GSS borçluları için icra riski kapıda
Ağır ekonomik koşullar altında geçim mücadelesi veren vatandaşlar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) borçlarının yapılandırılmasını umutla beklerken, yeni yıl öncesinde icra riskiyle karşı karşıya kalabilir. Yeni yıla sayılı günler kala GSS uygulaması, milyonlarca vatandaşın gündeminde yer almaya devam ediyor.
Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan, Türkiye’de ikamet eden ve 18 yaşını dolduran tüm vatandaşlar, GSS kapsamına zorunlu olarak dahil ediliyor. Ancak mevcut ekonomik şartlar altında prim ödemek, özellikle işsizler ve düzensiz gelire sahip vatandaşlar için ciddi bir yük oluşturuyor.
Genç işsizlik GSS borçlarını artırıyor
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) hazırladığı “Türkiye’de Genç İstihdamı Raporu”, sorunun boyutunu gözler önüne seriyor. Rapora göre Türkiye’de her 10 gençten 6’sı istihdama dahil olamıyor. Üniversite mezunu gençler arasında ise her 4 kişiden 1’inin işsiz olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, bu tablonun GSS prim borçlarının artmasında önemli bir etken olduğuna dikkat çekiyor.
“Borç tahsilata çıktı”
SGK Uzmanı Özgür Erdursun, GSS borçlarının ulaştığı seviyeye ilişkin yaptığı değerlendirmede, GSS’ye tabi kişi sayısının yaklaşık 7,6 milyon olduğunu söyledi. Erdursun, “Net rakam bilinmemekle birlikte, 3 milyonun üzerinde kişinin geçmiş dönem GSS prim borcu bulunuyor. Her ay borç yazılan kişi sayısı ise yaklaşık 5,6 milyon. Bu kişilerin bir bölümü borcunu düzenli olarak ödüyor” ifadelerini kullandı.
SGK Uzmanı Mert Nayır ise toplam GSS borcunun yaklaşık 100 milyar TL seviyesinde olduğunu belirtti. Nayır, “Bu borçların içinde bir aylık borcu olan da var, 6 yıllık borcu olan da var. Borçluların önemli bir kısmını ise yeni mezun ve işsiz gençler oluşturuyor. SGK bugüne kadar genellikle tebligat göndermezdi, ancak artık borçlar tahsilata çıktı ve vatandaşlara tebligat gönderilmeye başlandı. 2026 Mayıs ayında bir yapılandırma çıkabileceği konuşuluyor fakat o tarihe kadar SGK borçlulara icra gönderebilir. Bu nedenle borçların zamanında ödenmesi büyük önem taşıyor” dedi.
Af beklentisi yeniden gündemde
Genel Sağlık Sigortası uygulaması 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmişti. Geçtiğimiz yıl, prim borcunu ödemeyen yaklaşık 9 milyon vatandaş için af düzenlemesi yapılmıştı. 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait ödenmemiş GSS primleri ile bu borçlara ilişkin cezaların tahsilinden vazgeçilmesi ise halen 11. Yargı Paketi kapsamında görüşülüyor.
Kamuoyunda, bu tarihin daha ileriye çekilmesi ve daha fazla vatandaşın af kapsamına alınmasına yönelik güçlü bir beklenti bulunuyor.
Ocak ayında tutar katlanacak
GSS prim oranı, prime esas kazancın yüzde 6’sı olarak yeniden belirlendi. Daha önce yüzde 3 olarak uygulanan oran, yapılan düzenleme ile iki katına çıkarıldı. Böylece aylık GSS primi 780 TL’den 1.560 TL’ye yükseldi. Düzenleme, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 1 Aralık itibarıyla yürürlüğe girdi.
Yapılan değişikliğe göre genel sağlık sigortası primi, prime esas kazancın yüzde 6’sı olarak uygulanacak. Ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu oranı yüzde 12’ye kadar artırma yetkisi verildi. Ocak ayında asgari ücretin yeniden belirlenmesiyle birlikte, ödenecek GSS prim tutarının daha da artması bekleniyor.
Uzmanlar, borç yükünün artmaması ve icra riskiyle karşılaşılmaması için vatandaşların gelişmeleri yakından takip etmesi gerektiğini vurguluyor.
