Son yıllarda Türkiye’de okullarda ve çevrim içi platformlarda rastlanan zorbalık olayları, güvenlik ve eğitim gündemini sarsıyor. Fiziksel saldırı, dışlama, sözlü taciz ya da siber zorbalık biçiminde kendini gösteren bu davranışlar, yalnızca mağduru değil, tüm okul ekosistemini ve aileleri derinden etkiliyor. Uzmanlar, son dönemde artan bu vakaların sosyal medya, ekonomik sorunlar ve rehberlik eksikliği gibi birçok faktörün etkisiyle tırmandığını ifade ediyor.
2025 yılında yürürlüğe giren önleyici programlara rağmen, ülke çapında zorbalıkla mücadele hâlâ büyük bir toplumsal mesele olarak öne çıkıyor.
Türkiye’de Genel Tablolar:Ne Kadar Yaygın?
-
Yapılan araştırmalara göre, çocukların %13,8’i — yaklaşık her 7 çocuktan biri — ayda en az bir kez akran zorbalığına maruz kalıyor.
-
Zorbalığın biçimleri yalnızca fiziksel şiddetle sınırlı değil; sözel taciz, dışlama, dış görünüşe yönelik alay, sosyal dışlanma ve dijital alanda hakaret / aşağılama gibi psikolojik saldırılar da yaygın.
-
Üstelik zorbalık vakaları okulla sınırlı kalmayıp, sokak, mahalle ve dijital mecralarda da artış gösteriyor.
Bu veriler, akran zorbalığının yalnızca basit bir “çocuk kavgası” olmadığını, ciddi bir toplumsal problem ve çocuk hakları ihlali olduğunu gözler önüne seriyor.
Son Dönemde Yaşanan Travmatik Vakalar
Ülkenin çeşitli bölgelerinde yaşanan vakalar, sorunun boyutunu net biçimde ortaya koyuyor:
-
Çanakkale’nin Biga ilçesinde 14 yaşındaki bir lise öğrencisi, sınıf arkadaşının saldırısı sonucu beyin kanaması geçirdi; olay “akran dehşeti” başlığıyla medyaya yansıdı.
-
Bu olay, yalnızca fiziksel şiddet değil; yanlışlıkla ayağa basmak, sıradan bir hata bile olsa, şiddetle karşılaşılabileceğini göstererek alarm zillerini çaldı.
Uzmanlar, bu tip dramatik vakaların yalnızca “öğrenci sorunu” olmadığını, toplumsal bir travma ve kamu sağlığı sorunu hâline geldiğini vurguluyor.
Devletin Müdahalesi: Üç Bakanlıktan Eş Zamanlı Programlar
2025 itibarıyla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Sağlık Bakanlığı ortak bir kampanya başlattı. Amaç: akran zorbalığını hem önlemek hem de mağdurlara destek sağlamak.
Bu kampanya kapsamında:
-
81 ilde danışmanlık ve farkındalık programları yürütülüyor.
-
Öğrencilere, öğretmenlere ve velilere yönelik eğitimlerle zorbalık riski, dijital zorbalık ve duygusal destek konularında bilinç artırılıyor.
-
Psikolojik destek, rehberlik ve sosyal beceri odaklı grup çalışmaları planlanıyor — çocukların yalnız olmadığı mesajı verilmek isteniyor.
Bu çabalar, zorbalığın azaltılmasında önemli bir adım olsa da, vakaların hâlâ sürmesi, sürecin uzun soluklu ve çok yönlü olması gerektiğini gösteriyor.
Neden Zorbalık Azalmıyor? Temel Sebepler
Uzmanlara göre artışın arkasında birkaç ana neden var:
-
Dijitalleşme & Siber Zorbalık: Sözlü ya da fiziksel zorbalığın yanı sıra, sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları üzerinden yapılan hakaret, tehdit ve dışlama gibi psikolojik saldırılar yaygınlaşıyor.
-
Yetersiz Psikolojik Destek & Rehberlik: Bazı okullarda rehberlik hizmetleri yeterli değil ya da çocuklar zorbalığı gizliyor; bu durum farkındalığın düşmesine neden oluyor.
-
Toplumsal Sessizlik ve Normalleşme: Zorbalığı “çocuk kavgası” ya da “erken büyüme” olarak gören anlayış, mağdurların dayanmasına ve olayların gizlenmesine yol açıyor.
-
Ekonomik & Aile Baskısı: Özellikle ekonomik sıkıntıların arttığı dönemlerde, aile içi stres, çocukların okulda yaşadığı zorbalığı daha da derinleştirebiliyor; ailelerin desteği azaldığında çocuk savunmasız kalabiliyor.
Çözüm: Empati, Bilinç ve Eylem
Alan uzmanları, akran zorbalığıyla mücadelede sadece cezalar veya yaptırımlar değil; empati, iletişim ve bilinç temelli adımların önemli olduğunu söylüyor:
-
Okullarda düzenli “duygusal farkındalık” eğitimi,
-
Rehberlik servislerinin güçlendirilmesi,
-
Ailelere ve öğrencilere açık diyalog ortamı sağlanması,
-
Zorbalığa uğrayanlara destek, tacizden uzaklaştırma — yalnız bırakmama,
Siber zorbalık konusunda bilinç ve dijital güvenlik eğitimi gibi çalışmalar, uzun vadede zorbalığın azalmasında etkili olabilir.
