Filistin'e destek amacıyla Yemen'deki Husilerin, Gazze'deki olaylar nedeniyle Kızıldeniz'den geçen gemilere saldırması, dünya deniz ticaretini olumsuz etkilemeye başlamıştır. Bu saldırılar, gemilerin Kızıldeniz rotalarını kullanmasını zorlaştırmakta ve ticaret gemileri için kritik bir geçiş noktası olan Kızıldeniz'i tehlikeye atmaktadır. Dünya genelindeki kargo taşımacılığının yüzde 90'ının deniz yoluyla gerçekleştiği göz önüne alındığında, bu durumun ne kadar ciddi olduğu daha net anlaşılmaktadır.
Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz Krizinin Etkileri
Her yıl binlerce gemi, Süveyş Kanalı'nı kullanarak Kızıldeniz'den geçmektedir. Ancak Husilerin gemilere yönelik saldırıları sonrasında bu rotayı kullanan gemi sayısında önemli bir düşüş yaşanmaktadır. Bu durum, gemilerin transit sürelerinin artmasına ve armatör maliyetlerinde büyük bir artışa neden olmaktadır. Ayrıca, deniz navlunlarında ve sigorta maliyetlerinde de artışlar gözlemlenmektedir.
Geleceğe Yönelik Endişeler ve Çözüm Önerileri
Süveyş Kanalı'ndaki krizin çözüme kavuşturulmaması durumunda, dünya genelinde tedarik zinciri krizleri ve fiyat artışları gibi pandemi dönemine benzer sorunların yaşanabileceği endişesi taşınmaktadır. Bu durumun ticaret mallarındaki fiyatları artırması ve dünya ekonomisini olumsuz etkilemesi muhtemeldir.
Bu krizle başa çıkabilmek ve etkilerini en aza indirebilmek için, gemilerin Ümit Burnu rotasını kullanmaya başlamasıyla ortaya çıkan transit süre kayıplarının önlenmesi için yeni konteyner gemilerinin hizmete sunulması gerekmektedir. Ancak bu kadar çok gemiyi ve konteyneri hızla servise almak mümkün olmayabilir. Bu durum, limanlarda yük birikimine ve operasyon sürelerinde artışa neden olmaktadır.
Geleceğe Yönelik Tahminler
Navlun fiyatlarının 6-8 bin dolar seviyelerine çıkabileceği tahmin edilmektedir. Ancak bu fiyatların daha da artması durumunda, hem hammade ve üretim mallarının fiyatlarında artış yaşanacak hem de lojistik maliyetleri üretime doğrudan yansıyacaktır. Bu durumun Türkiye ve diğer ülke ekonomilerini olumsuz etkilemesi muhtemeldir.
Çin ve Üretim Modeli
Bu tür krizler, dünya ekonomisinin ağırlıklı olarak Çin'de üretim yapma eğilimini etkileyebilir. Çin'e bağımlı kalan ekonomilerin bu durumdan zarar gördüğünü göz önünde bulunduran üreticiler, alternatif üretim merkezleri ve lojistik rotaları arayışına girebilirler.
Panama Kanalı ve Sigorta Maliyetlerindeki Artış
Son olarak, Panama Kanalı'nda yaşanan kriz de dünya deniz ticaretini etkileyen faktörlerden biridir. Panama Kanalı'ndaki sorunlar, gemilere yönelik sigorta maliyetlerinde ciddi artışlara neden olmaktadır, bu da navlun fiyatlarını etkilemektedir.
