Karaciğer yağlanması, tıpta “hepatik steatoz” olarak tanımlanır ve karaciğer hücrelerinde normalin üzerinde yağ birikmesiyle ortaya çıkar. Genellikle herhangi bir belirti vermeden ilerleyen bu durum, zamanla iltihaplanmaya ve karaciğerin hasar görmesine neden olabilir. Obezite, aşırı alkol tüketimi, insülin direnci ve yüksek kolesterol gibi faktörler karaciğer yağlanmasının başlıca nedenleri arasında yer alır.
Karaciğer yağlanmasının nedenleri
Karaciğer yağlanması iki ana gruba ayrılır:
Alkole bağlı karaciğer yağlanması
Alkol dışı karaciğer yağlanması (NAFLD)
Alkol dışı yağlanma daha yaygın görülür ve sıklıkla fazla kilo, hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme ve diyabetle ilişkilidir. Ayrıca genetik yatkınlık da bu hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
Belirtileri genellikle fark edilmez
Erken evrelerde karaciğer yağlanması çoğu zaman hiçbir belirti vermez. Ancak hastalık ilerledikçe şu semptomlar görülebilir:
Sağ üst karın bölgesinde hafif ağrı ya da baskı hissi
Sürekli yorgunluk ve halsizlik
İştahsızlık
Bulantı
Nedeni açıklanamayan kilo kaybı
Karaciğer enzimlerinde yükselme (kan testiyle anlaşılır)
Tanı ve tedavi süreci
Karaciğer yağlanması genellikle tesadüfen yapılan ultrason ve kan testleri sırasında fark edilir. Kesin tanı için karaciğer enzim değerleri, görüntüleme yöntemleri ve bazı durumlarda biyopsi gerekebilir. Tedavi, öncelikle altta yatan nedenin ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Alkol tüketiminin bırakılması, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve ideal kiloya ulaşmak tedavi sürecinde oldukça etkilidir.
Yaşam tarzı değişikliği kritik öneme sahip
Karaciğer yağlanması tedavisinde ilaçtan çok, hastanın yaşam tarzını değiştirmesi ön plandadır. Özellikle Akdeniz tipi beslenme, şekerli içeceklerden uzak durma, egzersiz alışkanlığı ve düzenli sağlık kontrolleri bu sürecin temel taşlarıdır. Hastalık ilerlemeden alınacak önlemler, karaciğerin sağlıklı işleyişini koruyabilir.
Erken tanı, karaciğeri kurtarabilir
Belirti vermeyen ancak sinsi ilerleyen karaciğer yağlanması, zamanla siroz veya karaciğer kanserine dönüşebilir. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve karaciğer fonksiyon testleri büyük önem taşır. Herhangi bir şikayet olmasa dahi risk grubundaki bireylerin mutlaka kontrole gitmesi önerilir.
