Son yıllarda kullanılmaya başlanan yapay zeka, doktorların karar süreçlerini hızlandırıyor, hata payını azaltıyor ve erken teşhis imkanlarını artırıyor. Özellikle meme ve akciğer kanseri gibi türlerde, yapay zeka destekli taramalar teşhis süreçlerinde hız kazandırıyor. Birçok sağlık biriminde etkin bir şekilde kullanılan yapay zeka, görüntüleme tekniklerinde ve büyük veri analizlerinde öne çıkıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Onkoloji Bölümü Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Harputluoğlu, gelişen tanı ve tedavi yöntemleriyle kanserdeki ölüm oranlarında azalma başladığını söyledi.
Ölüm Oranlarında Dikkat Çekici Düşüş
ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, 1991'den 2022'ye kadar bütün kanser türlerindeki ölüm oranlarında yüzde 34 azalma belirlendiğini bunun da yaklaşık olarak 4,5 milyon kişinin hayatının kurtarılması anlamına geldiğini vurgulayan Harputluoğlu, özellikle meme kanseri gibi bazı türlerde tedavi şekillerinde gelişmeler yaşandığı için ölüm oranlarının düştüğünü dile getirdi. Harputluoğlu, bunda iyi ilaçların yanı sıra erken teşhisin de etkili olduğunu belirterek, erken teşhis, tarama yöntemleri, önleyici sağlık hizmetleri ve sağlıklı yaşama geçilmesinin de kanserin düşmesinde önemli rol oynadığını kaydetti.
Tedavi Geliştirmede Zaman Kazancı Sağlıyor
Yapay zeka kullanımının sağlık alanında adeta devrim yarattığını vurgulayan Harputluoğlu, "Kanserin erken tanı ve tedavisinde yapay zekanın kullanımı yaygınlaştı. Yapay zeka, sağlık alanında devrim yaratmaya devam edecek gibi duruyor. Özellikle onkoloji gibi branşlar karmaşık bir tıp alanı. Tanıdan tedaviye kadar birçok yerde yapay zekayı kullanmaya başladık ve giderek de kullanmamız artıyor. Özellikle teşhiste, erken taramada mamografideki küçük lezyonları daha erken tespit edebiliyoruz. Bunu yapay zekayla yapıyoruz. Akciğerdeki küçük nodülleri daha erken tespit edebiliyoruz. Bunlar bizim için teşhisin daha erken dönemde olduğunu belirtiyor." şeklinde konuştu.
Yapay Zeka ile Erken Müdahale Mümkün
Prof. Dr. Akın, Nanobiyoteknoloji Merkezi'nde kanserlerle ilgili yapılan çalışmalara da değinerek, Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fabienne Dumoulin'in deri kanserini öldürmek için özel bir molekül geliştirmeye çalıştığını anlattı. Molekülün yaratılması için birçok deney yapılması gerektiğini dile getiren Akın, "Binlerce deney yapıyor ve en sonunda hepsini denemesi gerekiyor. Dr. Öğretim Üyesi Elçim Elgun Kırımlı ile beraber, 'Bu kadar deney yaptık, hangisi en iyi sonucu verebilir?' diye yapay zeka kodu çalıştırdılar. Bundan sonra yapacakları yeni deneyleri tasarlayabilmesi için bir sürü iş yapmaktansa 10 deney yöntemini belirlesen daha iyi olur. O zaman 1000 deney yapmak demek, onlarca öğrenci, yüzlerce hafta gerekir. 10 deneye düşürdüğünüz zaman çok büyük avantaj oluyor." dedi.
Genetik Analizlerde de Rol Oynuyor
Akın, üniversitede kanser ilacıyla ilgili çalışmaların da yapıldığını dile getirerek, "Kanser ilacını bulmaya çalışan hocalar var. 'Hangi gene hedefli bir ilaç yaparsam faydalı olur'. Bunun için kanser datasını hastalardan, sağlıklılardan topluyorlar. Genetik analizlerini yapıyorlar ve bir yapay zeka mantığıyla hangi gen en iyi bu iki grubu ayrıştırır onu buluyorlar. Yani hastalığın altındaki genetik kökeni yapay zekayla buluyorlar. Aksi taktirde çok deneme yanılma yapması gerekiyor. Ondan sonra da o geni öldürebilecek veya susturabilecek ilaç tasarlıyor." ifadelerini kullandı.
