Hızla büyüyen kentleşme, yoğunlaşan trafik, sanayi faaliyetleri ve gece hayatının çeşitlenmesiyle birlikte Gaziantep’te çevresel gürültü, günlük yaşamın kaçınılmaz bir parçası hâline geldi. Resmî raporlar ve yerel kurum açıklamaları, kentte gürültüyle mücadelede hâlâ ciddi eksikler bulunduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu sorunun yalnızca konfor değil, halk sağlığı açısından da ele alınması gerektiğini vurguluyor.
Gürültüyle ilgili resmî durum
Gaziantep İl Müdürlüğü’nün yayımladığı “Çevre Durum Raporları”na göre, kentte trafik, sanayi ve eğlence mekânlarına bağlı gürültü şikâyetleri düzenli olarak kayıt altına alınıyor. Özellikle kent merkezindeki ana ulaşım hatları ve organize sanayi bölgeleri çevresinde yapılan ölçümler, çevresel gürültü seviyelerinin kritik eşiklere yaklaştığını gösteriyor. Bu durum, hem huzur hem de sağlık açısından ciddi riskler doğuruyor.
Yasalar ve denetim mekanizması
Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliği; gürültünün değerlendirilmesi, kaynakta kontrolü, ölçüm ve izleme esasları ile idari yaptırımları düzenliyor. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, zabıta ve ilgili birimleriyle gece-gündüz denetimlerini sürdürüyor. Vatandaşlar, ALO 153 ihbar hattı üzerinden 24 saat boyunca şikâyetlerini iletebiliyor.
Nereler daha riskli? Trafik, sanayi ve eğlence öne çıkıyor
Belediye denetim kayıtları ve ölçüm verileri, üç ana gürültü kaynağını işaret ediyor:
• Karayolu trafiği: Ana arterlerde ve kavşaklarda yüksek desibel seviyeleri ölçülüyor. Kamyon ve tır trafiğinin yoğun olduğu güzergâhlar özellikle riskli.
• Sanayi kaynaklı gürültü: OSB çevresindeki fabrikaların çalışma saatlerine bağlı olarak yayılan sesler, yerleşim alanlarına yakın olduğunda sorun yaratıyor.
• Eğlence sektörü: Gece geç saatlere kadar süren müzik yayını ve açık işletme saatleri nedeniyle semt şikâyetleri artıyor.
Uzun süreli gürültü ne yapar?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Sağlık Bakanlığı verilerine göre, çevresel gürültü yalnızca işitme kaybına değil; stres, uyku bozuklukları, yüksek tansiyon, kalp-damar hastalıkları ve öğrenme performansında düşüş gibi birçok sağlık sorununa yol açabiliyor. Bu nedenle gürültü yönetimi, şehir planlamasında halk sağlığı önceliği olarak ele alınmalı.
Belediye ve il müdürlüğü ne yapıyor?
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Çevre-Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yürütülen uygulamalar arasında şunlar yer alıyor:
• Zabıta destekli gece-gündüz denetimler,
• Müzik yayını izni ve sınırlandırma uygulamaları,
• IoT tabanlı sensörlerle veri toplama ve açık veri platformlarında ölçüm paylaşımı.
Şikâyetler hangi saatlerde yoğunlaşıyor?
Belediye duyuruları ve ihbar kayıtları, sabah mesai saatleri, öğle-akşam trafik yoğunluğu ve gece yarısından sonraki eğlence saatlerinde şikâyetlerin arttığını gösteriyor. Bu saat dilimlerinde denetimler yoğunlaştırılıyor ve önleyici tedbirler uygulanıyor.
Gaziantep’te sessizlik artık bir lüks değil; yaşama ve sağlık hakkı olarak görülmeli. Gürültüyle mücadele, teknik önlemlerin ötesinde toplumsal bir sorumluluk olarak ele alınmalı.
