Zencefil Nedir?
Çiçekleri sarıkırmızı renkte olan ve kökleri tarihin derinliklerine uzanan zencefil (zingiber officinale), başta Hindistan ve Çin olmak üzere birçok yerde baharat olarak değerlendirilir. Günümüzde çay yapımında sıkça tercih edilen bu bitki taze, kuru ya da toz şeklinde yemeklere eklenebilir. Ayrıca yağ, parfüm ve ilaç yapımlarında da kullanılır. Uçucu yağlar, reçine, reçine asidi ve gingerol zencefilin temel içeriklerini oluşturur. Özellikle gingerol bitkiye keskin lezzetini verir. Ayrıca sindirim ve dolaşım sistemini uyarıcı maddeler olan borneol ve sineoli de içerir. Vitamin ve mineral açısından C vitamini, demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum, fosfor ve sodyumu barındırır. Yaklaşık %2'si uçucu yağ olan zencefilin bu yağı gıda, parfüm ve ilaç sektörlerinde işlenir. Acımsı bir tada sahip olan zencefil genellikle kurutulup öğütülerek ekmekler, soslar, köri yemekleri, şekerlemeler, turşular ve içeceklerin tatlandırılmasında kullanılır.
Zencefilin Faydaları Nelerdir?
Zencefilin faydaları aşağıdaki gibidir:
· Zencefil hazımsızlık ve mide şişkinliği sorunlarına iyi gelir.
· Mide ağrısı ve bulantısını hafifletirken mide bağırsak gazını söktürebilir. İshal önleyici etkisi vardır ve bağırsak bozukluklarını düzeltir.
· Hamilelikte veya hareket (deniz tutması, araç tutması vb.) hastalığından kaynaklanan mide bulantısı ve kusma problemlerine karşı faydalı olduğu tespit edilmiştir.
· Bağırsaktaki düz kasları gevşeterek yiyeceklerin bağırsak boyunca ilerlemesini sağlar ve bu sayede kabızlığı önler.
· Vücut ısısını arttırarak toksin atılımına yardımcı olur.
· Düzenli zencefil tüketimi inme ve kalp krizi riskini azaltıcı bir etkiye sahiptir.
· LDL kolesterol seviyesini düşürür.
· Zencefil yağının solunum sıkıntısını hafiflettiği bilinir.
· Enfeksiyonlara karşı koruma sağlayarak bağışıklık sistemini güçlendirir.
· Mantar enfeksiyonlarına karşı zencefilin en etkili bitki olduğu belirlenmiştir.
· Antiseptik özelliği ile mide ve bağırsak enfeksiyonları, hatta gıda zehirlenmelerine karşı etkin olduğu bilinmektedir.
· Ağrı kesici özelliği sinir uçlarındaki spesifik hücrelere etki ederek belirlenmiştir. Hem ağrıyı doğrudan keser hem de ağrıya neden olan iltihaplanmayı azaltır.
· Adet kramplarına ve adet sancısına iyi geldiği gösterilmiştir.
· Artrit (eklem iltihabı) üzerinde olumlu etkileri vardır; yapılan çalışmalarda diz ağrısını hafiflettiği ve osteoartrite yardımcı olduğu tespit edilmiştir.
Zencefilin Yan Etkileri Nelerdir?
Zencefilin faydaları ve zararları merak edilen konulardandır. Küçük miktarlarda alındığında zencefilin önemli yan etkileri görülmez. Ancak günlük 5 gramdan fazla tüketimi yan etkilere yol açabilir. Zencefilin bazı yan etkileri aşağıdaki gibidir:
· Ağız içinde tahriş,
· Mide problemleri ve mide bulantısı,
· Gaz oluşumu,
· Tansiyon düşüklüğü,
· Kan sulandırıcı etkisi nedeniyle kanama riski.
Zencefil Nasıl Tüketilir?
