin korunması öncelik olmalıdır.” ifadelerini kullandı. Sektör Temsilcisi Neşet Uçar ise ithalat iznini destekleyerek, “Tüketiciyi de düşünmek zorundayız.” dedi.
Uçar: İthalat İzni Yalnızca İç Fıstığa Verildi
İthalat izninin kapsamına açıklık getiren Uçar, “Yani Antep fıstığı ithalatında Antep fıstığına tamamen ithalat izni vermediler. Yalnızca endüstriyel ürün olarak kullanılan içlere izin verildi. Bu endüstride; baklava, lokum, çikolata gibi ürünlerde kullanılıyor” ifadelerine yer verdi.
Sulu Tarıma Geçilmeli
İthalat izninin verilmesi normal olduğunu söyleyen Uçar, “Çünkü kuraklıktan dolayı mısır, buğday gibi birçok üründe ithalat yapılıyor. Esas Mesele, kuraklığın önüne geçilebilmesi için sulu tarımın sağlanmasıdır. Ben il başkanlığım döneminde yıllarca özellikle Barak ve Urfa bölgesinde Fırat'ın suyunun burada sulamayla ürün rekoltesinin artırılacağını savundum” dedi.
Sorunun kaynağı kuraklık
İthalat izninin geçici çözüm olduğunu belirten Uçar, “Örneğin ette de ithalat yapılıyor. Bunlar geçici çözümlerdir. Önemli olan kaliteli beslenmenin ve rekoltenin artmasıdır. Fıstıktaki düşük rekoltenin tek gerekçesi kuraklıktır.” Şeklinde konuştu.
İthalat Fiyat Artışını Frenledi
Uçar, “İthalat izninin üreticiye zarar verip vermediğini şu şekilde değerlendirmek gerekir: Üretici geçen sene 8. ayda bir tarladan 10 ton ürün alıyordu, 300 liraya satıyordu. Şimdi 3-5 ton alıyorum, 650 liraya satıyor. Yani fiyatlarda bir düşüş yaşanmadı. İthalatın serbest bırakılmasıyla fiyatlar düşmedi. Fiyatların düşmesine faydası olmadı ancak fiyatların yükselmesini engellemiş oldu.” ifadelerine yer verdi.
Tüketici Açısından Doğru Bir Adım
Tüketiciyi düşünürsek ithalat izninin yerinde bir karar olduğunu vurgulayan Uçar, “Tüketiciyi de düşünmek zorundayız. Sonuçta vatandaş baklava 1000 TL iken baklava alabilir ama 2 bin TL iken alamaz veya düşünür alsam mı almasam mı diye.” diye konuştu.
Verim Artışı İçin Bilinçli Tarım Şart
Önemli olanın üretimin sağlıklı bir seviyeye ulaşması olduğuna dikkat çeken Uçar, “Bir örnek vereyim size. Amerika'da ağaç başına alınan fıstık 11 kilo gramken bizde beş kilo gramdır. Bu neden oluyor peki? Sulu tarım, bilinçli tarım, iyi gübreleme veya ilaçlama vs. Yani adam 5 ton olup 600 TL'ye satacağına 10 ton olsun 400 TL'den satsın. Ve her yıl mahsul alsın” şeklinde konuştu.
Meriç: Üreticinin Emeği Gözetilmeli
CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç ise, Antep fıstığının bölge ekonomisi için stratejik bir ürün olduğunu vurgulayarak, “İthal ürünlerin piyasaya etkisi dikkatle takip edilmeli. Yerli üreticinin emeğini, yıllık üretim planlamasını ve maliyet yükünü gözeten bir yaklaşım şarttır. Aksi hâlde üretici önünü göremez, bu da üretim motivasyonunu zedeler.” ifadelerini kullandı.
Meriç, mevcut fiyat hareketlerinin üreticilerde ciddi bir belirsizlik yarattığını, bu nedenle daha dengeli ve öngörülebilir bir piyasa yönetimine ihtiyaç olduğunu söyledi.
Bakanlık Süreci Şeffaf Yürütmeli
Fiyat dalgalanmalarının hem üreticiyi hem de esnafı baskı altına aldığını belirten Meriç, Tarım ve Orman Bakanlığı’na şeffaflık çağrısı yaptı. Meriç, “Piyasa düzenlemesinin hangi amaçla yapıldığı, sürecin ne kadar devam edeceği ve üretici üzerindeki etkilerin nasıl değerlendirildiği kamuoyuyla paylaşılmalı. Şeffaflık sağlanırsa belirsizlik azalır; üreticinin kaygıları da hafifler.” dedi.
Uzun Vadede Risk Büyür
İthalatın sürekli hâle gelmesinin Türkiye fıstık üretimine zarar vereceğini belirten Meriç, destek mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Meriç, “Yerli üreticiyi korumak sadece ekonomik bir tercih değil; aynı zamanda stratejik bir tarım politikası gereğidir. İthalat uzun vadede üretim alanlarını daraltabilir, üreticinin gelirini aşağı çekebilir.” ifadelerini kullandı.
Karar Gözden Geçirilmeli
Gaziantep’in üretim kültürünün korunmasının Türkiye’nin tarımsal geleceği için kritik olduğunu vurgulayan Meriç, sözlerini şu şekilde tamamladı: “Gaziantep’in üreticisi bu ülkenin en kıymetli değerlerindendir. Bu nedenle alınan kararın etkileri yeniden değerlendirilmelidir. Sürecin doğru yönetilmesi hem üreticiyi hem sanayiciyi hem de tüketiciyi koruyacaktır. Beklentimiz, bu adımın yeniden gözden geçirilmesidir.”
