Çalışma hayatında maruz kalınan riskler, işçilerin sağlığını doğrudan etkileyerek meslek hastalıklarına yol açıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu hastalıkların tespiti ve bildirilmesi halinde sigortalılara gelir ve ödenek desteği sağlarken, kapsam giderek genişletiliyor.
Meslek Hastalığı Nedir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tanımına göre meslek hastalığı; sigortalının yaptığı işin niteliği ya da işin yürütüm koşulları nedeniyle tekrarlanan maruziyet sonucunda ortaya çıkan geçici veya kalıcı sağlık sorunlarıdır. Bu durum bedensel olduğu kadar ruhsal özürlülüğü de kapsıyor.
Kimler Kapsam Dahilinde?
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) göre meslek hastalığı kapsamına giren sigortalılar şöyle sıralanıyor:
Hizmet akdiyle çalışanlar (4/a)
Kendi adına ve hesabına çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b)
Aday çırak, çırak ve stajyerler
İntörn öğrenciler ve ceza infaz kurumlarında çalışanlar
Bu grupların tamamı, meslek hastalığı tanısı konulması halinde SGK’nın sağladığı haklardan yararlanabiliyor.
Meslek hastalığı kabul edilmesi için şartlar
Bir rahatsızlığın “meslek hastalığı” sayılabilmesi için bazı unsurların bulunması gerekiyor:
Hastalık ile yapılan iş arasında nedensellik bağı kurulmalı.
Tanı, yetkili sağlık kuruluşları tarafından hazırlanan sağlık kurulu raporu ve tıbbi belgeler ile belgelenmeli.
SGK Sağlık Kurulu, dosya üzerinden inceleme yaparak hastalığı meslek hastalığı olarak kabul etmeli.
İşveren veya sigortalı, tanı konulmasını takip eden 3 iş günü içinde durumu SGK’ya bildirmek zorunda.
Hangi Haklar Sağlanıyor?
Meslek hastalığı tanısı konulan sigortalılar, SGK tarafından sunulan çeşitli haklardan yararlanabiliyor. Bunlar arasında:
Geçici iş göremezlik ödeneği: Çalışamadığı günler için ödeme yapılır.
Sürekli iş göremezlik geliri / malullük aylığı: Kalıcı rahatsızlık durumunda bağlanır.
Ölüm geliri: Meslek hastalığı nedeniyle yaşamını yitiren sigortalıların yakınlarına ödenir.
Cenaze ödeneği: Vefat eden sigortalı için yakınlarına sağlanan destektir.
Evlenme ödeneği: Bazı koşulların sağlanması halinde hak sahiplerine verilir.
Bildirimin Önemi
Meslek hastalıklarında hem işverenlerin hem de çalışanların bildirim sorumluluğu bulunuyor. SGK’ya zamanında yapılan bildirimler, hak kayıplarının önlenmesi açısından kritik önem taşıyor. Uzmanlar, şüpheli durumlarda bile gecikmeden sağlık kuruluşlarına başvurulması gerektiğini vurguluyor.
Neden Önemli?
Meslek hastalıklarının doğru tanılanması, hem çalışanın sağlığı hem de sosyal güvenlik haklarının korunması için büyük önem taşıyor. Bu süreç sayesinde çalışanlar, tedavi ve rehabilitasyon imkanına erişirken, işverenler de yükümlülüklerini yerine getirerek olası hukuki sorunların önüne geçebiliyor.