Zencefil kökü taze veya kurutulmuş olarak alınabilir. Taze zencefil parça parça ya da rendelenmiş olarak, kuru zencefil ise parça ya da öğütülmüş toz formunda baharat olarak çay ve yemeklerde kullanılabilir. Zencefil tabletleri damla şeklinde veya kapsül formunda gıda takviyesi olarak satılır. Ayrıca zencefil yağı formunda da mevcuttur. Zencefil yağı kas ağrılarına ve böcek ısırıklarına karşı cildinize uygulanabilir. Yiyecek ve içeceklerde zencefili aroma verici olarak kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra sabunlar ve kozmetik ürünlerde esans olarak kullanılır.
Zencefil Çayının Faydaları
Çay zencefil faydaları taze zencefili veya diğer tüketim biçimlerinden elde edilen etkilere benzerdir. Taze zencefili rendeleyip veya dilimleyip kaynamış suya eklemekle zencefil çayı hazırlanır. 10 dakika kaynatıldıktan sonra içime sunulabilir. Bal, limon veya tarçın ekleyerek çayın tadını değiştirebilirsiniz.
Zencefil Neye İyi Gelir?
“Toz zencefilin faydaları nelerdir? Neye iyi gelir?” sorusu da sıklıkla merak edilir. Zencefil sindirim sistemine destek olur, mide sorunlarını hafifletir, bulantı ve baş dönmesini azaltır, antiviral, antimikrobiyal ve antifungal etkileri olan bir iltihap önleyicidir, kolesterol seviyelerini düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır, üst solunum yoluna iyi gelir, öksürük ve balgamı temizler ve antioksidan özellikleri ile kansere karşı koruyucudur.
Zencefili Kimler Kullanamaz?
Zencefil çayı 2 yaşından küçük çocuklar için uygun değildir. Zencefilin kan inceltici özelliği bulunmaktadır. Kan inceltici ilaç kullanan kişiler zencefili kullanmadan önce doktora başvurmalıdır. Zencefil tansiyonu düşürür. Eğer tansiyon hastasıysanız ve ilaç alıyorsanız zencefili kullanmadan önce doktorunuzla görüşünüz. Zencefilin hamile kadınlar üzerinde herhangi bir yan etkisi bilinmemektedir. Ancak yine de hamileyken zencefili kullanmadan önce doktora danışılmalıdır. Bir hastalık durumunda doktorunuzun önerdiği ilaç tedavisi yerine geçmemelidir.
Zencefil Ne Kadar Tüketilmelidir?
Zencefil hem sağlıklı hem de lezzetli bir baharattır ancak aşırı miktarda tüketimi zararlı olabilir. Zencefil çayının günde 1 veya 2 fincandan fazla içilmesi önerilmez. Her türlü formda günde 4 gramdan fazla zencefil alımından kaçınılmalıdır.
Zencefil Nasıl Seçilir ve Saklanır?
“Zencefilin faydaları nelerdir nasıl kullanılır?” sorusu da merak edilir. Eğer mümkünse toz zencefil yerine taze olanı seçilmelidir. Taze zencefil daha çok gingerol ve anti-inflamatuar bileşenler içerir. Taze zencefil marketlerde ve pazarlarda bulunabilir. Taze zencefil satın alırken köklerinin sert, düzgün ve küfsüz olduğuna dikkat edin. Kuru zencefil genelde süpermarketler ve baharat dükkanlarında bulabilirsiniz. Satın aldığınız kuru zencefilin tazeliğinden emin olun. Taze zencefili soyulmamış haliyle buzdolabında 3 hafta, derin dondurucuda ise 6 hafta boyunca saklayabilirsiniz. Kuru zencefilinizin neme maruz kalmadığından emin olun ve onu bir cam kavanozda, kuru ve serin bir yerde muhafaza edin. Geleneksel tıbbi uygulamalar halen çeşitli bitkileri kullanmayı sürdürmektedir. Bu bitkilerin sizin için uygunluğunu belirlemek adına sağlık kuruluşlarına başvurup uzman doktorlardan yardım alabilirsiniz.
