Kemoterapi, kanserin tedavisinde tek başına veya diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir. Kanser tedavisinde kullanılan diğer yöntemler arasında cerrahi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedaviler yer alır.
Kemoterapi Nasıl Uygulanır?
Kemoterapi ilaçları, farklı yollarla uygulanabilir:
- Damardan: Kemoterapi ilaçları, damar yoluyla (intravenöz) verilir. Bu en yaygın kemoterapi uygulama yoludur.
- Ağızdan: Kemoterapi ilaçları, tablet veya kapsül şeklinde ağızdan alınabilir.
- Kas içine: Kemoterapi ilaçları, kas içine (intramüsküler) enjekte edilebilir.
- Omurilik içine: Kemoterapi ilaçları, omurilik içine (intratekal) enjekte edilebilir.
- Vücut boşluklarına: Kemoterapi ilaçları, karın boşluğu, akciğer zarı veya mesane gibi vücut boşluklarına da uygulanabilir.
Kemoterapinin uygulanma şekli, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel durumuna bağlı olarak değişir.
Kemoterapi Yan Etkileri
Kemoterapi, çeşitli yan etkilere neden olabilir. Yan etkiler, uygulanan kemoterapi ilacına, kemoterapinin dozuna ve kemoterapinin uygulanma süresine bağlı olarak değişir.
Kemoterapinin yaygın yan etkileri şunlardır:
- Bulantı ve kusma: Kemoterapinin en yaygın yan etkilerinden biridir. Bulantı ve kusma, kemoterapinin ilk birkaç gününde genellikle en şiddetlidir.
- Saç dökülmesi: Kemoterapi, saç köklerini etkileyerek saç dökülmesine neden olabilir. Saç dökülmesi, kemoterapinin bitiminden sonra genellikle geri gelir.
- Kan sayısında azalma: Kemoterapi, kan hücrelerinin üretimini etkileyerek kan sayısında azalmaya neden olabilir. Bu, enfeksiyon riskini artırabilir.
- İştahsızlık: Kemoterapi, iştahı azaltabilir.
- Yorgunluk: Kemoterapi, yorgunluğa neden olabilir.
- Sinirlilik: Kemoterapi, sinirlilik veya anksiyeteye neden olabilir.
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması: Kemoterapi, bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Bu, enfeksiyon riskini artırabilir.
Kemoterapinin yan etkilerini azaltmak için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Bulantı ve kusmayı önlemek için ilaçlar almak.
- Saç dökülmesini önlemek veya azaltmak için ilaçlar almak veya saç protezi kullanmak.
- Kan sayısında azalmayı önlemek veya tedavi etmek için ilaçlar almak.
- İştahı artırmak için ilaçlar almak veya diyet değişiklikleri yapmak.
- Yorgunluğu azaltmak için ilaçlar almak veya dinlenme ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak.
- Sinirlilik veya anksiyeteyi tedavi etmek için ilaçlar almak veya psikoterapi almak.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için ilaçlar almak veya beslenmenize dikkat etmek.
Kemoterapi gören hastaların, yan etkileri erkenden fark etmesi ve doktoru ile iletişime geçmesi önemlidir. Yan etkiler erkenden tedavi edilirse, daha az şiddetli ve kısa süreli olabilir.
Kemoterapinin Avantajları ve Dezavantajları
Kemoterapinin avantajları şunlardır:
- Kanser hücrelerini öldürerek veya büyümesini durdurarak kanseri tedavi edebilir.
- Kanser hücrelerinin yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
- Cerrahi veya radyoterapi ile birlikte kullanılarak kanserin iyileşme şansını artırabilir.
Kemoterapinin dezavantajları şunlardır:
- Yan etkileri olabilir.
- Kanser hücrelerini öldürürken sağlıklı hücrelere de zarar verebilir.
- Kanser hücrelerinin direnç geliştirmesine neden olabilir.
Kemoterapinin kararı, hastanın kanserinin türü, evresi ve genel durumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak doktor tarafından verilir.
