İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum kapsamında hazırlanan İklim Kanunu teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilerek yasalaştı. Bu önemli gelişmenin ardından, vatandaşlar “İklim yasası nedir, hangi maddeleri kapsıyor?” sorularına yanıt aramaya başladı. Bu düzenleme, iklim değişikliğiyle mücadelede ulusal ölçekte bir yol haritası çizerek çevresel sürdürülebilirliği ve ekonomik kalkınmayı dengelemeyi amaçlıyor. Yeni yasaya göre, her ilde valilerin başkanlık edeceği "İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu" oluşturulacak.
İklim Kanununun Kapsamı Ne?
Genel Kurulda kabul edilen İklim Kanunu; iklim değişikliğine karşı alınacak önlemler, sera gazı emisyonlarının azaltılması, uyum süreçlerinin planlanması ve bu sürece yönelik kurumsal ve hukuki altyapının belirlenmesini içeriyor. Yasa; "İklim Adaleti", "İklim Finansmanı", "Net Sıfır Emisyon", "Adil Geçiş", "Birincil Piyasa", "Karbon Kredisi", "Denkleştirme", "Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)", "Gömülü Sera Gazı Emisyonları" ve "Gönüllü Karbon Piyasaları" gibi kavramlara da yasal tanımlar getiriyor. Yasa kapsamında kamu kurumları ve özel sektör dahil tüm gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararına alınacak düzenlemelere uymakla yükümlü olacak.
İklim Kanunuyla Getirilen Yeni Düzenlemeler
İthal edilen ürünlerin karbon emisyonlarına yönelik sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması oluşturulabilecek.
2053 yılına kadar "net sıfır emisyon" hedefi doğrultusunda sera gazı salınımı azaltılacak.
Bu süreçte kaydedilen gelişmeler, İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından izlenecek.
"Emisyon Ticaret Sistemi" ve "Karbon Piyasası Kurulu" gibi yeni yapılar hayata geçirilecek.
Uygulanacak Yaptırımlar ve Cezalar
Sera gazı emisyonlarına ilişkin sınırlamalara uymayanlara yönelik cezai hükümler devreye girecek.
Emisyon raporunu zamanında teslim etmeyen işletmelere 500 bin TL ile 5 milyon TL arasında ceza uygulanacak.
Hiç emisyon raporu bulunmayan işletmeler için bu ceza 1 milyon TL ile 10 milyon TL arasında olacak.
Ozon tabakasına zarar veren maddelerin kullanımı, ithalatı ve ticareti yapanlara ise 2,5 milyon TL’ye kadar idari para cezası kesilecek.
Yürürlük Takvimi ve Geçiş Süreci
Yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki 3 yıl içinde, Emisyon Ticaret Sistemi’ne dahil olacak işletmelerin sera gazı emisyon izni alması gerekecek.
Kanun kapsamında gerekli mevzuat ve planlama belgeleri, ilgili kamu kurumları tarafından 31 Aralık 2027’ye kadar hazırlanacak.
Cumhurbaşkanı, bu süreci bir yıl süreyle uzatma yetkisine sahip olacak.
