Kuraklık ve Aşırı Kullanım Kuyuları Kuruttu
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin verimli tarım alanlarından biri olan Nizip’te, son yıllarda artan kuraklık ve yeraltı su kaynaklarının hızla azalması çiftçileri zor durumda bıraktı. Özellikle artezyen kuyularında su seviyelerinin düşmesi, sulama imkânlarını kısıtladı; suya ulaşma maliyetleri ise ciddi oranda arttı. Yerel üreticiler, “Bahçelerimiz kuruyor, kuyular boşaldı” diyerek yaşadıkları sıkıntıyı dile getiriyor.
Resmî Veriler Sorunun Derinliğini Gösteriyor
Gaziantep Su ve Kanalizasyon İdaresi (GASKİ) verilerine göre, ilçede “Nizip Su Kuyusu” adıyla kayıtlı su kaynağının günlük kapasitesi 7.862 metreküp. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yayımladığı 2022 yılı Gaziantep Çevre Durum Raporu’nda ise kırsal mahallelerde yeraltı su kaynaklarının “önemli ölçüde” kullanıldığı vurgulanıyor. Bu veriler, sorunun yalnızca geçici kuraklıkla değil, yapısal bir su yönetimi eksikliğiyle de ilişkili olduğunu ortaya koyuyor.
“Ağaçlar Gözümüzün Önünde Kuruyor”
Nizip ve çevresi, özellikle fıstık bahçeleri ve sebze-meyve üretimiyle öne çıkan bir tarım bölgesi. Ancak mevsim yağışlarının normallerin altında seyretmesi ve yeraltı su seviyelerinin düşmesi, üreticilerin verim kaybı yaşamasına neden oldu. Bazı çiftçiler, rekoltede yüzde 50’ye varan düşüşlerden söz ediyor. Bir üretici, “Mazotla çektiğimiz su da yetmiyor. Ağaçlar gözümüzün önünde kuruyor,” diyerek tabloyu özetliyor.
İçme Suyu Riski de Kapıda
Yeraltı sularının aşırı ve kontrolsüz kullanımı, bazı kuyuların tamamen kurumasına yol açtı. Bu durum yalnızca tarımsal üretimi değil, kırsal yerleşimlerin içme ve kullanma suyu tedarikini de tehdit ediyor. Uzmanlar, yeraltı suyu bağımlılığı yüksek bölgelerde bu riskin daha belirgin olduğunu belirtiyor.
Çözüm Arayışları: Altyapı ve Bilinç Birlikte Gerekli
Bölge yöneticileri ve uzmanlar, su yönetimi konusunda acil eylem çağrısı yapıyor. Öne çıkan çözüm önerileri şöyle:
• Damla sulama ve yağmurlama gibi modern sulama tekniklerinin yaygınlaştırılması
• Baraj ve sulama şebekesi gibi büyük ölçekli projelerin hızla tamamlanması
• Yeraltı suyu kullanımının izne tabi tutulması ve denetimlerin artırılması
• Çiftçilere yönelik su tasarrufu ve verimli kullanım eğitimlerinin yaygınlaştırılması
Atıksu Arıtma Tesisi Hizmete Girdi
Nizip ilçesinde tamamlanan atıksu arıtma tesisi hizmete açıldı. Bu tesisin, yeraltı ve yüzey sularının kirlenmesini önleyerek su kaynakları üzerindeki baskıyı azaltması bekleniyor. Ayrıca GASKİ’nin ilçe su kaynaklarına ilişkin kapasite bilgilerini kamuoyuyla paylaşması, su planlamasında şeffaflık açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Okuyucuya Bilgi: Ne Yapmalı?
• Çiftçiler: Kuyularda su seviyesi düşüyorsa, damla ve yağmurlama gibi alternatif sulama yöntemleri tercih edilmeli.
• Yerel yöneticiler ve vatandaşlar: Kuyu açma ve su çekme işlemleri için ilgili kurumlardan izin alınmalı, kayıtlı kullanım esas alınmalı.
• Genel kamuoyu: Su kaynaklarının azalması geçici değil, yapısal bir risk olabilir. Bu nedenle her bölgedeki durum “kuraklık” mı yoksa “sürdürülemez kullanım” mı sorusuyla değerlendirilmelidir.
Suyun Yönetimi, Tarımın Geleceği
Nizip’te yaşanan yeraltı suyu krizi, yalnızca bir ilçenin değil, bölgesel tarımın ve kırsal yaşamın geleceğini tehdit ediyor. Resmî veriler, yeraltı sularının yoğun şekilde kullanıldığını; ancak bu kullanımın sürdürülebilir yönetimi konusunda ciddi eksikler bulunduğunu gösteriyor. Çözüm için yalnızca altyapı yatırımları değil, aynı zamanda su politikalarının güçlendirilmesi, denetim mekanizmalarının etkinleştirilmesi ve kullanıcı davranışlarının dönüştürülmesi gerekiyor.
