Emek Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım kararına ilişkin kapsamlı bir soru önergesi verdi. Karaca, modern Türkiye mimarlık tarihinde önemli bir yeri olan ve 1988’de Avrupa Konseyi Özel Ödülü’ne layık görülen müzenin yıkılmasının, kültürel mirasa ve anayasal yükümlülüklere aykırı olduğunu belirtti.
"Depreme Dayanıksız" Gerekçesiyle Yıkılmak İsteniyor
1964 yılında kamu yararına düzenlenen bir mimari yarışmayla projelendirilen ve mimarlar Doğan Tekeli, Sami Sisa ve Metin Hepgüler tarafından tasarlanan müze binası, Bakanlık tarafından "depreme dayanıksız" gerekçesiyle yıkılmak isteniyor. Ancak mimarlık ve koruma alanında faaliyet gösteren birçok meslek odası ve sivil toplum kuruluşu, yapının yıkılmadan restore edilmesi yönünde görüş bildiriyor. Karaca, bu görüşlerin neden dikkate alınmadığını sordu.
Bu Yapı Sadece Bir Bina Değil
Soru önergesinde, kamuoyuyla paylaşılmayan bilimsel raporlar, reddedilen tescil başvuruları ve uluslararası sözleşmelerin ihlali gündeme getirildi. Karaca, “Bu yapı sadece bir bina değil; kamusal hafızanın, mimarlık mirasının ve Türkiye'nin uluslararası sorumluluklarının bir parçasıdır” dedi.
Depreme Dayanıksız Raporları Nerede?
Müzenin depreme dayanıklılığına ilişkin hazırlanan raporların kamuoyuyla paylaşılmadığına dikkat çeken Karaca, bu raporların hangi kurumlarca hazırlandığını ve neden restorasyon yerine yıkımın tercih edildiğini sordu. Ayrıca yapının “korunması gereken kültür varlığı” olarak tescil edilmemesine dair gerekçelerin de kamuoyuna açıklanmasını talep etti.
Kültürel Mirasa Zarar
Mimarlar Odası tarafından Mimar Sinan Büyük Ödülü’ne layık görülen yapı için verilen yıkım kararının "kültürel mirasa zarar" değerlendirmesi yapılıp yapılmadığını da soran Karaca, müzedeki koleksiyonun akıbetine dair herhangi bir plan olup olmadığını da gündeme getirdi.
Karaca’dan Unesco ve Anayasa Hatırlatması
Türkiye’nin taraf olduğu UNESCO sözleşmeleri ve Venedik Tüzüğü'ne de atıfta bulunan Karaca, Anayasa’nın 63. maddesinin devletin kültürel varlıkları koruma yükümlülüğünü açıkça belirttiğini hatırlattı. Kültürel ve mimari değeri açık olan yapının yıkımına onay verilmesinin bu yükümlülüklerle çeliştiğini vurguladı.
Bu Karar Alınırken Bağımsız Uzmanların Görüşü Alındı Mı?
Karaca, önergesinde şu soruları yöneltti: Yıkım kararı hangi bilimsel gerekçelere dayanıyor? Bu karar alınırken bağımsız uzmanların görüşü alındı mı? Yapının korunarak güçlendirilmesi için neden istişare süreci işletilmedi? Müzenin taşınması halinde koleksiyon ne olacak?
