Özellikle Suriye iç savaşından sonra kente yerleşen göçmenlerle birlikte, mahalle kültüründe dikkat çekici değişimler yaşanıyor. Bu değişim, günlük yaşamdan ticarete, konut düzeninden sosyal hizmetlere kadar pek çok alanda hissediliyor.
Nüfus Verileri Ne Söylüyor
2025 yılı itibarıyla Gaziantep’in nüfusu yaklaşık 2,2 milyon. Bunun içinde geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin sayısının 350 bin civarında olduğu bildiriliyor. Yabancı nüfusun yoğun olarak yaşadığı Şehitkamil ve Şahinbey ilçelerindeki bazı mahalleler, son on yılda hem demografik hem de kültürel açıdan farklı bir yapıya büründü.
Mahallelerde Gözlenen Değişimler
-
Ticaretin dönüşümü: Suriyeli esnafın açtığı marketler, lokantalar ve tekstil atölyeleri mahalle ekonomisini canlandırıyor. Bazı mahallelerde Arapça tabelalar çoğalmış durumda. Bu durum bir yandan yeni iş imkânları sağlarken, diğer yandan yerli esnaf arasında “müşteri kaybı” endişesine yol açıyor.
-
Hizmetlere talep artışı: Özellikle okullarda sınıf mevcutlarının kalabalıklaşması, sağlık merkezlerindeki yoğunluk ve toplu taşımada artan yolcu sayısı dikkat çekiyor. Belediyeler, artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için ek derslik, yeni sağlık birimleri ve ulaşım düzenlemeleri yapmaya çalışıyor.
-
Kültürel etkileşim: Mahalle pazarlarında farklı ülkelerden yiyecek ve ürünler bulunabiliyor. Çocukların oyun parklarında birlikte vakit geçirmesi olumlu bir etkileşim sağlarken, bazı vatandaşlar dil farklılığı ve kültürel alışkanlıklardan kaynaklanan anlaşmazlıklardan şikâyet ediyor.
-
Konut ve kira meselesi: Göçle birlikte bazı semtlerde evlerin kalabalık haneler tarafından kiralanması kiraların yükselmesine neden oluyor. Özellikle düşük gelirli aileler bu durumdan olumsuz etkileniyor.
Uyum Çabaları Sürüyor
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, ulusal kurumlar ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği içinde sosyal uyum projeleri yürütüyor. Dil kursları, meslek edindirme programları ve kültürel etkinlikler hem ev sahibi toplum hem de yabancı nüfus için ortak yaşamı kolaylaştırmayı hedefliyor. Ayrıca, mahalle bazında kadın merkezleri ve gençlik projeleri ile sosyal bağların güçlendirilmesine çalışılıyor.
Gaziantep'in Mahalle Kültürüne Yeni Bir Soluk
Yerel halk arasında farklı bakış açıları öne çıkıyor. Bazı vatandaşlar “mahalleye canlılık geldiğini, ticaretin arttığını” dile getirirken, bazıları “kiraların yükselmesi, hizmetlerde yoğunluk ve kültürel farklılıkların” yaşamı zorlaştırdığını belirtiyor. Yabancı nüfusun da en büyük isteği, iş bulmak ve çocuklarının eğitimde geri kalmaması.
Gaziantep’in mahalle kültürü yabancı nüfusla birlikte yeni bir şekil alıyor. Bu süreç, hem ekonomik fırsatlar hem de sosyal zorluklar doğuruyor. Uzmanlara göre, yerel yönetimlerin altyapıyı güçlendirmesi, mahalle sakinlerinin birbirini tanımasını sağlayacak sosyal etkinliklerin artması ve iletişimin geliştirilmesi, birlikte yaşam kültürünü daha sağlıklı bir zemine oturtacak.
